Dordrecht is hard op weg een boeiende orgelstad te worden. De binnenstadskerken zijn voorzien van historische orgels uit diverse periodes, terwijl het orgelbezit recentelijk werd uitgebreid met een Bakker & Timmenga-orgel uit 1904 (Wilhelminakerk) en een vrijwel nieuw Edskes-orgel (Julianakerk). Binnenkort komt daar het nieuwe Verschueren-orgel in het koor van de Grote Kerk bij. Daarmee beschikt de Dordtse Dom over een grote orgelrijkdom, want het nieuwe koororgel in Silbermannstijl is een prachtige tegenhanger van en aanvulling op het romantische Kam-orgel (1859).
advertentie
Cor Ardesch, sinds 1998 organist van de Grote Kerk, doet er alles aan om Dordrecht als orgelstad op de kaart te zetten. Daarvan getuigen niet alleen zijn inspanningen voor de komst van het koororgel en het oprichten van een orgelacademie, maar ook zijn inspanningen voor de broodnodige restauratie van het Kam-orgel. Met het oog daarop heeft hij inmiddels drie cd’s op dit orgel opgenomen. De onlangs verschenen cd Karakter geeft een uitstekend beeld van de kwaliteiten van dit orgel, maar ook van de actuele situatie. En die is bepaald niet optimaal.
Ardesch stelde een smaakvol programma samen dat niet alleen goed aansluit bij de klankwereld van het orgel, maar ook een goed overzicht geeft van ontwikkelingen in de Duitse orgelmuziek tussen 1840 en 1930, van Mendelssohn tot en met Karg-Elert.
De derde sonate van Mendelssohn, waarmee de cd opent, wordt door Ardesch met veel gevoel voor drama neergezet. In het daarop volgende Thema mit variationen (in D-Dur) komt de lyrische kant van het orgel aan bod.
Na twee BACH-fuga’s van Schumann volgen drie werken uit de bundel Zwölf Charakterstücke für Orgel van Rheinberger. Deze relatief korte werken hebben meer zeggingskracht dan de soms erg breed uitgesponnen sonates van Rheinberger. Ze zijn het Kam-orgel op het lijf geschreven, zo lijkt het. De vertellende speeltrant van Ardesch in combinatie met de geslaagde registraties smaken naar meer.
De muziek van Karg-Elert is in Nederland helaas niet zo vaak te horen. Het Kam-orgel leent zich goed voor bijvoorbeeld de Choral-Improvisationen, zoals Ardesch laat horen.
De cd wordt besloten met de monumentale Phantasie für Orgel über den Choral ‘Wie schön leucht’ uns der Morgenstern van Max Reger. Ondanks de matige toestand van het orgel staat de vertolking van Ardesch als een huis. Jammer is dat de crescendi en diminuendi niet altijd naadloos zijn te realiseren op het Kam-orgel, waardoor sommige dynamische overgangen minder vanzelfsprekend klinken.
Dat het Kam-orgel dringend toe is aan een restauratie is af en toe duidelijk hoorbaar (rammelende mechanieken, ontstemmingen), maar staat het luisterplezier geenszins in de weg. Integendeel: waar het spel van Ardesch bij eerdere producties wel eens aan de voorzichtige kant was, maakt het op deze cd een zeer geïnspireerde indruk. Daar komt bij dat zijn spel als altijd trefzeker is en de registraties smaakvol zijn. De repertoirekeuze leidt ertoe dat de cd geschikt is voor een breed publiek, een verstandige keuze gezien het doel van de cd. Voor doorgewinterde orgelliefhebbers biedt de cd op zich niets nieuws.
Het begeleidende boekje is even karaktervol als het programma. De kleur oranje overheerst – opvallend voor een cd met uitsluitend Duitse muziek. De geboden informatie betreft een inleiding, een toelichting op de gespeelde werken, een levensbeschrijving van Cor Ardesch, een groot deel van de gebruikte registraties, de geschiedenis en dispositie van het orgel en een uitgebreide colofon – dit alles in drie talen en in een prettig leesbare stijl.
De opbrengst van de verkoop van de cd is bestemd voor de restauratie van het Kam-orgel. Vanwege dit nobele doel en vanwege de verzorgde productie is er genoeg reden om deze cd aan te schaffen.
Muzikale interpretatie * * * *
Programmakeuze * * * *
Keuze van het instrument * * * * *
Kwaliteit van de opname * * *
Informatie in het boeklet * * * * *
Grafische vormgeving (cd en boekje) * * * *
Karakter
Cor Ardesch bespeelt het Kam-orgel van de Grote Kerk te Dordrecht
MPD-classic – 18592404, TT 66’48, booklet 24 pagina’s (N, E, D), € 18,50
