Op 8 mei was het precies 25 jaar geleden dat de Stichting Samenwerkende Orgelvrienden Limburg (SOL). De stichting en de aangesloten Limburgse concertorganisatoren / orgelkringen laten die mijlpaal niet ongemerkt voorbijgaan. Orgelnieuws.nl stelde negen vragen aan het SOL-bestuur.
advertentie
Van waar of wie kwam het initiatief voor de oprichting van de SOL in 1991?
Het initiatief werd genomen door Henk van Loo en Jo Verheggen. Tijdens een speciaal daarvoor georganiseerde vergadering van een groot aantal orgelliefhebbers in Rolduc was gebleken dat de op dat moment bestaande orgelkringen tot samenwerking en overleg bereid waren om het houden van orgelconcerten qua tijd en plaats op elkaar af te stemmen. Ook was het de bedoeling een podium te verschaffen aan zowel jonge talentvolle Limburgse organisten die rond 1990 aan het Conservatorium te Maastricht afgestudeerd waren, als aan organisten die al langere tijd in de Limburgse provincie werkzaam waren.
Doelstelling van de SOL is het instandhouden en bevorderen van de orgelcultuur in het algemeen en in het bijzonder in de provincie Limburg. Hoe geven jullie dat vorm?
Jaarlijks geven wij in april een concertagenda uit waarin de op dat moment bekende concerten zijn opgenomen die de orgelkringen in het betreffende kalenderjaar organiseren. In de agenda staan tevens de concerten die in de Euregio Maas-Rijn – het gebied rond de zeshoek Hasselt-Maastricht-Luik-Aken-Heerlen-Eupen – plaatsvinden. Ook jaarlijks terugkerend is de organisatie van het Orgelfestival Limburg in de periode half juli tot half augustus.Tijdens dat festival vinden naast een zestigtal orgelconcerten, drie orgelbustochten, een orgelwandeltocht in Maastricht en een open orgeldag plaatst.
Daarnaast geven wij diverse publicaties op orgelgebied uit. Zo verschenen er uitgaven over de orgelmakers Pereboom & Leijser, de gebroeders Müller, het fotoboek Orgellandschap Maas-Rijn en cd-producties over historische orgels in Limburg, orgels van Pereboom & Leijser, van Dinther en Müller. In samenwerking met een aantal vrijwilligers vindt ook nog eens een scholenproject de hogere groepen van de basisschool plaats.
Als samenwerkingsverband van diverse zelfstandige concertorganisatoren zullen er best wel eens tegengestelde belangen zijn. Hoe rooien jullie dat met elkaar?
Wij houden regelmatig kringenvergaderingen. Dan worden de diverse wensen geïnventariseerd en zoveel mogelijk op elkaar afgestemd. Er wordt met name naar gestreefd dat naburige orgelkringen zo min mogelijk concerten organiseren op hetzelfde tijdstip. Daarnaast staat er tijdens het plannen van het jaarlijkse Orgelfestival Limburg en het contracteren van musici continue een bijgewerkte versie van het programma op internet die voor alle kringen is in te zien.
Welke plaats neemt de orgelcultuur in het culturele leven van Limburg in?
Op dit moment is (nog) sprake van een levendige orgelcultuur met als hoogtepunt de maanden juni tot en met september, waarin op vele plaatsen orgelconcerten plaatsvinden. Die worden echter hoofdzakelijk door ouderen bezocht, nu helaas slechts weinig jongeren zich tot het orgel aangetrokken voelen.
Dus ook in Limburg is de landelijke trend waarneembaar dat het aantal orgelliefhebbers eerder af- dan toeneemt?
Ook in Limburg slaat de ‘vergrijzing’ onder de orgelliefhebbers toe. Belangstelling vanuit de jeugd is er helaas maar weinig. Dit proberen wij echter toch te stimuleren, enerzijds door middel van grote variëteit aan concerten, waaronder ook kinderconcerten en concerten door jonge talenten. Een er is het al eerder genoemde orgelproject voor basisscholen. Dit succesvolle project richt zich op de laatste klassen van het basisonderwijs, waarin de leerlingen samen een klein functionerend orgel bouwen, bestaande uit twee registers. 24 toetsen en pijpen. Daarna krijgen de leerlingen de gelegenheid het orgel te bespelen, zij moeten daarbij zelf voor de lucht (wind) zorgen door te pompen. Tijdens het laatste uur gaat de groep indien mogelijk naar het orgel van de plaatselijk kerk om hen te laten kennismaken met een groot orgel. Na een kort concert mogen de leerlingen zelf op het orgel spelen.
Hoe zit het met de belangstelling van boven de grote rivieren. De indruk wil bij sommigen nog wel eens bestaan dat de SOL van Limburgers voor Limburgers is. Hoe ziet de SOL dat?
De activiteiten die de Stichting SOL organiseert staan open voor iedereen en zijn niet specifiek op Limburgers gericht. Met name tijdens het jaarlijkse orgelfestival zijn er vele bezoekers van buiten Limburg, die deelnemen aan de orgeltochten, de open orgeldag en de concerten van het festival bezoeken, vaak in combinatie met een korte vakantie die men in Limburg doorbrengt. Daarnaast gaan er op onze jaarlijkse orgelreis al vele jaren mensen vanuit het hele land mee. Net als bij activiteiten die in andere provincies op orgelgebied plaatsvinden is het echter begrijpelijk dat het merendeel van de deelnemers bestaat uit mensen die in de buurt woonachtig zijn.
Terugblikkend op de afgelopen 25 jaar. Wat waren de hoogtepunten?
De organisatie van het eerste orgelfestival in 1992. Dat was zo’n succes dat het sindsdien een jaarlijks terugkerend evenement is geworden. Uiteindelijk is het uitgegroeid van twee weken in de beginjaren tot vier weken op dit moment. Ook de productie van de cd-box van historische orgels in Limburg was met een uitverkochte oplage van 2.000 exemplaren was een groot succes, maar dat geldt voor de eerder genoemde publicaties.
Hoe gaan de volgende 25 jaar er voor de SOL uitzien?
Wij blijven ons inzetten voor de orgelcultuur, op velerlei manieren. Wij trachten ons publiek te verbreden en te vernieuwen met een uitgebreid festival met vele verschillende concerten (waaronder ook concerten met andere instrumenten, of andere kunstvormen zoals dans), educatie en een podium voor jonge talenten. Daarnaast blijven wij ook voorzien in een lokaal samenwerkingsverband, waarbij lokale kringen kennis en ideeën uitwisselen. Het aantal kringen groeit nog steeds. Samengevat: behoud het goede, sta open voor het nieuwe.
Het jubileum laten jullie niet ongemerkt voorbijgaan. Waar moeten wij dit jaar zijn om 25 jaar SOL te vieren?
In Maastricht, in het Theater aan het Vrijthof gaat de viering van het jubileum op zaterdag 18 juni van start met een symposium over een aantal bijzondere aspecten van de orgelcultuur en specifiek die van Limburg. Het wordt een dagvullend programma met sprekers als Reitze Smits, Johan Zoutendijk, Ton van Eck en Gerard Sars. Er is die dag een orgelwandeling door de stad en we sluiten af met een groot jubileumconcert in de Sint-Servaas met werk voor orgel en orkest. Ook het Orgelfestival Limburg zal dit jaar in het teken staan van het jubileum. Het openingsconcert is op vrijdag 15 juli in de St. Lambertuskerk te Kerkrade en we sluiten af met filmmuziek van John Williams voor orgel en koper in het Missiehuis in Steyl.
Meer informatie over de activiteiten van de SOL en het Orgelfestival Limburg is te vinden op www.stichting-sol.nl en www.orgelfestivallimburg.nl. De belangrijkste evenementen vindt u binnenkort uiteraard ook op Orgelnieuws.nl aangekondigd.
