Wat zou het verschil zijn tussen een radio-opname en een cd-opname? Het eerste lijkt vluchtiger dan het laatste. Alsof een cd tijdlozer is en een radio-opname meer de weergave van het moment is. De meeste radio-opnames zijn een keer uitgezonden en daarna vergeten, soms weet een opname zichzelf te overstijgen. Misschien omdat het ongedwongener is opgenomen dan een cd. Een cd of lp geperst en wel, lijkt meer te moeten zijn. Terwijl juist die radio-opname bijblijft.
advertentie
De cd die onlangs is verschenen met muziek van Louis-Nicolas Clérambault is oorspronkelijk opgenomen voor Radio France. De organist Jean Boyer nam de twee missen uit het Livre d’Orgue en een motet over psalm 51 op voor de Franse radio. Dit was in 1993. De organist leeft niet meer, hij overleed in 2004 op 54-jarige leeftijd.
Betoverende uitvoering
De uitvoering van de twee suites is betoverend en staat als een huis. De orgeldelen worden afgewisseld met het Magnificat en Benedictus gezongen door Les Demoiselles de Saint-Cry onder leiding van Emmanuel Mandrin. Het ademt de sfeer dat je op vakantie bent en een Franse kerk binnenstapt waar net een mis aan de gang is. Je gaat zitten en laat je meenemen door de muziek.
Vanaf de eerste toon voert de muziek je mee en laat een intense beleving achter. Zoiets lijkt alleen te kunnen bij radio-opnames. Het lijkt met minder hoge eisen opgenomen. Daardoor registreert het meer het moment zelf. Maar al te vaak verliezen cd-opnames zich in de perfectie die ze wil uitstralen. Terwijl het juist draait om hét moment te registreren.
Omringd door orgel
Het koor zingt bij de Suite du premier ton het Magnificat vanaf de orgeltribune omringd door het orgel van Jean Boizard uit 1714 in de Abbaye de Saint-Michel en Thiérache. Het versterkt daarmee de beleving voor de luisteraar. Zang en orgel wisselen elkaar af vanaf dezelfde afstand. Het orgel neemt met dialogen en duetten een deel van de tekst voor zijn rekening. Hier speelt het orgel de melodie van bijbehorend onderdeel in de muzikale bewerking van Clérambault.
Dat effect bereikt haar hoogtepunt bij het motet over psalm 51, Misere mei Deus, psaume 50, a trois voix et le choeur. De combinatie van tekst en muziek laat zich hier vergelijken met cantates van Bach waarbij de muziek getrouw de tekst volgt. De tekst van de boetepsalm 51, ‘Wees mij genadig, God, in uw trouw’, doet de rest.
Tempéraments
De cd maakt deel uit van een serie die Radio France en het departement Aisne zijn aangegaan. Onder de veelzeggende naam ‘Tempéraments’ laten ze de oude muziek op historische instrumenten uit de streek Aisne klinken. De naam refereert uiteraard naar de bijzondere stemmingen waarin deze instrumenten vaak staan. De kaft om de cd en het bijbehorende boekje zijn mooi vormgegeven. Ze maken het ook tot een bijzonder kleinood in de muziekkast.
Bij dit alles klinkt het schitterende orgel van Jean Boizard. De cornetten en tongwerken zijn ronduit prachtig. Zoals in het Récits de cromorne et de cornet séparé en dialogue, waarbij kromhoorn en cornet een mooi vraag-antwoord-spel laten horen. Hiermee geeft de opname een prachtige impressie van de kerkmuzikale uitvoeringspraktijk van Clérambaults muziek. De opnames van twintig jaar geleden weten iets van de beleving van toen op je over te brengen. Daarmee is deze cd tijdsdocument en tijdloos in één keer.
Louis-Nicolas Clérambault – Livre d’orgue / Miserere
Jean Boyer, orgue J.-Boizard (1714) Saint-Michel-en-Thiérache Les Demoiselles de Saint-Cyr / Direction Emmanuel Mandrin
Suite du premier ton (1710) alternée avec le Magnificat au choeur; Motet Miserere mei Deus, Psaume 51, à trois voix et le choeur; Suite du deuxième ton (1710) alternée avec le chant du Benedictus au choeur (Louis Couperin)
Label: Radio France / Tempéraments
Nummer: TEM 316044
Speelduur: 68’32
Booklet: 24 pagina’s (FR/EN)
Prijs: € 22,75
[button link=”http://www.orgelshop.nl/orgelnieuws” target=”_new” title=”BESTELSERVICE”][/button]
