De Franse organist en docent Pierre Pincemaille is op vrijdag 12 januari op 61-jarige leeftijd overleden. Dat maakte zijn familie vandaag bekend. Hij was vaste bespeler van het Cavaillé-Coll-orgel in de basiliek van Saint-Denis en genoot een grote reputatie als improvisator.
Pierre Pincemaille werd op 8 december 1956 geboren in Parijs, in het 17e arrondissement. Op negenjarige leeftijd werd hij door zijn ouders aangezet tot het nemen van pianolessen. In 1968 volgde de ontdekking van het orgel, mede aangewakkerd door zijn oom Paul, een verdienstelijk amateurorganist.
Studie
Hij volgde zijn studie aan het Conservatoire national supérieur de Paris bij Henri Challan, Jean-Claude Reynaud, Marcel Bitsch en Rolande Falcinelli. Pincemaille won diverse prijzen voor harmonie, contrapunt, fuga, orgel en improvisatie. Tussen 1978 en 1990 won hij een aantal internationale orgelconcoursen in onder meer Lyon, Beauvais, Straatsburg en Chartres (improvisatie, 1990). Daarnaast bouwde hij een internationale carrière op als concertorganist.
Saint-Denis
In 1987 werd Pincemaille benoemd tot titularis-organist van het Cavaillé-Coll-orgel in de basiliek van Saint-Denis.
Docent
Pierre Pincemaille was tevens actief als docent contrapunt aan het Conservatoire national supérieur de Paris, docent orgelimprovisatie aan het conservatorium van Saint-Maur-des-Fossés en docent harmonie en contrapunt aan het conservatoire à rayonnement départemental (CRD) de Saint-Germain-en-Laye.
Improvisator
Pincemaille genoot een grote reputatie als improvisator. Hoewel geen leerling van hem, waren de improvisaties van Pierre Cochereau in belangrijke mate van invloed op zijn stijl. Van zijn improvisaties verschenen meerdere cd’s. Daarnaast nam hij ook het complete werk van Duruflé en Franck op, alsook de tien orgelsymphonieën van Widor, de vroege werken van Messiaen en transcripties van Stravinsky’s Vuurvogel -en Petrouchka-suites.
Onderscheidingen
Pierre Pincemaille ontving diverse onderscheidingen: Chevalier des Palmes Académiques, Chevalier des Arts et des Lettres en Chevalier de l’Ordre de Saint-Grégoire-le-Grand.
Pierre Pincemaille is inderdaad een uitzonderlijk improvisator. Ik heb hem meermaals kunnen horen toen hij te gast was in onze Kathedraal op het Schijven-orgel (nog voor de restauratie) en in de Kristus Koningkerk te Antwerpen. Dit waren onvergetelijke belevenissen. Zijn muziek was zo enorm boeiend en hij kon een orgel laten klinken en was een gedroomde organist op het prachtige Cvaillé-Coll-orgel in de Saint Denis. Ik beluister graag de twee cd-opnames in mijn bezit en zal hopelijk nog wat kunnen nagenieten van de bestaande opnames op Youtube.
Spijtig dat hij ons zo vroeg moest verlaten (61 is veel te jong …). Om nooit te vergeten (en een voorbeeld voor vele aankomende organisten); maar ’t is niet iedereen gegeven.
Gelukkig zijn er nog wel die dit niveau halen: in Frankrijk, Duitsland maar ook in eigen land (in de Kathedraal te Antwerpen hebben we ook een uitzonderlijk improvisator! Gelukkig maar.
Vrijwel nooit plaats ik reacties, maar ik kan het in dit geval niet laten. Dit is mede gegeven door het feit dat, opvallend genoeg, niemand mij voor was om een reactie te plaatsen. Dit had ik bij dit vreselijke nieuws wel verwacht.
In Pierre Pincemaille verliest de orgelwereld een groot organist en improvisator. Toen ik nog niet zolang in de wereld van de kerkmuziek werkzaam was werd ik door een collega op het spoor van Pierre Pincemaille gezet en ben toen op zoek gegaan naar opnames. Ik was bij het horen van diverse in Saint-Denis gemaakte opnames direct verbluft door de kwaliteit van de improvisaties die hij tijdens Eucharistievieringen en concerten speelde. Met enige regelmaat luister ik nog steeds ter inspiratie naar zijn improvisaties. Filmpjes op YouTube, o.a. gemaakt door Vincent Hildebrandt, worden door mij met enige regelmaat herhaaldelijk bekeken. Het is goed dat er veel beeld- en geluidsmateriaal van Pierre Pincemaille te vinden is zodat er blijvend gekeken en geluisterd kan worden naar deze meester, ook al is hij nu niet meer onder ons.
Met enige spijt in mijn hart is het er nooit van gekomen om naar Pierre Pincemaille in Saint-Denis te luisteren. Wel heb ik hem nog live mogen horen en zien tijdens een improvisatieconcert in de Maria van Jessekerk in Delft. Dit concert zal ik blijven koesteren.
Ik verwijs hierbij nog graag even naar het In memoriam wat zijn vrouw Anne-France op de website pierrepincemaille.fr heeft geplaatst. Mijn gedachten zijn bij de nabestaanden en ik wens ze veel sterkte in deze moeilijke tijd.
Requiescant in pace.