In 1988 werd Jetty Podt benoemd tot organist van de Grote of Sint Stevenskerk in Nijmegen. Ter gelegenheid van haar jubileum, eind vorig jaar, maakte ze, op uitnodiging van de Nijmeegse Orgelkring, een cd waarop het hoofdorgel van de Stevenskerk te beluisteren is met werken van Franz Liszt.
advertentie
Het hoofdorgel van de Stevenskerk (55/IIIP) werd tussen 1773 en 1778 gebouwd door de Keulse orgelmakers Ludwig König & Zn. Het instrument heeft een sterk karakter, maar heeft ook zijn eigenaardigheden, zoals tertsmixturen in hoge ligging en tongwerken die alleen in de bas (Trompet 4’, Vox Angelica 2’) of in de discant (Hobo 8’) te gebruiken zijn. Zelfs de zachtste stem, de Echo 8’ van het Bovenwerk, is slechts op een half klavier beschikbaar. Niet bepaald een orgel dus waarop je Liszt moeiteloos ten gehore kunt brengen. Jetty Podt is echter al zo lang met zowel de muziek van Liszt als met het König-orgel vertrouwd, dat ze prima weet hoe je dit moet aanpakken.
Dat blijkt al direct in het eerste nummer dat op deze cd staat: de fantasie ‘Weinen, Klagen, Sorgen, Zagen’, die Liszt schreef na de dood-in-het-kraambed van zijn oudste dochter, Blandine (1862). Dankzij Podts soepele en weloverwogen spel klinkt dit werk op het Nijmeegse orgel niet minder aangrijpend dan op het favoriete instrument van Liszt: een met talloze grondstemmen bedeelde Ladegast. Karakteristieke Duits-romantische geluiden zoals sterk snijdende- en fluisterzachte strijkers mis je uiteraard in Nijmegen: het orgel is wat dat betreft slechts een Gemshoorn, een Viola en een halve Echo rijk. Maar Podt weet dit gemis te vergoeden door optimaal gebruik te maken van wat er wèl aanwezig is: in het Ave Verum, aan het eind van de Evocation à la Chapelle Sixtine bijvoorbeeld, is een scala aan fraaie fluiten te horen.
Innemend klinkt verder Liszts bewerking van het Adagio uit Bachs Vierde Vioolsonate op de Vox Humana’s van Rug- en Bovenwerk, omspeeld met een wervelende fluit. Plechtig klinken de Préludes Nrs. 4 en 9 van Chopin die Liszt bewerkte naar aanleiding van Chopins dood in 1849. Bij de tweede prelude horen we de Basson van het Rugwerk en fraaie crescendi. En indrukwekkend klinkt Funérailles, de ‘begrafenismuziek’ die Liszt schreef naar aanleiding van de executie van dertien Hongaarse generaals na de revolutie van 1848 tegen de Habsburgers. Na een duister begin, een dodenmars en een treurlied hoor je plotseling paarden galopperen en kanonnen bulderen…!
De cd besluit met de Inleiding, Fuga en Magnificat uit de Dante-Symfonie (1855/56). Liszt schreef deze symfonie naar aanleiding van de beschrijving van de hel en het vagevuur in Dantes Goddelijke Komedie. Podt laat een door Liszt en Gottschalg gemaakte bewerking horen van het tweede deel van deze Symfonie dat over het vagevuur gaat. Zware romantische muziek is het, die door Podt prima wordt uitgevoerd, maar waarbij je je soms wel zit af te vragen: ‘Monsieur Liszt, que me veux tu ?’. Podt heeft het stuk drie jaar geleden ten gehore gebracht terwijl in de Stevenskerk afbeeldingen van Dantes verhaal werden geprojecteerd – precies zoals Liszt dat wilde. Het zou aardig zijn geweest als zulke afbeeldingen in het cd-boekje waren opgenomen: het had wellicht geholpen bij de verwerking van het stuk. Gelukkig is het boekje wèl voorzien van een prima tekst, geschreven door Liszt-kenner Christo Lelie, over het ontstaan van Liszts orgelmuziek. Daardoor luister je met extra aandacht naar het intrigerende werk van deze fascinerende musicus.
Fragmenten van de CD zijn te beluisteren op de website van de Nijmeegse Orgelkring.
Frans Liszt | Organ Works | Jetty Podt
Weinen, Klagen, Sorgen, Zagen, S.673 (Liszt); Adagio aus der 4. Sonate für Violine und Cembalo, S.662 (Bach/Liszt); Evocation à la Chapelle Sixtine, S.658 (Liszt); Prélude opus 28/4 (Chopin/Liszt); Prélude opus 28/9 (Chopin/Liszt); Funérailles, S.173 (Liszt/Rogg); Einleitung, Fuge und Magnificat aus der Symphonie zur Dantes ‘Divina Commedia’.
Label: United Classics
Nummer: T2CD2013022
Speeltijd: 71’14
Booklet: 18 pagina’s
Prijs: € 10,75
[button link=”http://www.orgelshop.nl/orgelnieuws” target=”_new” style=”large” title=”BESTELSERVICE”][/button]
