De videokolom is inmiddels een breed gewaardeerd onderdeel van ORGELNIEUWS. De redactie doet daarin haar uiterste best de kijkers uit de houdgreep van het YouTube-algoritme te houden. De videoredactie zet deze zomer haar hulptroepen in.

Zoek op YouTube naar orgel, organ, orgue en je komt in een wonderwereld van mooie en leuke flimpjes, uit binnen- en ook heel veel uit buitenland. Rijp en groen, concerten, demonstraties, analyses en interviews. Kortom: het orgel leeft. Je zou bijna vergeten dat je ook nog met je eigen lijf naar een concert kunt gaan in plaats vanuit je luie stoel dat allemaal te bekijken.

ORGELNIEUWS nodigt de komende tijd organisten en orgelliefhebbers uit om hun favoriete filmpjes te laten zien. Ze worden gepubliceerd in de rechterkolom van de thuispagina, waar altijd al een selectie van recente YouTube-inhoud te zien was. In een redactioneel stukje legt hij of zij zijn keuzes uit. Deze week:

Jos van der Kooy | organist en docent

(die van de redactie bij uitzondering de vrijheid kreeg om iets verder te kijken dan uitsluitend naar orgelmuziek).

Chaconne

Deze opname maakt mijn oud-leerling Iddo van der Giessen voor zijn digitale masterexamen orgel aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. In 2020 moesten die examens ten gevolge van de coronacrisis digitaal worden afgelegd. Iddo maakte het orgelarrangement van dit spannende werk voor viool solo speciaal voor zijn masterexamen. Peter van der Zwaag van Boeijenga Music Publiciations maakte er een mooie uitgave van. Op zijn recente cd van het Bavo-orgel staat deze bewerking geprogrammeerd. Die cd, met onder andere Liszt, Karg Elert en Franck is verschenen op het label Tulip Records van Jan Quintus Zwart, die organist en orgel optimaal wist op te nemen!

Met veel genoegen geef ik les aan het Koninklijk Conservatorium. Na de zomer ga ik met vier nieuwe eerstejaars studenten van start, het blij vooruitzicht dat mij streelt!

Blues van Louis van Dijk

De muzikale vorm van de Chaconne van Bach en de Blues van Louis van Dijk hebben grote overeenkomsten, overtuig u, luisterend en kijkend. Al in de jaren zestig luisterde ik naar radiouitzendingen en lp’s van Louis. Ook bezocht ik zijn liveoptredens. Wat een muzikant! Vanaf 1977 gaven we samen improvisatieconcerten, tot aan het einde van de zijn lange carrière. Louis speelde zoals hij was: met grote warmte en betrokkenheid. Prachtige pianotechniek, schitterend toucher, een geïnspireerde, vormbewuste en vormvaste meesterimprovisator. Aanstaande november zou hij tachtig geworden zijn. Ik gedenk hem in stille weemoed en grote dankbaarheid. Er is een prachtige website over zijn rijke leven: https://louisvandijk.nl/ Veel kijk- en vooral luisterplezier!

Jong talent

Op de muziek van Liszt ben ik erg gesteld, de orgelwerken heb vaak uitgevoerd en met mijn studenten behandeld, thuis luister ik graag naar zijn muziek. Wist u dat de complete pianowerken vaan Liszt – op Hyperion gespeeld door Leslie Howard – 99 cd’s vullen? De verleiding is groot die box aan te schaffen! En dan te bedenken dat Liszt ook nog voor veel andere bezettingen schreef…

Deze opname van de Dante Sonate door Alexander de Bie is kort geleden in Wenen gemaakt en staat pas vanaf 8 juni jl. op YouTube. Met verve gespeeld, uit het hoofd, chapeau! Van Alexander als organist staan veel filmpjes op YouTube, je kunt zijn ontwikkeling door de jaren heen op de voet en hand volgen. Dit is een goede gelegenheid hem als pianist aan u voor te stellen.

Alexander kwam 13 jaar geleden bij mij op orgelles, als leerling van de Jong Talent klas van het Koninklijk Conservatorium. Hij was toen net zes jaar oud. Hij had toen al een paar jaar pianoles van zijn vader Jack de Bie. Later zou hij in de Jong Talentklas van het Conservatorium van Amsterdam pianoles krijgen van Nino Gvetadze.

We hebben ruim twaalf jaar wekelijks met elkaar gewerkt. De laatste jaren reisden we heel Nederland door om zijn pauzeconcerten voor te bereiden. Arnhem, Breda, Den Bosch, Edam, Gouda, Haarlem, Medemblik, om maar een paar plaatsen met prachtige orgels te noemen. In september 2020 begon Alexander met zijn de vakstudie in Wenen, aan het MDW Wien. Konzertfach Klavier bij Christopher Hinterhuber en Konzertfach Orgel bij Martin Haselböck.

Sinds zijn verhuizing naar Wenen hebben Alexander en ik frequent contact per telefoon. Als hij tijdens vakanties in Amsterdam is gaan we weer samen aan het werk in de Bavo of de Wester. Het is een voorrecht bij zijn ontwikkeling betrokken te blijven!

Bekijk deze video op YouTube

Kapelmeester van de ruimte

Daan Manneke schreef Perfla! in het jaar 2001 ter gelegenheid van het masterexamen panfluit van Matthijs Koene, de Panfluiter des Vaderlands. Ik had het geluk als organist aan dat examen mee te werken. We spelen inmiddels al twintig jaar samen! Matthijs kan fluisterzacht en oerend hard spelen – bij onze cd opname van Perfla! in 2009 was het Bavo-orgel nauwelijks luid genoeg!

De panfluit is eigenlijk het oerorgel. Bijzonder is dat je op een enkele toon harder en zachter kunt worden – op het orgel kan dat niet. Dat contrast maakt de combinatie zo boeiend. Bij deze opname speelt Matthijs het stuk met mijn oud-leerling Geerten van de Wetering, die in 2011 bij mij afstudeerde. Enkele maanden daarna werd hij organist van de Kloosterkerk in Den Haag. Ik ben er trots op dat hij – evenals andere oud-leerlingen – veel nieuwe muziek speelt. Beide partijen in Perfla! zijn duivels moeilijk, het samenspel levert veel voetangels en klemmen op. Matthijs en Geerten nemen die hindernissen op soevereine wijze en doen daarmee volledig recht aan dit meesterwerk van Daan Manneke, de kapelmeester van de ruimte!

Les moulins de mon cœur

Een prachtige opname van de Franstalige versie van de Windmills of your mind. Componist Aan de vleugel begeleidt componist Michel Legrand operaster Nathalie Dessay en levert tegelijk een prachtige bijdrage als zanger – op het moment van de opname was hij al tachtig plus. Vanaf de jaren zestig heb ik zijn muziek beluisterd, bewonderd en gespeeld – en eruit gejat bij het improviseren! Deze opname is bovendien een pleidooi voor de Franse taal. Uiteraard werd Michel Legrand klassiek opgeleid aan het Conservatorium van Parijs; compositie studeerde hij bij Nadia Boulanger. Lees over zijn boeiende levensweg op Wikipedia.

Bekijk deze video via de YouTube-kolom op de voorpagina of op YouTube

Sheperd’s Pipe Carol

Het is warm en zonnig juniweer als ik deze regels schrijf. Daarvan geniet ik intens, maar tegelijk verheug ik mer erop dat het over een half jaar Advent en Kerst wordt. Ik heb meer kerstcd’s dan er Psalmen in de Bijbel staan. Ik ben gek op kerstmuziek van Sweelinck, Bach, Britten en Poulenc, maar John Rutter mag zeker niet ontbreken, geen jaar. Zijn Shepherd’s Pipe Carol is een grote favoriet, ik heb het vaak gedirigeerd en begeleid en ontelbare malen op cd beluisterd. Rutter ziet kans op uiterst stijlvolle wijze elementen uit de lichte muziek in kerkmuziek te integreren. Ik bewonder hem! Een prachige uitvoering van King’s College Choir Cambridge, gezongen in de schitterende kapel en begeleid op het fabuleuze orgel!

Reger in de Dom

Reger is voor mij een bijzondere componist, met zijn muziek heb ik levenslang. Op alle belangrijke scharnierpunten in mijn loopbaan speelde ik deze Wachet auf Choralfantasie. Net als Bach in zijn gelijknamige cantate BWV 140 geeft Reger uitdrukking aan het onzegbare, de grens tussen tijd en eeuwigheid.

Evan Bogerd, mijn oud-leerling aan het Koninklijk Conservatorium en opvolger in de Amsterdamse Westerkerk, geeft een prachtige uitvoering van dit meesterwerk in de Utrechtse Dom. Evan heeft grote affiniteit met de muziek van Reger. Tijdens zijn studiejaren voerde hij in de Wester de zeven Choralfantasieën uit en voegde daar quasi terloops de drie grote fantasieën en fuga’s van dezelfde componist aan toe!

Af en toe verzuim ik een zondagsdienst in de Remonstrantse Kerk in Rotterdam om Evan in de Wester te vervangen. Het is goed om met hem te blijven samenwerken en tegelijk in contact te blijven met de Westerkerkgemeente. Bijzonder is dat Andries Bogerd, de jongere broer van Evan, in september zijn orgelstudie bij mij begint, als student aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag.

Bekijk ook de keuze van Peter Sneep [1], Eric Koevoets [2] en Tymen Jan Bronda [3]