YouTube biedt een wonderwereld van mooie en leuke orgelfilmjes uit binnen- en buitenland. Voor de samenstelling van de veelbekeken videokolom roept de videoredactie deze zomer hulptroepen in. Onze negende gastredacteur van dit seizoen is …

Tommy van Doorn | organist en beiaardier

Een wondermooie Postlude uit ‘L’Orgue Mystique’

Dat een postludium uit de Frans-romantische orgelschool niet altijd een Grand Choeur van mythische proporties hoeft te zijn bewijst deze Postlude uit het tweede deel van Tournemire’s L’Orgue Mystique, een werk van een buitenaardse schoonheid dat geheel in zachte klanken wordt gehouden en in een ontroerende verstilling eindigt. Het wordt nergens gekunsteld of te lang; iedere noot is op zijn plek. Eén van mijn fijnste ervaringen aan het orgel was om dit werk aan het einde van een studiesessie ‘s avonds laat in een (zeer) koude, donkere en lege kerk te spelen. Zo’n moment dat de rest van de wereld even niet meer bestaat. Erik-Jan Eradus komt aardig in de buurt bij die ervaring met deze zeer poëtische uitvoering in Haarlem.

De grote e-moll van Bruhns in de Amsterdamse Nieuwe Kerk

De monumentale ‘grote’ e-moll prelude van Bruhns gaat nooit vervelen; dit geldt voor zowel de uitvoerder als de luisteraar. Er zijn dan ook talloze uitvoeringen te horen, allemaal met hun eigen accenten in interpretatie en registratie. Het werk nodigt er als geen ander toe uit. De overdonderende slotfuga, vol met ritmische raffinementen en plotselinge stiltes, is daarbij steeds een glorieus hoogtepunt. Deze uitvoering van Bernard Winsemius op het prachtige orgel van de Amsterdamse Nieuwe Kerk staat als een huis en heeft wat mij betreft de juiste dosis aan variatie in de registratie.

Het Smits-orgel in Aarle-Rixtel

Een Smits-orgel mag niet ontbreken in dit lijstje. Mijn organistenbestaan begon op een Smits-orgel en speelt zich vandaag de dag grotendeels af rondom deze instrumenten. Het zijn karaktervolle en warme orgels die je niet noodzakelijk één kant op duwen bij repertoirekeuze. De Brabantse Orgelfederatie en het Brabants Orgelproject hebben de laatste jaren al geregeld voor wat mooie online vertegenwoordiging van het werk van Smits gezorgd. Uit 2008 dateert deze reportage van Willem van Twillert, waarin hij een bezoek brengt aan het Smitsorgel in Aarle-Rixtel met Frans Vermeulen. Een mooi inkijkje in een instrument van deze boeiende orgelbouwer.

Olivier Messiaen aan het werk

Ik maakte al vrij vroeg in mijn orgelleven kennis met de muziek van Olivier Messiaen; mijn eerste orgelleraar Jan Verhoeven speelde grote werken uit diens oeuvre op het Boxtelse Smits-orgel en liet mij daar – naast de Acht Kleintjes van Bach en opus 135a van Reger – al vrij snel kennis mee maken tijdens zijn orgellessen. De klankwereld van Messiaen heeft mij sindsdien niet losgelaten, en met regelmaat keer ik er naar terug, zowel spelend als luisterend. Het blijft bijzonder om de maître, gedurende een klein half uur, zelf aan het werk te zien aan het orgel van de Trinité.

René Vierne in de Notre-Dame des Champs

Het YouTube-kanaal van Vincent Hildebrandt bevat een schat aan fraai in beeld gebrachte orgelmuziek. Je vindt er talloze opnames van orgels die nog niet veel voor het voetlicht zijn gebracht, vaak met repertoire dat nog niet tot in den treure op cd’s of concerten gespeeld is. De moeite waard om doorheen te struinen. Zo is er deze opname te beluisteren van een Prélude grave van René Vierne (broer van) gespeeld door Yannick Merlin op het orgel van de Parijse Notre-Dame des Champs, waar deze Vierne-telg zelf organist was.

Rowan Atkinson als orgelfreak

Zowat iedereen zal Rowan Atkinson kennen als Mr. Bean (ik ben overigens meer een liefhebber van zijn rol als Blackadder), maar wist u dat Atkinson tijdens zijn studententijd in Oxford zowat verslaafd was aan de organ recitals daar? Zo vertelt hij in de documentaire “Blackadder Rides Again” (ook te zien op Youtube). Mr. Bean aan het orgel hebben we bij mijn weten niet, maar iets wat in de buurt komt is een sketch uit de jonge jaren van Atkinson, waarin hij in het kort eigenlijk alles vertelt wat je maar hoeft te weten over het orgel.

Zoek op YouTube naar orgel, organ, orgue en je komt in een wonderwereld van mooie en leuke flimpjes, uit binnen- en ook heel veel uit buitenland. Rijp en groen, concerten, demonstraties, analyses en interviews. Kortom: het orgel leeft. Je zou bijna vergeten dat je ook nog met je eigen lijf naar een concert kunt gaan in plaats vanuit je luie stoel dat allemaal te bekijken.

ORGELNIEUWS nodigt de komende tijd organisten en orgelliefhebbers uit om hun favoriete filmpjes te laten zien. Ze worden gepubliceerd in de rechterkolom van de thuispagina, waar altijd al een selectie van recente YouTube-inhoud te zien was. In een redactioneel stukje legt hij of zij zijn keuzes uit.

Bekijk hier de keuze van alle gastredacteuren.