Omvangrijk herstel Van Dam-orgel Grote Kerk Schagen

Van Dam-orgel Grote Kerk Schagen | © foto Gérard van Betlehem

Het Van Dam-orgel in de Grote Kerk te Schagen heeft in de afgelopen maanden omvangrijke herstelwerkzaamheden ondergaan. Het door Orgelmakerij Bakker & Timmenga uitgevoerd werk concentreerde zich op restauratie van de windlade van het Hoofdwerk.

Text Example

advertentie



Het orgel van de Grote Kerk werd in 1901 gebouwd door de firma Van Dam te Leeuwarden. Het orgel werd geplaatst in de neogotische kerk die in 1895-1897 onder architectuur van J.A.G. van der Steur werd gebouwd nadat de vorige kerk door brand was verwoest.

Het orgel werd in 1965 op enkele punten gewijzigd. Op het Hoofdwerk werd de Mixtuur met enkele koren vergroot, en werd de Quint 3 zachter geïntoneerd. Op het Bovenwerk werd de Aeoline 8 ingekort tot Quint 1 1/3. De wijzigingen werden in 1993 weer ongedaan gemaakt bij herstelwerkzaamheden door Orgelmakerij Bakker & Timmenga.

Restauratie
In 2018 was restauratie opnieuw aan de orde. Met name de windlade van het Hoofdwerk had last van lekkage en bijspraak. De firma Bakker & Timmenga voerde het werk uit.

De Hoofdwerklade werd geheel uit elkaar genomen en opnieuw verlijmd. De koppen van de cancellen werden uitgelijmd met leertjes. In de ventielkast werden enkele dilatatievoegen aangebracht. Op de lade en onder de stokken werden liegelind ringen aangebracht. De ventielen zijn gevlakt en hebben een nieuwe dubbele laag leer gekregen. Alle messing draadwerk is vernieuwd. De pulpeten zijn eveneens nieuw.

Naast het werk aan de Hoofdwerklade werd het daarbij behorende wellenraam gerestaureerd en van nieuwe walsstiften voorzien. De stootkussens van de klavieren waren hard geworden en werden daarom vervangen door vilt en drukstof waarop leer werd aangebracht.

Verder werd een luidruchtige regulateur nagezien en op enkele punten verbeterd en geruisloos gemaakt. De mechaniek werd opnieuw ingeregeld. Tenslotte werd het orgel voor wat het Hoofdwerk betreft nagelopen op intonatiegebreken en opnieuw gestemd.

Het Van Dam-orgel in de Grote Kerkt te Schagen

 


Dispositie

Hoofdwerk C-g3
Bourdon 16
Prestant 8
Holpijp 8
Violon 8
Octaaf 4
Roerfluit 4
Quint 3
Octaaf 2
Cornet III discant
Mixtuur II-III
Trompet 8

Bovenwerk C-g3
Prestant 8
Roerfluit 8
Viola di gambe 8
Aeoline 8
Salicet 4
Fluit traver 4
Quintfluit 3
Gemshoorn 2
Klarinet 8

Pedaal C-d1
Prestant 16
Subbas 16
Fluitbas 8
Violon 8
Octaaf 4
Bazuin 16
Trombone 8

Werktuiglijke registers
Klavierkoppel
Pedaalkoppel
Afsluiter Hoofdwerk
Afsluiter Bovenwerk
Afsluiter Pedaal
Tremulant Bovenwerk
Muete
Windlozer

Stemtoonhoogte: a1 = 435 Hz
Stemming: evenredig zwevend
Winddruk: 75 mm wk

 

Gegevens met dank aan Orgelmakerij Bakker & Timmenga

 

© 2018 fotografie Gérard van Betlehem