Na een avond en nacht van hoop en vrees werd gisterochtend duidelijk dat ondanks de verwoestende brand in de Parijse Notre-Dame het hoofdorgel intact is gebleven. Na de geruststellende woorden zijn er nu ook de eerste beelden van monumentale ‘grand orgue’ dat zich onverstoorbaar onder het westelijke rozetraam toont. De organisten van de kathedraal hebben inmiddels ook hun eerste publieke reacties gegeven.
De eerste beelden die vrijkwamen van de zwaar getroffen kathedraal lieten de ravage zien die de brand had aangericht. Duidelijk werd ook dat toch meer van het interieur was behouden dan de vlammenzee van maandagavond deed vermoeden. Waar het koororgel werd beschadigd door bluswater, bleef het hoofdorgel onaangetast door water en vuur. Hoe het wereldberoemde instrument erbij stond, was nog niet eerder zichtbaar.
Vijf organisten
De vijf organisten van de Notre-Dame – Olivier Latry, Philippe Lefebvre, Vincent Dubois, Yves Castagnet en Johann Vexo – zijn voor langere langere tijd hun werkplek kwijt. Dinsdag kwamen kwamen zij, en emeritus-collega Jean-Pierre Leguay, met hun eerste reacties op (sociale) media.
Vincent Dubois vertelde La Lettre du Musicien dat toen hij en zijn collega’s Latry en Lefebvre in de nacht van de brand contact hadden niet meer geloofden in een goede afloop. De volgende ochtend was er meer hoop. ‘Het is een wonder dat het orgel het heeft overleefd. Het zal jaren duren voordat we dit instrument weer kunnen bespelen, maar het belangrijkste is dat het niet in de as belandde.’
Koororganist Johann Vexo (voor NBC News) speelde op het moment uitbreken van de brand een avondviering toen het brandalarm afging. ‘Iedereen was echt verbaasd, want het was de eerste keer dat we het alarm hoorden afgaan. We wisten daarom niet echt wat we moesten doen’. Nadat de mis voortijdig was beëindigd en de bezoekers en personeel waren geëvacueerd, zag hij met pijn in zijn hart hoe de kathedraal in vlammen opging. ‘Het is alsof je je eigen huis ziet branden. Het is gewoon ondraaglijk.’
Emeritus-organist Jean-Pierre Leguay,werd in gesprek met het Spaanse ABC, gevraagd hoe hij het tragische nieuw heeft doorstaan. ‘Als iets vreselijk, iets wreeds, zo kun je je voorstellen. Alsof je net iemand hebt verlaten. Ik heb twee weken geleden nog op het orgel gespeeld. Het is alsof je tijd met iemand doorbrengt, je kent hem goed, en een paar dagen later ontdek je dat hij een verkeersongeluk heeft gehad. Een relatie is volledig, brutaal en wreed verbroken. Er stopt iets’
Olivier Latry bedankte op Facebook voor ieders mooie woorden en ondersteuning ‘De Notre-Dame, die zich heeft verzet tegen revoluties en oorlogen, ging in enkele ogenblikken deels in rook op … 855 jaar verwoest in vier uur … Net als u voel ik een enorme droefheid, woede, een totale wanhoop.. De beelden die we hebben gezien zijn verschrikkelijk. Hoe kunnen we niet denken dat we in een nachtmerrie zitten? Helaas haalt de realiteit ons hard in.’
‘Ondanks alle schade aan de kathedraal ontsnapte het orgel op miraculeuze wijze aan de vlammen, maar ook aan het water dat ze moest doven. Het is erg stoffig, maar zal ons kunnen blijven ontroeren zodra het zijn grootsheid heeft herwonnen. Wanneer? Niemand weet het op dit moment. ‘Breek deze tempel af en in drie dagen zal Ik hem laten herrijzen’ wordt gezegd in het evangelie van Johannes … Het zal waarschijnlijk langer duren in de Notre Dame, maar ik heb vertrouwen en hoop.’
Philippe Lefebvre
‘Na de verbijstering en angst, de ondraaglijke pijn, de verwoestende beelden van deze tragedie: de grote dame heeft zich moedig verzet tegen het ergste, maar de Notre-Dame staat nog steeds overeind. Dank u voor uw boodschappen van genegenheid, vriendschap en solidariteit. ‘De organisten hopen de komende dagen op de orgelgalerij te mogen. Hopelijk wordt, zodra het gebouw is beveiligd en er gewerkt mag worden, alles veiliggesteld wat nu nog geëvacueerd en beschut moet worden, inclusief de twee orgels.’
Yves Castagnet
‘Wat ons betreft, musici in dienst van deze unieke plek, zullen we er alles aan doen, met heel ons hart en met al onze energie, om ervoor te zorgen dat Notre-Dame overal ter wereld blijft schitteren, zoals ze dat al 850 jaar lang doet, en zoals ze dat zal blijven doen’, schrijft hij op Facebook.
Nog mooier dan ze was
Gisteren beloofde de Franse president Emmanuel Macron in een televisietoespraak de kathedraal ‘binnen vijf jaar’ weer op te bouwen. ‘Nog mooier dan ze was’. Inmiddels is al meer dan 700 miljoen euro binnen aan donaties, van particulieren en bedrijven, waaronder enkele miljardairs.
© foto AMAURY BLIN/AFP/Getty Images