Onlangs is de renovatie van het Vermeulen-orgel in de Jan Leupenaula van begraafplaats, crematorium en gedenkpark De Nieuwe Ooster te Amsterdam afgerond. Ter gelegenheid daarvan vindt op zondag 31 mei een feestelijke bespeling plaats door twee van de drie vaste organisten van het orgel, Bram Biersteker en Wybe Kooijmans.
Het orgel van De Nieuwe Ooster neemt een bijzondere plaats in het Nederlandse orgellandschap in: het werd in 1938/1939 gebouwd met springladen in combinatie met electro-pneumatische tractuur. Het orgel ontstond onder advies van mr. A. Bouwman, de opdracht voor de bouw ging naar de firma H. Vermeulen te Overschie.
Het orgel kreeg achttien stemmen verdeeld over een Hoofdwerk en Positief, elk te bespelen vanaf een eigen klavier, een vrij per klavier inschakelbaar Koppelwerk, en Pedaal. Op het Positief na staat het hele orgel in een zwelkast. Het front werd ontworpen door de Dienst der Publieke Werken van de gemeente Amsterdam en bevat pijpen van de Baarpijp 8’ en de Praestantfluit 4’ van het Positief.
Gewijzigd
In 1983 werd het orgel door Kaat en Tijhuis gewijzigd. De springlade van het Positief werd vervangen door een registercancellade. De Larigot-Nasard (samenstelling C: 1 1/3 – c0: 2 – c1: 2 2/3) werd gewijzigd in een 2 2/3 vanaf c0. De Sifflet-Terts (C: 1 – c0: 1 1/3 – c1: 1 3/5) werd een 1 3/5 vanaf c1.
Renovatie
In de afgelopen jaren is het orgel door Pels & Van Leeuwen te ’s-Hertogenbosch in verschillen fasen gerenoveerd. In eerste instantie is de tractuur geheel gedigitaliseerd en is de speeltafel gerenoveerd. Begin dit jaar zijn de springladen van Hoofd- en Koppelwerk – voor het eerst sinds de oplevering in 1939 -uiteengenomen en zijn waar nodig lekkages gerepareerd. Ook is waar nodig balgleer vernieuwd. De intonatie is ongewijzigd gebleven.
Concert
Tijdens de open dag van De Nieuwe Ooster op zondag 31 mei geven Bram Biersteker en Wybe Kooijmans om 15.00 uur een concert op het gerenoveerde orgel.
Dispositie
Hoofdwerk C-g3
Holquintadena 16
Praestant 8
Octaaf 4
Mixtuur V – vanuit 2′
Positief C-g3
Baarpijp 8 – deels in front
Quintadena 8
Praestantfluit 4 – deels in front
Larigot-Nasard 2 2/3 – vanaf c0
Octaaf 2
Sifflet-Terts 1 3/5 – vanaf c1
Koppelwerk C-g3
Bourdon 8
Salicionaal 8
Voix Céleste 8
Koppelfluit 4
Cinck 8
Pedaal C-f1
Subbas 16 – transmissie Hoofdwerk
Openfluit 8
Koraalbas 4 – uit Openfluit
Werktuiglijke registers
Koppels:
Positief op Hoofdwerk
Koppelwerk op Manuaal I
Koppelwerk op Manuaal II
Hoofdwerk uit
Positief uit
Hoofdwerk op Pedaal
Positief op Pedaal
Tremulant Koppelwerk
Vrije Combinatie
Vaste Combinaties: MF, F, FF, T, Oplosser
Zweltrede voor gezamenlijke zwelkast Hoofdwerk, Koppelwerk en Pedaal