Orgel op YouTube: de keuze van … [6]

YouTube biedt een wonderwereld van mooie en leuke orgelfilmjes uit binnen- en buitenland. Voor de samenstelling van de veelbekeken videokolom roept de videoredactie deze zomer hulptroepen in. Onze zesde gastredacteur van dit seizoen is …

Sietze de Vries | organist, improvisator en docent

Ik moet eerlijk bekennen dat ik niet zo’n gretige YouTube-kijker/luisteraar ben als het gaat om orgelconcerten. Sowieso beluister ik veel liever andere muziek dan die van mijn eigen instrument: daar ben ik toch al zoveel mee bezig. Maar als ik dan toch op ‘orgeljacht’ ga op het internet, vind ik een aantal video’s zeer de moeite waard.

Fenomeen

Allereerst het fenomeen Nathan Laube. Een Amerikaanse organist, die al op jonge leeftijd furore maakte en sinds kort in Stuttgart werkt als opvolger van Ludger Lohmann. Of het nu oude muziek is, een groot romantisch werk of een hondsmoeilijke orkesttranscriptie: Nathan speelt het niet alleen met groot technisch gemak, maar ook met een buitengewone muzikaliteit. Bovendien spreekt hij zijn talen, kent hij de mondiale orgelcultuur ontzettend goed en is hij in staat om uiterst toegankelijk de hoofdzaken van een compositie uit te leggen. Hier zijn interpretatie van het bekende eerste deel van Symphonie V van Widor, maar ga ook zeker eens naar zijn Ouverture van Tannhäuser (Wagner) op hetzelfde orgel, of Reubke (Psalm 94) vanuit King’s College Cambridge luisteren!

Verbeelding

Orgeldemonstraties zijn ook erg leuk, vooral als het instrumenten betreft die tot de verbeelding spreken. James O’ Donnell, die ik sowieso de absolute top vind als het gaat om Engelse koormuziek, neemt ons hier mee naar zijn werkplek: Westminster Abbey Londen.

Souplesse en vakmanschap

Het ‘Scott Brothers Duo’ is inmiddels een ware internet hit, zoals Peter Sneep ook al signaleerde. Jonathan Scott bespeelt een keur aan orgels in het Verenigd Koninkrijk, terwijl zijn broer Tom de opnames verzorgt. Jonathan is een speler die zo ongeveer het gehele orgelrepertoire zonder blikken of blozen uit zijn mouw schudt en er ook nog onderhoudend over kan vertellen. Dat geldt ook voor de instrumenten: uiterst vlot neemt Jonathan je mee naar de ins en outs van de soms enorme orgels. Maar ook piano en harmonium komen voorbij op het YouTube-kanaal van het duo, waarbij het opvalt dat er op alle terreinen kwaliteit wordt geleverd. Natuurlijk: hier en daar is het spel wat glad en snel; dat hoor je wel vaker aan de overkant van de Noordzee, maar wat een souplesse en vakmanschap! Hier het concert vanuit Ripon Cathedral:

Andy in King’s

De intonateur van Harrison & Harrison is inmiddels ook een bekende YouTuber: Andrew Scott, oftewel Andy, met zijn onmiskenbare accent en humor. Hij neemt de liefhebbers mee naar de instrumenten waar hij aan werkt. Leuke inkijkjes in de orgels en voorproefjes van hoe de instrumenten gaan klinken na de restauratie of (zoals meestal in de UK) sanering. Hier is Andy aan het werk in King’s College Cambridge:

Bachs zesde Triosonate

U merkt: ik begeef me virtueel graag naar orgeltypen die we in ons land niet zomaar tegenkomen. Hebben we in Nederland dan geen interessante videoproducties? Natuurlijk wel; ik was bijvoorbeeld zeer onder de indruk van Triosonate VI door Reitze Smits, op een voor mij zeer bekend orgel:

Het groene monster van Groningen

En natuurlijk kan ik niet anders dan met het ‘groene monster’ eindigen, hier met Leo van Doeselaar achter de toetsen. We horen een Bachcantate zoals het bedoeld is: in de kerk met een ‘echt’ orgel!