Er worden gelukkig nog steeds orgels gebouwd of gerestaureerd. Het is echter maar zelden dat de inwijding van de koningin der instrumenten het landelijke nieuws haalt. Dat was in 2020 het geval met het door Klop uit Garderen gebouwde Monteverdi-orgel dat voor het eerst voor het publiek te horen was in het NTR-programma Podium Witteman.
Was dat gewoon goede marketing of werd hier iets unieks gepresenteerd? Met deze cd zijn de luisteraars aan zet om dat te beoordelen. Het instrument heeft namelijk een nadeel: het is gebouwd als reisinstrument en daardoor, buiten de concerten en deze cd om, onzichtbaar en onhoorbaar voor het bredere publiek.
Bij deze presentatie-cd kiest men ervoor om orgel afwisselend als solo- en begeleidingsinstrument in te zetten. Je kan met het instrument de grote Monteverdi willen eren, maar voor repertoire voor solospel zal je toch echt even verder moeten zoeken. Het werd muziek van zuidelijke tijdgenoten. Onder een strak om-en-omregime worden orgelsoli en vocale bijdragen afgewisseld.
We horen vooral een heel vriendelijk begeleidingsorgel, waar het instrument ook primair is gebouwd. Zoals we van Klop gewend zijn klinkt het, mede door het houten pijpwerk, aangenaam warm, maar blijft het tegelijkertijd toch helder. Een bijzonderheid is de Fiffaro 8, die voor deze gelegenheid ook zwevend gestemd is. De bescheiden dispositie van vijf stemmen wordt in verschillende vormen geëtaleerd. Of het een echt Monteverdi-orgel is blijft gissen. Hoe zijn organo di legno moest klinken, daarover liet de maestro wel aanwijzingen achter, maar klinkende voorbeelden hebben onze tijd niet gehaald.
De dispositie en registraties zoek je overigens tevergeefs in het booklet en zijn ook op de website van niet te vinden. De cd is evenwel een goede eerste kennismaking met het Monteverdi-orgel. Hopelijk wordt er komende jaren wat meer aandacht aan het instrument besteed en wordt het ook solistisch ingezet. Ondanks dat het in de kern vooral een begeleidingsinstrument is leent het zich zeker voor zestiende- en zeventiende-eeuwse Zuid-Europese orgelmuziek.
The Monteverdi Organ
Monteverdi: delen uit de ‘Selva moral e spirituale (1641); Frescobaldi: Canzon post il Comune, Capriccio sopra la bassa fiamenga, Recercar, Toccata chromaticha per l’Elevazione, Toccata; Froberger: Toccata I en IX; Merula: Canzone, Capriccio
Krijn Koetsveld, Monteverdi-orgel; Ensemble Le Nuove Musiche
Briljant Classics – 96347, TT 71’07, opname 06+09/2020, prijs € 9,99, klassiek.nl