Op zaterdag 23 januari werd het orgel van de Marekerk in Leiden opnieuw in gebruik genomen na uitgebreid groot onderhoud en herintonatie. Het werk werd uitgevoerd door Verschueren Orgelbouw uit Heythuysen.
advertentie
Het orgel van de Marekerk te Leiden, de eerste koepelkerk in Nederland, werd in 1733 geplaatst door Rudolf Garrels. Hij maakte hierbij gebruik van het oude koororgel van Jan van Covelens uit de Pieterskerk, eveneens in Leiden. Met gebruik van het bestaande materiaal kwam een tweeklaviers orgel met zelfstandig pedaal tot stand. Voor de nieuwe orgelkas waren delen eveneens afkomstig van het oude Pieterskerk-orgel (in 1629 door Jan Jacobsz van Lin vernieuwd).
Ongeschonden heeft het orgel de tijd niet doorstaan. Het orgel onderging dispositiewijzigingen in 1781 (H.H. Hess) en twee maal in de tweede helft van de negentiende eeuw door Schaaffelt & Lohman. Ingrijpend was de ombouw door orgelmaker P.C. Bik in 1925. Hij verving de windladen en legde een nieuwe pneumatische tractuur aan. De zij- en achterwanden van de kas werden verwijderd.
In 1966 wordt het orgel door D.A. Flentrop gerenoveerd naar de opzet waarin het tot op heden functioneert. Windladen en tractuur werden vernieuwd (mechanische sleepladen) en er werd met gebruik van historisch pijpmateriaal een nieuwe dispositie ontworpen (niet uitgaande van de situatie-Garrels) op basis van drie manualen en pedaal. De orgelkas wordt hersteld. De frontpijpen blijven echter bedekt onder een laag aluminiumverf.
In 1980 vervangt Flentrop Orgelbouw een deel van het pijpwerk van de Roerfluit 2 van het Borstwerk.
De onlangs uitgevoerde werkzaamheden door Verschueren Orgelbouw te Heythuysen hadden het karakter van omvangrijk groot onderhoud. De bestaande dispositie bleef dan ook ongewijzigd en het orgel werd technisch hersteld. Wel werd de winddruk enigszins verlaagd en de intonatie gewijzigd om een wat vocalere toon te creëren. De orgelkas werd opnieuw geschilderd. De frontpijpen werden ontdaan van aluminiumverf, gerestaureerd en voorzien van tinfoelie.
De werkzaamheden stonden onder advies van dr. Jaap den Hertog.
Zaterdag 23 januari werd het orgel opnieuw in gebruik genomen.
Van en over het orgel verscheen een boek, geschreven door Dr. Jaap den Hertog, en een cd waarop Henk Gijzen het orgel laat horen. Boek en cd zijn vanaf 23 januari verkrijgbaar in de kerk of te bestellen via www.marekerk.nl
Dispositie
Hoofdwerk I – C-f3
Prestant 8 – 1560/1629
Bourdon 8
Octaaf 4
Quint 3 – 1560/1629
Superoctaaf 2
Mixtuur IV-VI – 1560/1629/1966
Scherp II-III – 1966
Trompet 8′ – 1966
Bovenwerk II – C-f3
Holpijp 8
Quintadeen 8
Prestant 4 – 1560/1629
Fluit 4
Nasard 3 – 1733/1966
Gemshoorn 2
Sifflet 1
Sexquialter II discant – 1550/1966
Kromhoorn 8 – 1966
Tremulant
Borstwerk III – C-f3
Gedekt 8
Gedekte Fluit 4
Prestant 2 – 1560/1966
Roerfluit 2 – 1560/1980
Cimbel I – 1966
Regaal 8 – 1966
Pedaal C-f1
Bourdon 16
Prestant 8 – 1781/1966
Gedekt 8
Octaaf 4 – 1733/1781
Fagot 16 – 1966
Trompet 8 – 1966
Koppelingen
Hoofdwerk – Bovenwerk
Hoofdwerk – Borstwerk
Pedaal – Hoofdwerk
