Op zaterdag 7 juni wordt het orgel van de Grote of Mariakerk te Meppel na een periode van uitgebreid groot onderhoud door Orgelmakerij Reil gepresenteerd met een concert door de cantor-organist van de kerk, Mannes Hofsink.
advertentie
Het orgel in Meppel heeft een bewogen geschiedenis. In 1713 werd een aanvang gemaakt met de bouw van het orgel door de Friese orgelbouwer Jan Harmens Kamp. Uiteindelijk is het in 1722 afgemaakt en opgeleverd door Frans Caspar Schnitger, die kort daarvoor het grote orgel in de Michaelskerk in Zwolle had voltooid. Het orgel van Meppel bij voltooiing 27 stemmen, verdeeld over Hoofdwerk (12), Rugpositief (10), Borstwerk (5) en aangehangen pedaal.
Wijziging
In 1882 werd door Zwier van Dijk aan het orgel gewerkt waarbij onder andere het Borstwerk werd verwijderd. Jan Proper verplaatste de speeltafel in 1905 naar de linkerzijwand van het Hoofdwerk. De windlade van het Rugpositief kwam op de plaats van het Borstwerk.
Restauratie en reconstructie
In 1951 ging Mense Ruiter van start met de restauratie van het orgel. Daarbij werd het verdwenen Borstwerk gereconstrueerd en werd een vrij pedaal met negen stemmen toegevoegd. Na de grote kerkrestauratie kon het gerestaureerde en uitgebreide orgel in 1968 worden opgeleverd. In 2007 werden twee spaanbalgen naast het orgel geplaatst.
Recente werkzaamheden
Behalve de noodzakelijke reiniging van het orgel hadden de vanaf begin dit jaar uitgevoerde werkzaamheden in de eerste plaats een technische noodzaak. De historische windladen, die veel lekkages vertoonden, zijn naar huidige richtlijnen ook voorzien van een ander afdichtingssysteem. Er vond herstel plaats van pijpwerk, waarvan een deel was geoxideerd en doorgezakt.
De klaviatuur werd gerestaureerd en het beschadigde bestaande toetsbeleg werd vernieuwd. Ook werd de windvoorziening opnieuw opgezet door het wijzigen van de regulatie en het vernieuwen van een groot deel van de kanalisatie in een passende maatvoering.
Intonatiecorrectie
De aangetroffen intonatie van de labialen werd, ook gevolg van de technische herstelwerkzaamheden, verder geretoucheerd. Bij de tongwerken ging het vooral om het corrigeren van tongbuigingen en daarmee dan ook van bekerlengten.
De werkzaamheden werden vanuit de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed begeleid door Rudi van Straten.
Presentatieconcert
Het presentatieconcert ter gelegenheid van de heringebruikname van het orgel vindt plaats op zaterdag 7 juni om 20.00 uur. Mannes Hofsink, cantor-organist van de Protestantse Gemeente Meppel zal het orgel dan bespelen.
Dispositie
K = J.H. Kamp
S = F.C. Schnitger
R = M. Ruiter
Hoofdwerk C-f3
Prestant 8 – R
Holpijp 8 – K
Quintadeen 8 – K
Octaaf 4 – K
Open fluit 4 – K
Nasard 2 2/3 – S
Octaaf 2 – K
Ruispijp II – K
Mixtuur III – K
Cimbel VI – R
Dulciaan 16 – R
Trompet 8 – K/S
Rugpositief C-f3
Holpijp 8 – K
Prestant 4 – R
Open fluit 4 – K
Fluit Quint 2 2/3 – K
Octaaf 2 – K/R
Woudfluit 2 – K
Quint 1 1/3 – K/R
Sexquialter II – K/R
Scherp IV – R
Dulciaan 8 – S
Borstwerk C-f3
Gedekt 8 – R
Gedekte Fluit 4 – R
Octaaf 2 – R
Fluit Quint 1 1/3 – R
Sifflet 1 – R
Scherp III – R
Vox Humana 8 – R
Pedaal C-f1
Prestant 16 – R
Octaaf 8 – R
Gedekt 8 – R
Octaaf 4 – R
Mixtuur VI – R
Bazuin 16 – R
Trompet 8 – R
Cornet 4 – R
Trompet 2 – R
Werktuiglijke registers
Tremulant
Koppel Hoofdwerk-Rugpositief
Koppel Hoofdwerk-Borstwerk
Koppel Pedaal-Hoofdwerk
Koppel Pedaal-Rugpositief
Gegevens met dank aan Hans Reil – Orgelmakerij Reil, Heerde
© 2014 fotografie Peter Ouwerkerk
