Het Bakker & Timmenga-orgel in de Hervormde Kerk in het Groningse Sebaldeburen is dit jaar gerestaureerd. De werkzaamheden werden uitgevoerd door de Leeuwarder firma die het instrument in 1928 ook bouwde.
advertentie
Bij de bouw van het orgel (7/IaP) werd gebruikt gemaakt van een groot aantal oudere delen. Zo is de windlade ouder en op details anders geconstrueerd en afgewerkt dan in die tijd bij Bakker & Timmenga gebruikelijk was. De herkomst van de lade is nog steeds niet met zekerheid vast te stellen.
Hinsz-pijpwerk
Het grootste deel van het pijpwerk is afkomstig uit het Hinsz-orgel (1767) van Sexbierum. Het binnenwerk van dit orgel werd in 1924 door Bakker & Timmenga geheel vernieuwd.
De houten pijpen van de Bourdon 16 komen eveneens uit Sexbierum, waar de metalen exemplaren van Hinsz door Van Dam in 1864 waren vervangen.
Op een later moment is een Mixtuur II-III geplaatst, het is onbekend wanneer er door wie dat is gedaan. In 1979 plaatste Arie Opten nog een elektrische windmotor.
Restauratie
Na bijna een eeuw werd restauratie noodzakelijk. Die werd in 2019 onder advies van Jaap Zwart te Hattem uit gevoerd door Orgelmakerij Bakker en Timmenga uit Leeuwarden.
De volgende werkzaamheden werden uitgevoerd:
- De windlade is volledig gerestaureerd; de cancelkoppen uitgelijmd met leer.
- Op de lade en onder de stokken zijn geweven ringen aangebracht.
De messing pulpeetdraden zijn nieuw, alsmede de leren pulpeten. - Het ventielbeleg is vernieuwd.
- In de lade zijn dillatatievoegen aangebracht om krimpschade in de toekomst zoveel mogelijk te beperken.
- De nog naar behoren functionerende balg met schepbalgen is ter plaatse nagekeken.
- De bestaande windmotor is voorzien van een nieuwe dempkist.
- Van het klavier was het overgrote deel van het celluloid beleg los. Dit is verwijderd en opnieuw verlijmd.
- Het stootkussen is vernieuwd.
- De zijdelingse speling van de toetsen is verminderd.
- De bakstukken en lijsten zijn opnieuw in de was gezet.
- De mechanieken zijn nagekeken, waarbij alle abstractdraden zijn vernieuwd zijn. Ook de messing stiften zijn vernieuwd.
- Alle mechanieken zijn opnieuw ingeregeld.
- Het mechaniek van het pedaal kreeg een veerconstructie om rammelen tegen te gaan.
- Het pijpwerk is schoongemaakt en waar nodig uitgedeukt.
- Op de plaats van de Mixtuur is een Fluit 4’ uit voorraad van de orgelmaker geplaatst. Deze is afkomstig uit de gereformeerde kerk van Oostermeer. Hiervoor is een nieuwe stok met rooster gemaakt.
- De intonatie werd nagezien op gebreken.
Dispositie
Manuaal C-f3
Prestant 8 – 1928/1767
Bourdon 16 – 1928/1864
Holpijp 8 – 1767
Violon 8 – 1928
Octaaf 4 – 1767
Fluit 4 – 2019 geplaatst, uit voorraad orgelmaker
Octaaf 2 – 1767, conisch pijpwerk
Muette
Pedaal C-d1
Aangehangen
Stemming: gelijkzwevend
Toonhoogte: a1 = 435hz
Gegevens met dank aan Orgelmakerij Bakker & Timmenga, Leeuwarden
