De (orgel)tango vierde afgelopen jaar zijn derde lustrum in ons land. Het was in 2002 dat (inmiddels) koningin Maxima een traantje wegpinkte omdat onder de gewelven van de Amsterdamse Nieuwe Kerk klanken uit haar vaderland een weg zochten. Sindsdien is de tango uit ons muziekleven niet meer weg te denken. Dat geldt dus ook voor onze orgelwereld.
advertentie
Vanaf het begin heeft Aart Bergwerff de bandoneonklanken omgetoverd naar orgel. Nog niet eerder was ervan gekomen om er een volledige opname aan te wijden. Afgelopen jaar was het eindelijk zover. In het Orgelpark werd een opname gemaakt van een concert waarbij Bergwerff het orgel bespeelt en zich laat vergezellen door de sopraan Gerrie de Vries en het tangoduo Carlos y Mirella. Helaas geeft een cd geen beelden dus moeten we de bijdrage van dit tweetal missen.
Dat voor het Orgelpark werd gekozen heeft overigens niets te maken met feit dat de tango in een niet sacrale ruimte thuishoort, integendeel. Het booklet legt juist de link met de kerkmuziek van de Duitse immigranten die aan het einde van de negentiende eeuw naar Argentinië vertrokken. Daarnaast legt Bergwerff graag relaties tussen de tango en de Noord-Duitse stylus fantasticus. Maar qua instrumentarium en akoestiek leent het Orgelpark zich wel uitstekend om een dergelijke verrassende opname te maken.
De cd opent en sluit met werk van de tango-grootmeester Astro Piazzolla. Het ligt ook voor de hand dat dit ook gelijk de meest tango-achtige werken op deze cd. Hij had immers geen last van een orgelmatig gehoor of de opdracht speciaal voor orgel te bewerken. Met name Oblivion is uitermate geslaagd. Zo af en toe twijfel je of dat dit nog wel orgel is, de bandoneon wordt hier indrukwekkend geïmiteerd. Halverwege de cd klinkt Piazzolla nog twee keer, waarbij het boeiend is om te horen hoe hij een klassieke fuga lijkt op te zetten maar deze al snel een Argentijnse draai geeft.
De Zweed Frederik Sixten heeft een Scandinavisch kerklied naar zijn tango-hand gezet. Dat levert boeiende klanken op. Met name vanuit Duitsland kende we al wel het jazz-koraalspel (onder andere Volker Bräutigam), de tango had ik in dit verband nog niet eerder gehoord. Het geeft een mooie schwung en zou een goede inspiratie kunnen zijn voor het Nederlandse kerklied.
Jeroen van Veen schreef speciaal voor Aart Bergwerff een groot Minimal Prelude nr. 60, waarbij uiteraard de minimaltechniek de boventoon voert. Het doet vooral denken aan de wereld van Philip Glass. Wat mij betreft hoor ik dit werk graag nog eens een keer in een meer akoestische omgeving. Van Veen bewijst hiermee dat hij zich prima in de orgelwereld in kan leven.
Niet iedere orgelliefhebber zal even gecharmeerd zijn van de zangbijdragen op deze cd, maar die horen onvermijdelijk bij de tangocultuur. Klaas de Vries heeft hier overigens prachtige Argentijnse teksten voor bewerkt. Het booklet is informerend als het gaat om de uitvoerenden en componisten, echter laat in het midden welke orgels worden bespeeld. Dat voor het overgrote deel het Verschueren-orgel wordt gebruikt laat zich wel horen, navraag leert dat in twee gevallen het Sauer-orgel zijn bijdrage mag leveren. Vooral bij de Tango van Strawinsky was dat nodig omdat Bergwerff ervoor heeft gekozen de orkestversie voor orgel te bewerken en dan kunnen de digitale mogelijkheden een mooie bijdrage leveren om dat te realiseren.
Zoals we gewend zijn van Aart Bergwerff speelt hij deze muziek met veel passie en weet de beide orgels uit te buiten. Bovendien laat hij horen zich uitstekend te hebben ingeleefd in deze muziek en die op goede wijze te vertalen. Dat is een knappe prestatie. Je loopt immers al snel het risico dat het of saai of banaal wordt. Bij Bergwerff komen we geen van beide tegen. Hiermee is de tango een boeiend uitstapje naast de traditionele orgelliteratuur. Dat wil ik wel vaker horen!
Mi Corazón
Tangos para órganos – Aart Bergwerff
Revirado (Piazzolla); Tango (Strawinsky); Silencio (De Vries); Tomo y obligo (De Vries); Fuga y misterio (Piazzolla); Tango for organ (Sixton); Tango voor Mineke (Raas); Adiós Nonino (Piazzolla); Argentinos por el mundo (De Vries); Perdido Buenos Aires (De Vries); Minimal prelude nr. 60 (Van Veen); Oblivion (Piazzolla)
Label: Orgelpark Records
Nummer: 717
Speelduur: 50’42
Booklet: 12 pagina’s (NE/EN)
Prijs: € 15,00
Bestellen: www.orgelpark.nl
