Metaphora, zo heet de nieuwste boreling van Hayo Boerema. Ik vond ergens op het internet het woord metafoor als volgt gedefinieerd: een niet-verbaal gegeven dat als teken voor iets anders gebruikt wordt. Daarmee is de gekozen titel meteen al raak, want is muziek niet bij uitstek geschikt om uitdrukking te geven aan het onzegbare?
advertentie
De cd heeft als ondertitel ’40 Years Marcussen Organ Laurenskerk Rotterdam’ en herinnert daarmee aan de ingebruikname op 8 december 1973 van deze orgelreus. Een bijzonder instrument, dat enerzijds door de afwezigheid van voldoende grondstemmen draagkracht mist en waarvan het volle werk soms wat schraal kan overkomen. Anderzijds heeft deze Marcussen met name in kleinere registercombinaties en qua solostemmen veel fraais te bieden. Daarbij geldt dat zeker hier alles staat of valt met degene die achter de klavieren zit. Wat dat aangaat is het allerminst overdreven om te stellen dat Boerema dit orgel inmiddels letterlijk als geen ander kent. En dat hoor je.
Op de cd treffen we onder meer Franse barok, Weens classicisme en Engelse romantiek. De aanwezigheid van Franck is enigszins verrassend, want Boerema zelf gaf vorig jaar in een interview met Orgelnieuws.nl nog met zoveel woorden aan dat Franck de enige componist is die hij, voornamelijk vanwege het gebrek aan grondstemmen, liever niet op zijn orgel speelt. Het typeert Boerema dat hij desondanks de uitdaging is aangegaan en dankzij zijn boeiende voordracht en vindingrijke registreerkunst blijkt de combinatie Marcussen/Franck hier helemaal zo gek nog niet.
Hoogtepunt van de cd is voor mij de Symphonie-Passion, Duprés muzikale kijk op episoden uit het leven van Jezus Christus. De uitvoering van Boerema is, net als bijvoorbeeld die van Gerrie Meijers (Prestare 3331539), gelukkig niet primair een demonstratie van virtuositeit, maar eerst en vooral de uitbeelding van een verhaal dat nauwelijks in woorden is te vatten. Epiek, lyriek en dramatiek, de drie hoofdvormen in de literatuur, komen hier op sublieme wijze tezamen. De strijkersklanken in Adeste fideles zijn van etherische schoonheid en de eerste hamerslag van de kruisiging klonk zelden zo splijtend. De opstanding ten slotte vormt de stralende kroon op het werk. Over muziek als metafoor gesproken …
Via een bijgeleverde bonus-cd geeft Boerema een kijkje in zijn kwaliteiten als componist. Een klein kwartier lang boeit hij de luisteraar met zijn Petite Suite pour Grand Orgue, die hier en daar knipoogt naar componisten als Jean Langlais en Jehan Alain. Het stuk zag het het licht ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van Rotterdam Orgelstad in 2010.
Afsluitend: een over de gehele linie geslaagde uitgave, waaraan ook Aad van der Waal (opname) en Gérard van Betlehem (vormgeving) een wezenlijke bijdrage leverden.
Metaphora – Hayo Boerema – 40 Years Marcussen Organ Laurenskerk Rotterdam
Grand Dialogue (Marchand); Fantasia f-moll, KV 608 (Mozart); Fantaisie – Trois Pièces pour le Grand Orgue (Franck); Psalm-Prelude Set 2 No. 1 ‘De profundis clamavi ad te, Domine’ – Psalm 130 (Howells); Symphonie-Passion, op. 23 (Dupré); Petite suite pour Grand Orgue (Boerema).
Label/nummer: HAYO197203
Speelduur: 73’13 + 12’44 (cd + bonus disc)
Booklet: 24 pagina’s (NL/EN)
Prijs: € 16,00
