Voor veel orgelvrienden zal orgel van de Mariabasiliek in Kevelaer vooral bekend zijn van de verschillende improvisatie-cd’s van Wolfgang Seifen, die hier lange tijd ‘titulaire’ was. Alleen daarom al is het aardig om dit imposante instrument nu eens als begeleidingsinstrument te kunnen horen, zoals in deze opname onder de titel ‘Salve Regina’ met Hansjörg Fink (trombone) en Elmar Lehnen (orgel).
advertentie
In mijn cd-collectie bevinden zich diverse opnamen met de populaire combinatie trompet en orgel, maar tot dusver ontbrak een cd met trombone en orgel. Zo’n twintig jaar geleden zijn weliswaar enkele cd’s in die combinatie verschenen met de trombonist Armin Rosin en de organist Franz Lehrndorfer, maar die heb ik niet. Die lacune is echter nu opgelost.
De trombonist Hansjörg Finke en de organist Elmar Lehnen (beiden 46 jaar) namen in de Mariabasiliek, waar Lehnen sinds ruim tien jaar organist is, een deze – in veel opzichten – bijzondere cd op. Het is in de eerste plaats uitzonderlijk om het enorme Seifert-orgel (149 stemmen!) van Kevelaer nu eens als begeleidingsinstrument te horen. Het programma van de cd biedt verder uitsluitend hedendaagse muziek, en het programma bevat Nederlandse bijdragen.
Bijzonder is ook dat een belangrijk deel van het programma door Fink en Lehnen in een gezamenlijk proces van componeren en improviseren ontstaan is. Nog verleden jaar was ik in Kevelaer getuige van Lehnens creatieve en virtuoze – zeker ook waar het de omgang met het instrument betreft – wijze van improviseren. Hansjörg Fink is behalve met het klassieke musiceren ook een buitengewoon ervaren jazzmusicus.
Zo ontstonden vier werken, gebaseerd op melodieën van Maria-hymnes: Sternsuche (naar Ave Maris Stella), Klangbilder (naar Salve Regina), Jubel der Himmelskönigin (naar Regina Caeli) en Wandelgänge (naar Ave Regina Coelorum). De harmonische, melodische en ritmische structuur van deze stukken bieden veel ruimte voor spontane interpretatie en improvisatie.
Dat levert een kleurrijk en boeiend klankenspel op, steeds ook gepaard aan een heldere structuur en fraaie spanningsbogen. Heerlijk om te horen hoe Fink de grote nuances van zijn instrument beheerst, nu eens ademloos mooi piano speelt en even later een stralen forte laat schallen. Elmar Lehnen sluit daar perfect bij aan met zijn heel gedifferentieerde aanpak van het orgel. In het eerste stuk horen we nog wel het imposante tutti, maar de schier onuitputtelijke schat aan zachte geluiden wordt door Lehnen fraai geëtaleerd. Zo trof mij bijvoorbeeld de fraaie klankeffecten met gebruik van zeldzame septiem- en none-registers in het tweede stuk van deze cd.
De Nederlandse inbreng bestaat uit twee speciaal voor dit musicerende duo gecomponeerde werken van de componisten Henk Meutgeert (*1947) en Robbert Scherpenisse (*1982), op respectievelijk “Alma Redemptoris Mater” en “Salve Regina”. Ook in deze stukken is er ruimte voor improvisatie.
Ter afwisseling zijn twee stukken met een wat ander klankidioom opgenomen, namelijk van Petr Eben en Jacques Charpentier. Eben componeerde vaker voor orgel met een ander instrument. Zijn bekendste stuk voor een koperen blaasinstrument en orgel is de vierdelige cyclus over de vensters van Chagall, voor trompet en orgel uit 1977. In 1984 volgde zijn “Landscapes of Patmos” voor orgel en slagwerk. De “Zwei Anrufungen” uit 1988 voor trombone en orgel, die op deze cd zijn opgenomen, is gebaseerd op het oud-Boheemse koraal van de heilige Wenceslas. De stukken zijn het beluisteren ten volle waard.
Minder bekend is de Messiaen-leerling Jacques Charpentier (*1933). Zijn “L’ange à la trompette” is oorspronkelijk voor orgel geschreven. De transcriptie voor trombone en orgel, die Fink en Lehnen maakten, is overtuigend. Het stuk valt op door de virtuoze trombone-passages in dialoog met het orgel.
De cd Salve Regina laat twee uitstekend op elkaar ingespeelde musici horen in een boeiend en goed doordacht programma.
Uitvoering * * * * *
Opname * * * * *
Salve Regina, Klangbilder marianischer Choräle
Hansjörg Fink (trombone), Elmar Lehnen (orgel)
Seifert-orgel (1907) | Marienbasilika, Kevelaer
Label: Lahn
Nummer: 906 603 76
Booklet: 12 pagina’s (D, E)
Prijs: € 17,00 inclusief verzendkosten
