Na meer dan honderd jaar is de orgelkas van het transeptorgel van de Kathedrale Basiliek St. Bavo in Haarlem onlangs voltooid naar het oorspronkelijke ontwerp van architect Jos. Th. J. Cuypers. De completering en reconstructie van kas en schilderwerk maakte deel uit van de restauratie van de transepten en de koepel van het monumentale kerkgebouw.
De kathedraal aan de Leidsevaart werd tussen 1895 en 1930 in verschillende fasen gebouwd onder architectuur van Jos. Th. J. Cuypers. In 1906/07 bouwde P.J. Adema uit Amsterdam het transeptorgel op basis van een frontontwerp van de architect. Het front werd echter niet geheel voltooid en de decoratieschilderingen bleven achterwege. In 1923/24 werd het orgel door Adema uitgebreid en werd het nog ontbrekende deel van het frontpijpwerk geplaatst. De orgelkas bleef nog steeds onafgebouwd.
advertentie
In 1952 onderging het instrument wijzigingen door Jos. Th. Vermeulen. In 1961 bouwde Vermeulen het orgel geheel om tot een vrijwel nieuw, drieklaviers, elektropneumatisch orgel met neobarokke inslag. Het nieuwe derde klavier werd als ‘rugpositief‘ ingebouwd in de balustrade van de koortribune aan de zijde van de kooromgang. Inmiddels is dan ook het orgelfront op een sobere manier afgewerkt met een nieuwe, rechte onderbouw. De verlengde houten stijlen die de spitse torens flankeren werden ingekort tot de hoogte van het pijpwerk.
In 2010 werd gestart met de grootscheepse restauratie van de kathedraal, waarbij in de eerste fase de koepel en de transepten werden gerestaureerd. Besloten werd om ook de kas van het transeptorgel te reconstrueren naar de nog aanwezige ontwerptekening van Cuypers. Daarvoor werd de onderbouw nieuw vervaardigd en werden de stijlen van de torens opnieuw verlengd. Het meubelwerk werd uitgevoerd door Adema’s Kerkorgelbouw te Hillegom. De orgelkas werd opnieuw geschilderd en voorzien van decoratief schilderwerk. Uitgangspunt was het oorspronkelijke ontwerp en de Art Noveau-detaillering en kleurgebruik in het kerkgebouw. De labia van de frontpijpen werden verguld. Schilder- en verguldwerk werden uitgevoerd door Davique Sierschilderwerk uit Moordrecht.
Tijdens een pontificale hoogmis op zondag 25 november werd de eerste fase van de restauratie afgerond met de feestelijke onthulling van een nieuw aangebrachte tekst op de koepelrand in het gebouw. In de volgende fase zal het hoogkoor worden gerestaureerd, gevolgd door het schip. De twee westtorens worden als laatste gerestaureerd; dit werk is op zijn vroegst gepland in 2016.
© 2012 foto Adema’s Kerkorgelbouw B.V.
