advertentie
Het is inhoudelijk en zeer doorleefd spel. Soms is het bijna zelfs surrealistisch en sommige delen (V, XIV) zijn welhaast van een etherische schoonheid. Een groter compliment is nauwelijks denkbaar. Het orgel onder zijn handen is een feest om naar te luisteren. Een prestatie van zowel orgelbouwer als organist om zo’n fors orgel in een relatief bescheiden ruimte optimaal tot klinken te brengen.
Le chemin de la Croix
Improvisations | Henco de Berg Église Saint-Martin Dudelange Luxembourg
1. Jésus est condamné à mort; 2. Jésus est chargé de la Croix; 3. Jésus tombe pour la première fois;
4. Jésus rencontre sa Mère; 5. Simon le Cyrénéen aide Jésus à porter sa Croix; 6. Véronica essuie la face de Jésus; 7. Jésus tombe une seconde fois; 8. Jésus rencontre les femmes de Jérusalem; 9. Jésus tombe pour la troisième fois; 10. Jésus est dépouillé de ses vêtements; 11. Jésus est attaché sur la Croix; 12. Jésus meurt sur la Croix; 13. Jésus est détaché de la Croix; 14. Jésus est mis au tombeau
Label: Prestare
Speelduur: 65’38’’
Booklet: 56 pagina’s (N,E,D,F)
Prijs: van € 22,50 voor € 18,50
[button link=”http://www.orgelshop.nl/orgelnieuws” target=”_new” style=”large” title=”BESTELSERVICE”][/button]
Geluidsfragment, Station IX – Jesus tombe pour la troisième fois
Muzikale interpretatie * * * * *
Programmakeuze * * * * *
Keuze van het instrument * * * *
Kwaliteit van de opname * * * * *
Informatie in het boeklet * * * * *
Grafische vormgeving (cd en boekje) * * * * *
De tijd voor Pasen waarin we het lijden en sterven van Jezus Christus herdenken is traditioneel een hoogtepunt in het kerkelijk jaar. Wie zal er ooit kunnen doorgronden wat er aan het kruishout is geschied? Toch heeft deze lijdensgeschiedenis uit het Nieuwe Testament al menig componist weten te inspireren. Het bekendst zijn wel de kruiswegstaties van Marcel Dupré die ontstonden uit improvisaties. Improvisator Henco de Berg liet zich ook inspireren door het lijdensevangelie en memoreert in zijn improvisaties aan de stijl van de grote Franse meesters.
Uitgangspunt bij deze improvisaties zijn de schilderingen die te vinden zijn in de Église Saint-Martin te Dudelange te Luxemburg die de kruisgang van Jezus uitbeelden en die van de hand zijn van Dominique Lang (1874-1919). In deze bescheiden kerk bouwde George Stahlhuth (1830-1913) in 1912 een instrument van 45 stemmen verdeeld over drie klavieren en pedaal naar het rein-pneumatische kegelladensysteem. In 1962 werd het klankbeeld vrijwel geheel omgebogen naar de maatstaven van de neobarok. In de jaren-90 van de vorige eeuw was het orgel vrijwel onbespeelbaar geworden. Een ingrijpende restauratie liet echter op zich wachten tot de jaren 2001-2002 toen het instrument een complete metamorfose onderging door orgelbouwer Thomas Jahn. Het instrument werd uitgebreid van drie naar vier manualen en de totale dispositie werd vergroot naar maar liefst 78 stemmen. Het orgel is overwegend Frans getint inclusief chamades en bombardewerk en een uitermate geschikt medium om alle vereiste klankkleuren uit de Franse school te realiseren.
En Henco de Berg weet daar uitstekend mee om te gaan; zowel qua instrument als materie. Deze cd heb ik al heel wat keren met veel genoegen beluisterd. Improviseren kan hij en verwacht van hem geen cliché-matige dingen. Uiterst origineel weet hij, soms heel subtiel, met fraaie harmonieën en klankkleuren de luisteraar te boeien. En dat is geen geringe prestatie. In zijn benadering ligt vooral het gedachtegoed van Olivier Messiaen hem na aan het hart, maar ook zijn er invloeden van Charles Tournemire en Jean Langlais te bespeuren. Net zoals bij Dupré hanteert de Berg ook verschillende thema’s die gaandeweg in steeds sterkere vorm weer terugkomen (staties III, VII en IX). Het merendeel van deze improvisaties is meditatief en vooral mystiek van karakter en soms verlang ik naar meer, zeker bij de al genoemde staties III, VII en IX waarbij Jezus valt onder de druk van het kruis of bij statie XI waar Jezus aan het kruis genageld wordt. De climaxen zijn er wel, maar ze zijn kort en de muziek blijft sterk fragmentarisch. Het blijft allemaal een beetje sluimerend op de achtergrond aanwezig, zo van: ik durf het wel, maar ik wil het niet. Enerzijds misschien jammer maar anderzijds ijzersterk. De Berg laat zich niet verleiden en misschien is juist dát feit wel het meest verdienstelijke aan dit schijfje. Het is inhoudelijk en zeer doorleefd spel. Soms is het bijna zelfs surrealistisch en sommige delen (V, XIV) zijn welhaast van een etherische schoonheid. Een groter compliment is nauwelijks denkbaar. Het orgel onder zijn handen is een feest om naar te luisteren. Een prestatie van zowel orgelbouwer als organist om zo’n fors orgel in een relatief bescheiden ruimte optimaal tot klinken te brengen.
Deze uitgave verscheen in een fraai vormgegeven digipack met prachtig fotowerk inclusief alle schilderingen van Dominique Lang. Alles ziet er keurig verzorgd en compleet uit zoals we dat gewend zijn van Prestare. Ook de opname van Aad van der Waal is zeer fraai. Kortom, oog en oorstrelend. Goede wijn behoeft geen krans.
Nog wel even dit: dit is geen cd om zomaar even tot je te nemen. Neem de tijd om te luisteren, ga er stevig voor zitten, neem de schilderingen ter hand, dompel je als het ware onder in deze klanken en dan zijn we ervan overtuigd dat u er bijzonder veel voor terugkrijgt. [JAN-WILLEM VAN BRAAK]
© 2008 www.orgelnieuws.nl
