In 1542 werd de oude, ruïneuze abdij in Bristol door koning Henry VIII verheven tot kathedraal. Het gebouw, dat slechts bestond uit een koor en een transept, was lange tijd een van de onaanzienlijkste kathedralen van Engeland. In 1685 echter werd op het middeleeuwse oksaal in de kerk een fraai orgel gebouwd.
advertentie
Het instrument werd gemaakt door de ambitieuze orgelmaker Renatus Harris uit Londen – tijdens zijn orgelstrijdmet Smith in de Temple Church. Het kreeg negentien stemmen, drie klavieren, en zowel aan de oost- als aan de westkant een fraai gesneden front met drie torens en rijke bekroningen. Ongeschonden is dit instrument de tijd niet doorgekomen. In 1860 werd het oksaal afgebroken waarbij het orgel onder een boog terzijde van het koor werd gezet; hierbij werden de bekroningen verwijderd en werd het Chaire-Organ tot boekenkast omgebouwd.
Twintig jaar later verdubbelde de omvang van de kathedraal door de bouw van een driebeukig hallenschip. Dit leidde ertoe dat het orgel in 1907 door de firma J.W.Walker & Sons (een verre opvolger van Harris) werd uitgebreid tot zestig stemmen verdeeld over vier klavieren en pedaal. Bij deze uitbreiding werd het westfront fantasieloos naast het oostfront gezet. Dit orgel van Walker is de tijd gelukkig wel ongeschonden doorgekomen. Gelukkig, want het is niet één van de minste in Engeland. Dat is te horen op een cd die is gemaakt door de assistent-organist van de kathedraal, Paul Walton.
Deze cd heeft als titel In an Old Abbey. Treffend, omdat het Walker-orgel in een ‘old abbey’ staat en omdat een stuk met dezelfde naam op de cd te beluisteren is. Het werd geschreven door Basil Harwood (Oxford), en ademt een superromatische sfeer, waardoor Walton allerlei kleuren van het orgel ten toon kan spreiden. Iets dergelijks geldt voor het Intermezzo van Herbert Sumsion (Gloucester).
In het Arioso van Steele (Manchester) zijn vooral de Diapasons van het orgel te horen. Er zitten er wel zeven op: één op het Choir, twee op het Swell en vier op het Great. Als Walton ze bij elkaar open trekt ontstaat, zelfs zonder de forse First en Double Diapason van het Great, een klankmassief waar men ‘u’ tegen zegt.
Doorzichtig daarentegen klinken de koraalbewerkingen van Vaughan Williams over ‘Abide with me’ en over ‘Dominus regit me’ (Psalm 23). Fraaie, polyfone muziek is dit, die nog mooier zou hebben geklonken wanneer Walton wat minder vierkant had gespeeld. Deze speelmanier is daarentegen prima geschikt voor de Five Studies in form of a Sonata van John Cook, een leerling van Vaughan Williams. Frisse muziek waar Hindemith om de hoek komt kijken.
Zeer Engels zijn de Toccata van Walter Alcock en de Prologue van William Walton. Het eerste is ‘Parry’, het tweede een luchtige compilatie van tijdens de Tweede Wereldoorlog gecomponeerde filmmuziek, met prachtige fanfares en breed uitwaaierende melodieën, zoals alleen een Brit die bedenken kan.
Pièce de résistance van de cd is Elgars Severn Suite. Het stuk werd in 1930 geschreven voor brass band en later door Elgars vriend Atkins, als Sonata No.2, voor orgel bewerkt. Omdat Atkins’ bewerking het origineel niet geheel recht doet, heeft Jeremy Cull in 2006 een nieuwe bewerking van de Suite gemaakt: zonder vereenvoudigingen, met in elkaar overlopende delen, inclusief het vierde deel (een speels Menuet). Zo kunnen we Elgars klankschilderij over Worcester eindelijk beluisteren zoals hij het bedoeld heeft.
Mede dankzij Paul Walton: hij laat zich hier van zijn beste kant horen – en geeft daardoor een prima indruk van het orgel dat in Bristols ‘old abbey’ staat. Zo sprankelend als de Harrison & Harrison (1911) in de St. Mary Redcliffe, een halve mijl verderop, is het niet. Maar lekker stevig is het wel.
In an Old Abbey
British Organ Music
Paul Walton – Organ of Bristol Cathedral
Toccata (Alcock); In an Old Abbey, Op. 32 (Harwood); Severn Suite, Op. 87 (Elgar, arr. Cull); Intermezzo (Sumsion); Two Hymn-Tune Preludes: Eventide, Dominus regit me (Vaughan Williams, arr. Sumsion); Five Studies in form of a Sonata (Cook); Arioso (Steele); Prologue from A Wartime Sketchbook (Walton, arr. Palmer/Gower).
Label: Regent Records
Nummer: REGCD431
Speelduur: 75’27
Booklet: 12 pagina’s (EN)
Prijs: € 17,50
[button link=”http://www.orgelshop.nl/orgelnieuws” target=”_new” title=”BESTELSERVICE”][/button]
