Wie als organist of als liefhebber op zoek is naar nieuwe of minder bekende orgelmuziek kan goed bij de Canadese orgelliteratuur terecht. Healey Willan schreef meer dan de monumentale ‘Introduction, Passacaglia and Fugue’. Rachel Laurin componeerde een symfonie en korte orgelstukken in een Franse laat-romantische stijl. Denis Bédard is een naam die steeds naaker opduikt: zijn muziek is goed voor orgel geschreven en altijd welluidend. Bengt Hambraeus leverde een belangrijke bijdrage aan het contemporaine repertoire waaronder een ‘Livre d’orgue’ geënt op Franse barokvormen en -registraties.
advertentie
Maar ook liefhebbers van oude muziek kunnen in Canada iets van hun gading vinden in het Livre d’orgue de Montréal. Toen dit manuscript in 1978 werd ontdekt, was het enthousiasme onder musicologen groot: het bleek een uitermate belangwekkende collectie van 398 stukken in de klassiek-Franse orgelstijl waarvan er zestien van Nicolas Lebègue bleken te zijn.
Toch geniet het Canadese orgelboek nog geen grote bekendheid. Hoewel er al eerder cd’s van verschenen zijn, komt daar met een nieuwe uitgave op het altijd interessante label Hortus mogelijk verandering in. De organiste Helène Dugal heeft een selectie van ruim 39 stukken uit het orgelboek opgenomen waaronder een Magnificat, een mis en een Te Deum. Naar goed gebruik worden deze alternatim uitgevoerd waarbij het Ensemble Gilles Binchois de koorgedeelten zingt.
Op het spel van Dugal is weinig aan te merken, maar kan nog wel wat cantabiliteit en expressie gebruiken. Daarbij moet wel gezegd worden dat het gebruikte orgel in het Franse Commequiers haar in dat opzicht niet helpt.
De informatie in het voor het overige informatieve booklet over het orgel is te summier, maar via internet valt te achterhalen dat het gaat om een betrekkelijk nieuw instrument, dat duidelijk bedoeld is als stijlkopie van een klassiek-Frans instrument. Echt geslaagd is dat niet, want ook al komt het orgel soms in de buurt, uiteindelijk mist het de voor oude instrumenten zo karakteristieke souplessse en poëzie. Dat is deels te wijten aan de vrij starre wind, maar een meer serieuzer factor is de gekozen stemming die dicht in de buurt ligt van de gelijkzwevende temperatuur. Met alle respect voor haters van oude stemmingen (ze zijn er!): dit doet echt afbreuk aan de muziek en geeft al snel luistermoeheid.
Veel lof verdient de keuze om afwisseling in registratie na te streven en te voorkomen dat er bijvoorbeeld teveel en te lang een plenum klinkt: er wordt zo nu en dan gevarieerd op de stricte klassiek-Franse registratieconventies of er wordt zelfs van afgeweken. Gebruik van een authentiek Frans oud orgel had de productie echter duidelijk meerwaarde gegeven.
Zeer geslaagd daarentegen zijn de alternatimuitvoeringen. De afwisseling koor/orgel werkt altijd bijzonder goed, haast magisch. Het Ensemble Gilles Binchois onder leiding van Dominique Vellard heeft z’n sporen verdiend en zingt erg fraai; gelukkig is voor de uitspraak het zeventiende-eeuws Frans gekozen en niet volgens het kerklatijn.
De technici hebben zowel koor als orgel ruimtelijk vastgelegd waardoor een sfeervolle opname is ontstaan. Deze cd is kortom een goede en waardevolle aanvulling op de orgeldiscografie met het gekozen orgel als enig minpunt.
Livre d’orgue de Montréal
Helèlene Dugal – Orgue de Commequiers (Vendée)
Ensemble Gilles Binchois – Dominique Vellard, direction
Magnificat en D (Nivers); Cromhorne en Taille en D (anoniem/tr. Lebègue); Messe du 4e ton (Henry Du Mont; Offertoire en fa ut fa (Lebèque); Hymne ‘Adoremus triumphantem’ (anoniem); Tierce en Taille en A mi La re (anoniem); Te Deum (Antiphonarium romanum
Label: Editions Hortus
Nummer: 139
Speelduur: 73’00
Booklet: 31 pagina’s (FR/EN)
Prijs: € 15,00
Bestellen: www.editionshortus.com
.
