Orgel CGK Leiden gerenoveerd

Text Example

advertentie

Op zaterdag 11 september wordt het orgel van de Christelijke Gereformeerde Opstandingskerk in Leiden in gebruik genomen met een concert door Matthias Havinga. Het orgel werd door Kaat en Tijhuis Orgelmakers vanuit het vorige kerkgebouw aan het Steenschuur in de Leidse binnenstad overgeplaatst en gerenoveerd.

Het orgel van de Christelijke Gereformeerde Kerk in Leiden is in 1897 gebouwd door orgelmaker Friedrich Fleiter uit Münster voor de St. Josephkirche in Bocholt (D). Het instrument had een rijk bezette Duits-romantische dispositie van zo’n 29 stemmen verdeeld over twee manualen en pedaal. Het tweede manuaal was geplaatst in een zwelkast. De tractuur was pneumatisch. In 1922 is het orgel door de firma Bik te Leiden geplaatst in de Christelijke Gereformeerde Kerk aan het Steenschuur in de binnenstad van Leiden. In die tijd moeten ook de tongwerken zijn geplaatst. In 1940 volgen nog werkzaamheden door Willem van Leeuwen uit Leiderdorp.

In 1963 ondergaat het orgel een drastische renovatie, uitgevoerd door Fonteyn & Gaal uit Amsterdam. Chris Hanegraaf treedt op als adviseur. De windladen worden vervangen door een elektropneumatisch veermembranensysteem. De dispositie wordt grondig ‘opgefrist.’ Het Hoofdwerk blijft grotendeels opgebouwd uit pijpwerk van Fleiter, alsook een aantal grondstemmen van het Zwelwerk. De hogere registers van het Zwelwerk en alle tongwerken worden nieuw gemaakt.

In 2007 verhuisde de Christelijke Gereformeerde kerkgemeenschap vanuit de binnenstad naar de voormalige Gereformeerde Bevrijdingskerk aan de Aarent Bruunstraat. Het kerkgebouw werd gerenoveerd en omgedoopt tot Opstandingskerk. Kaat & Tijhuis Orgelmakers uit Kampen kreeg de opdracht om het (balustrade-)orgel over te plaatsen naar de nieuwe kerkruimte. Bij deze gelegenheid werd het orgel opnieuw grondig gerenoveerd, nu met meer respect voor het Duits-romantische karakter van het Fleiter-pijpwerk. Met behoud van de windladen van Fonteyn werd de dispositie naar dit karakter omgebogen. Een deel van het pijpwerk werd daartoe nieuw bijgemaakt.

Vanwege de beschikbare ruimte werd het orgel nu op de begane grond geplaatst. Een nieuw onderkas, in stijl aansluitend bij het rijke neogotische front, is plaats gaan bieden aan het Zwelwerk. Het Hoofdwerk staat opgesteld in de bovenkast, het pedaal aan de achterzijde van het orgel. Aan de rechterzijkant is een nieuw (elektrische) speeltafel gebouwd, vormgegeven op basis van een oude foto van de Fleiter-speeltafel.

Op zaterdag 11 september wordt het orgel ingebruik genomen met een concert door Matthias Havinga. Hij zal werken spelen van Mendelssohn (Sonate Nr. 6), Vierne, Schumann en Reger (Introduktion, Passacaglia und Fuge d-moll). Menno Kaat van Kaat & Tijhuis Orgelmakers zal een toelichting geven op de renovatie. Opening en sluiting worden gedaan door ds. Jan Groenleer. Aanvang 19.30. Gratis toegang.

De Opstandingskerk is gelegen aan de Aerent Bruunstraat 1 in Leiden.

Dispositie

Hauptwerk C-f3

Bordun 16 – gecombineerd met Subbaß 16

Principal 8 – front Fonteyn, binnenpijpwerk Fleiter

Hohlflöte 8 – Fleiter

Octave 4 – Fleiter

Rohrflöte 4 – Fleiter

Quinte 2 2/3 – Fleiter

Octave 2 – Fleiter

Mixtur 4 fach – 2′-basis, grotendeels Fleiter

Cornett 5 fach – af g0, oorspr. 3 sterk, Fleiter; rest Fonteyn

Trompete 8 – C-f1 Bik (Pedaal); rest nieuw in Duitse factuur

Schwellwerk C-f3

Geigenprincipal 8 – Fleiter; C-H waarschijnlijk oude frontpijpen

Lieblich Gedackt 8 – Fleiter

Viola de Gamba 8 – Fleiter

Vox Coelestis 8 – af c0, nieuw

Salicet 4 – Fonteijn, was Prestant 4′

Flöte 4 – C-g2 Fleiter, was Flauto Major 8′; rest Fonteijn

Nasard 2 2/3 – nieuw, conisch

Waldflöte 2 – C-g2 Fleiter, was Fugara 4′; rest Fonteijn

Terz 1 3/5 – nieuw

Oboe 8 – nieuw, bekers met dubbelconus, Duitse kelen

Pedal C-d1

Subbaß 16 – Fleiter

Principalbaß 8 – deels front, Fonteijn

Gedackt 8 – C-f0 gecombineerd met Subbaß; rest Fleiter (was Bordun 16′)

Octave 4 – Fleiter

Posaune 16 – nieuw, houten bekers, volle lengte, houten stevels, tinnen koppen, Duitse kelen

Trompete 8 – nieuw, C-f0 gecombineerd met Posaune

Koppelingen

Pedal – Hauptwerk

Pedal – Schwellwerk

Schwellwerk – Hauptwerk

Hauptwerk -Schwellwerk

Tremulant

Meer informatie over het orgel en de renovatie is te vinden op:

http://www.kaatentijhuis.nl/restauratie_leiden_cgk.html