advertentie
De Orgelvriend riep deze cd in het recente juninummer al uit tot ‘Eindredacteurskeuze’. ’Een boeiende cd die u niet mag missen!’. De redactie van orgelnieuws.nl doet ook nog eens een duit in het zakje en roept de Hortus-cd met de Symphonie Eucharistique van Auguste Fauchard uit tot Keuze van de redactie. ‘Deze cd is echt vet!’, schrijft recensent David de Jong.
‘Merkwaardig, hoogst merkwaardig’, hoor ik inspecteur Charles C.M. Carlier in mijn oor mompelen, terwijl we de Symphonie Eucharistique van Auguste Fauchard beluisteren. Wie is dit: Vierne of Dupré? Wat is dit: kunst of kitsch? Waar speelt dit: kerk of wereld? Ondanks hoor en wederhoor blijft dit mysterie van Saint-Sulpice vooralsnog onopgelost.
Het moge duidelijk zijn dat deze cd me danig heeft beziggehouden. En eerlijk gezegd weet ik nog steeds niet goed wat ik er nu van vind. Daarom eerst maar wat objectieve info. Auguste Fauchard (1881-1957) was als kanunnik verbonden aan de kathedraal van zijn geboorteplaats Laval. Het wordt echter meteen wat minder objectief als het boekje bij de cd stelt dat Fauchard door de kerk werd ‘verbannen’ naar de provincie en ‘gedoemd’ was tot het bescheiden bestaan van priester-organist. Terwijl hij nota bene gestudeerd had bij Louis Vierne, Vincent d’Indy en André Marchal, en in Parijs prijzen behaald had voor improvisatie en compositie! Of lag zijn hart wel degelijk bij het ambt waartoe hij geroepen was? Naar eigen zeggen heeft Fauchard zijn Symphonie Eucharistique in elk geval geschreven ‘met de ziel van een priester’.
Toch drong zich bij het beluisteren van deze vierde symfonie de gedachte op: het zijn de handen van een geestelijke, maar het is de stem van een leek. Het spiegelbeeld van Messiaen dus. Messiaens muziek is geestelijk, hoewel hij een leek was. Fauchards muziek is werelds, hoewel hij een geestelijke was. Ik vind het in elk geval een vervreemdende ervaring als Gregoriaans getoonzet wordt in een idioom dat voortborduurt op Vierne. Daardoor krijg je soms het gevoel eerder in een musical dan in een eucharistieviering beland te zijn. Maar dit werk van Fauchard is dan ook een symfonie, die niet voor de liturgie, maar voor de concertzaal gecomponeerd is. Neem nu het Invitatoire. Dat doet zijn naam eer aan, want het is niet alleen een uitnodigend, maar zelfs een verleidelijk stuk. Een heerlijk werk om een orgelconcert mee te openen. Maar waar je precies voor uitgenodigd wordt blijft een raadsel. Want de Gregoriaanse melodieën bij Lauda Sion en Pange lingua klinken mij volstrekt geseculariseerd in de oren. Maar ik ben dan ook geen kanunnik (wereldlijk geestelijke).
Ook het tweede deel van deze Symphonie Eucharistique intrigeert me. Op de melodie van – uiteraard – Vexilla regis prodeunt geeft Fauchard een klankschildering van Christus’ gang naar Golgota. Het gebruikte idioom neigt hier meer naar Dupré. Ook bij Dupré is de grens tussen kunst en kitsch soms dun. Maar de wijze waarop Fauchard verklankt hoe Christus aan het kruis gespijkerd wordt, zou zo als filmmuziek bij Mel Gibsons The Passion of the Christ gebruikt kunnen worden. Met dit verschil dat de duisternis op Golgota niet in beelden, maar wel in klanken is te vangen. Dan stijgt Fauchard zelfs even boven Dupré uit. Minstens zo aangrijpend als de schreeuwende dissonanten die Fauchard hier gebruikt, is echter het verstilde slot van dit deel over het Sacrifice du Calvaire. Vergeleken daarmee is het volgende deel over het Sacrifice de la messe mierzoete kitsch.
Ook de andere delen kunnen me niet zo bekoren. Deel 4, Communion, opent met een prachtige zetting van O Sacrum convivium, maar verzandt in een potpourri van misgezangen. Deel 5, ten slotte, zet in met een canonische zetting van Adoro te, die echter niet in de schaduw kan staan van Dupré’s behandeling van deze melodie in het slotdeel van zijn Symphonie Passion. Maar bij Fauchard komt er nog klokgelui met – alweer – Lauda Sion overheen en, alsof het nog niet genoeg is, ook nog een daverend Tantum ergo.
Kortom, deze symfonie is echt vet! Vat het maar op zoals u wilt. Aan de uitvoering zal het niet liggen, want die is gaaf. Maar geef mij maar Tournemire. [DAVID DE JONG]
Uitvoering: * * * * *
Opname: * * * *
Auguste Fauchard, Symphonie Eucharistique
Emmanuel Hocdé, Cavaillé-Coll-orgel Saint-Sulpice, Parijs
Programma: 1. Invitatoire; 2. Sacrifice du Calvaire; 3. Sacrifice de la messe; 4. Communion; 5. Procession; 6. Discours de remise de la légion d’honneur au Chanoine Fauchard par Marcel Dupré
Label: Editions Hortus
Nummer: Hortus 078
Speelduur: 76’55
Boekje: 36 pagina’s (FR/EN)
Prijs: € 23,75
[button link=”http://www.orgelshop.nl/orgelnieuws” target=”_new” style=”large” title=”BESTELSERVICE”][/button]
© 2011 www.orgelnieuws.nl
