Het werk van Olivier Messiaen blijft uniek. In de twintigste eeuw staat Messiaen ook als orgelcomponist op eenzame hoogte. Een zeer persoonlijk idioom, wonderschone momenten van contemplatieve lyriek, een hoogst originele verwerking van allerlei ongedachte invloeden uit de natuur en uit verre landen en impressionisme en expressionisme die elkaar kruisen in de uitzonderlijke klanktaal van de vrome katholiek Messiaen. Uiterst trage bewegingen van intense sereniteit worden afgewisseld door momenten van ongekende virtuositeit.
advertentie
De vroege suite Les Corps Glorieux werd door de componist bij het aanbreken van de Tweede Wereldoorlog ten doop gehouden. De heerlijkheid van de verrezen lichamen van de Eeuwige Kerk wordt in zeven delen verklankt. In het hart van de suite klinkt de intense strijd tussen de Dood en het Leven op. Messiaen liet zich inspireren door onder andere teksten uit de Apocalypse, de eerste Korinthebrief van Paulus en het Evangelie naar Mattheüs. Lange eenstemmige meditaties worden afgewisseld met complexe symfonische en polyfone delen.
Met de werken van Bach en Franck behoort het oeuvre van Messiaen tot de absolute hoogtepunten van de gehele orgelliteratuur. Samen met Bach en Franck is Messiaen een componist waarvan je als waarachtig orgeliefhebber meerdere complete uitvoeringen in huis behoort te hebben. Om maar enkele belangrijke releases te noemen: de Jade-box (1997) met verschillende organisten op het orgel waarop Messiaen vanaf 1931 tot aan zijn dood speelde (Ste. Trinité te Parijs), de DG-box met Olivier Latry in de Notre-Dame van Parijs, en niet te vergeten, de voortreffelijke Lindenberg-box van Willem Tanke op het zeer geschikte orgel van de Kathedrale Basiliek St. Bavo te Haarlem, nu bij Brilliant Classics heruitgegeven.
Hayo Boerema heeft dus inmiddels al zijn derde Messiaen-plaat gemaakt op het grote Marcussen-orgel van de Rotterdamse Laurens. Vóór hem hebben ook anderen Messiaen op moderne orgels opgenomen, soms met instemming van de meester zelf, zoals Almut Rößler (Koch Schwann) en Louis Thiry (Calliope).
In mijn jonge jaren koesterde ik twee Messiaen-grammofoonplaten: één van Jean-Claude Raynaud op het Cavaillé-Coll-orgel van de St. Sernin te Toulouse en één van Louis Thiry op het nieuwe Metzler-orgel in de St. Pierre van Genève. Toen al vond ik het verbazingwekkend dat Messiaen het zó goed deed op een modern instrument.
Dat geldt nog veel sterker voor de kleurrijke Rotterdamse reus. Wat een instrument, onder handen van Hayo, die zijn orgel van 1 tot 32 voet doorgrondt! Het is ronduit een verheven belevenis om de werken van Messiaen te horen op dit monumentale instrument. De verfijnde klankkwaliteit, de majestueuze kracht, het weidse kleurenpalet, de intimiteit van het Bovenwerk en de koele gereserveerdheid die deze rode schoonheid ook heeft; alles werkt mee om de exotische pracht van Messiaens oeuvre tot klinken te brengen.
Het smaakvolle boekje, getooid met een fraai portret van de componist, gemaakt door Udona Boerema, bevat interessante teksten over Messiaen van de hand van Hayo Boerema en een nuttige literatuuropgave. En ook op deze plaat zet titulaire Boerema als toegift weer een bijpassende en on-Nederlands indrukwekkende improvisatie neer. Deze Messiaen-integrale is er een van internationale allure. Glorieux!
Olivier Messiaen – Volume III
Les Corps Glorieux & Diptique
Hayo Boerema
Les Corps Glorieux (1939) (Messiaen); Diptyque (1932) (Messiaen); Improvisation: Tierre et Ciel (Boerema)
HAYO, HAYO197208, 80’17, booklet 32 p. (NE/EN), prijs € 18,50
Bestellen: www.hayoboerema.com
