advertentie
Préludes van Chopin op het grote Seifert-orgel van de Marienbasilika in Kevelaer? Met eigenzinnig spel en fantasierijke registraties laat organist Gunther Rost deze pianomuziek in een nieuwe jas recht overeind staan, in, volgens onze recensent, ook nog eens voortreffelijke opname. Net als de door hem bewonderde Johann Sebastian Bach in Das Wohltemperierte Klavier doorloopt ook Chopin elke majeur- en mineurtoonsoort. Veel meer overeenkomsten zijn er trouwens niet. Het meest wezenlijke verschil is dat de Prélude bij Chopin haar letterlijke betekenis lijkt verloren te hebben en in plaats daarvan een op zichzelf staande sfeertekening is geworden.
Frédéric Chopin schreef zijn 24 Préludes opus 28 voor het grootste deel op Mallorca, waar hij in de winter van 1838-1839 samen met zijn geliefde George Sand en haar kinderen verbleef.
Het is vrijwel onmogelijk om Chopins cyclus in één woord te duiden. De verzameling beweegt zich tussen vervoering en vertwijfeling, en daarbinnen is sprake van grote verscheidenheid, in zowel vorm als karakter. Van donkere melancholie (nummer 2) tot galante dans (nummer 7) tot wervelende stormachtigheid (nummer 16). De bekendste Préludes zijn de nummers 4 en 15. Die laatste is beter bekend als ‘Regendruppelprelude’, een bijnaam die overigens niet van Chopin zelf afkomstig is maar van de Duitse pianist Hans von Bülow.
De Préludes behoren tot het belangrijkste dat Chopin schreef. Vrijwel elke pianist heeft ze op het repertoire en de lijst met plaatopnamen is dan ook erg lang. Als u deze stukken nog niet kent, bieden de vertolkingen van Vladimir Ashkenazy en Maria João Pires een goede eerste kennismaking.
Over Chopins relatie met het orgel is niet veel bekend. De biografen Frederick Niecks en Adam Zamoyski maken beiden melding van het feit dat Chopin in 1839 bij de begrafenis van een vriend het orgel bespeelde. Niecks vermeldt verder dat Chopin in 1831 in Wenen een concert van Adolf Friedrich Hesse bijwoonde en dat hij daarover naderhand in een brief aan zijn ouders zeer lovend was. Uit deze weinige gegevens kan voorzichtig de conclusie worden getrokken dat Chopin goed bekend moet zijn geweest met het orgel. In dat licht is het niet verwonderlijk dat Louis Lefébure-Wély tijdens de begrafenisdienst van Chopin in de Parijse Madeleine enkele Préludes op het orgel speelde. Ook nadien hebben diverse organisten zich aan de Préludes ‘vergrepen’. Een integrale opname op orgel was echter tot voor kort nog niet voorhanden. Daarin voorziet nu de jonge Duitse organist Gunther Rost.
De orgelversie van Rost is geen transcriptie zoals we die van bijvoorbeeld Franz Liszt kennen. Nee, Rost heeft ‘gewoon’ de pianopartituur op de orgellessenaar gezet en is daaruit gaan spelen zonder er verder zelf noten aan toe te voegen. In zoverre klinkt er dus een authentieke Chopin. Het is desondanks even wennen om deze muziek uitgevoerd te horen op het reusachtige Seifert-orgel van de Marienbasilika in Kevelaer, niet in het minst vanwege de ruime akoestiek van de kerk. Maar dankzij het eigenzinnige spel van Rost en de voortreffelijke opname van Christoph Martin Frommen komt dat uiteindelijk toch helemaal goed. De eigenzinnigheid van Rost zit hem er vooral in dat hij niet bang is om risico’s te nemen of om zich vrijheden te veroorloven. Dat zal niet ieders cup of tea zijn – en Rost balanceert af en toe inderdaad op het randje –, maar ik vind zijn visie over het algemeen behoorlijk verfrissend. Alleen het wel erg langzame tempo in de ‘Regendruppelprelude’ overtuigt me vooralsnog niet helemaal. Tijdens het luisteren moest ik af en toe denken aan pianist Ivo Pogorelich, ook al niet iemand die bekend is geworden vanwege zijn doorsnee interpretaties. Rost zet je regelmatig op het verkeerde been door net even een ander accent te leggen, een cesuur te maken of een onverwacht rubato toe te passen. Door middel van fantasierijke en orkestraal gedachte registraties beantwoordt hij aan de door Chopin aangebrachte dynamische voorschriften, waardoor de Préludes een symfonische allure krijgen. En ook in deze nieuwe jas blijven ze recht overeind. Kortom, een gewaagd maar zeer geslaagd project. Sterk aanbevolen! [JOOST VAN BEEK]
Frédéric Chopin – 24 Préludes op. 28
Gunther Rost, Seifert Organ, Stiftsbasilika Kevelaer
Label/nummer: OehmsClassics OC681 (SACD)
Speelduur: 50’47”
Boekje: Duits/Engels, 24 pagina’s
Prijs: € 24
[button link=”http://www.orgelshop.nl/orgelnieuws” target=”_new” style=”large” title=”BESTELSERVICE”][/button]
© 2011 www.orgelnieuws.nl
