Op zaterdag 19 maart is het Radersma-orgel in Wommels opnieuw in gebruik genomen na groot onderhoud door de firma Bakker & Timmenga.
advertentie
Het orgel in de Jacobikerk is in 1847 gebouwd Pieter Jans Radersma (1803-1851), orgelmaker te Wieuwerd. Een deel van het pijpwerk heeft echter een langere historie die begint in de 16e eeuw. In 1581 wordt al melding gemaakt van een reparatie aan het orgel door de Sneker orgelmaker Uilcke Dircks. In 1692 wordt aan dit instrument een rugwerk toegevoegd door Jan Harmens. In de Holpijp, de Mixtuur en de Fluit 2 is nog oud pijpwerk te vinden.
In 1868 herstelt Willem Hardorff het orgel na een brand in het kerkgebouw. Hij wijzigt de dispositie van het Bovenwerk. De Prestant 4’ wordt een Salicionaal 8’, de Viola di Gamba 8’ discant krijgt naast nieuwe pijpen ook een klein octaaf.
In 1922 restaureert Bakker en Timmenga het orgel waarbij er een nieuwe Trompet op het hoofdwerk wordt geplaatst. De Mixtuur wordt verkleind naar 2-3 sterk. Het toetsbeleg wordt vervangen door celluloid. Het pijpwerk verschuift een halve toon ten behoeve van het aanbrengen van expressions. De spaanbalgen worden vervangen door een magazijnbalg.
Alle wijzigingen uit 1922 worden in 1976 weer ongedaan tijdens een restauratie door de firma Jos Vermeulen. De dispositie van het Bovenwerk blijft wel naar de situatie van 1868 gehandhaafd.
Werkzaamheden 2022
Begin 2022 wordt door Orgelmakerij Bakker en Timmenga groot onderhoud aan het orgel uitgevoerd. Adviseur is Theo Jellema.
Alle pijpwerk is bij deze werkzaamheden van de laden genomen en schoongemaakt. Waar nodig zijn deuken hersteld. De houten pijpen zijn in de werkplaats nagekeken en beter sprekend gemaakt.
Van de drie windladen zijn de ventielstiften gecontroleerd en waar nodig vanwege corrosie vervangen. De ventielen zijn van nieuw dubbel leer voorzien; de slepen opnieuw afgeregeld.
De beide handklavieren en het pedaalklavier, werden in de werkplaats gerestaureerd. Een teveel aan speling is weggenomen. Na terugplaatsen is de mechaniek nagelopen. De leermoeren zijn voor een groot deel vervangen. Verder is de windvoorziening nagezien op lekkage.
Ingebruikname
Op zaterdag 19 maart is het orgel opnieuw in gebruik genomen met een concert door adviseur Theo Jellema en organist Doeke van Wieren.
Dispositie
Manuaal C-f3
Prestant 8
Prestant 16 discant
Bourdon 16
Holpijp 8 bas/discant – met oud pijpwerk
Octaaf 4
Quint 3
Octaaf 2
Mixtuur III-IV – met oud pijpwerk
Trompet 8 bas/discant
Bovenwerk C-f3
Salicionaal 8
Viola di Gamba 8
Fluit Does 8 bas/discant
Fluit d’Amour 4
Fluit 2 – met oud pijpwerk
Dulciaan 8 bas/discant
Pedaal C-c1
aangehangen
Werktuiglijke registers
Koppeling Manuaal – Bovenwerk
Koppeling Pedaal – Manuaal
Tremulant Bovenwerk
Ventiel
Afsluiting Manuaal
Afsluiting Bovenwerk
Stemming: evenredig zwevend
Toonhoogte: 435 Hz
Informatie en beeld met dank aan Orgelmakerij Bakker & Timmenga, Leeuwarden, met eveneens dank aan Ad Fahner voor aanvullend beeldmateriaal.
