Onlangs is de restauratie van het Jans/Van Dam-orgel van de Protestantse Sint Margrietkerk in Boksum (Fr.) afgerond. Het orgel, dat in eerste aanleg uit 1675 dateert, werd gerestaureerd door orgelmakerij Pels & Van Leeuwen te ’s-Hertogenbosch.
Harmen Jans uit Berlikum bouwt het orgel in 1675, waarschijnlijk als eenklaviers instrument. In 1728 wordt het orgel door Jan Fransen uitgebreid met een rugpositief.
advertentie
In 1798 ondergaat het orgel een belangrijke vernieuwing door Lambertus van Dam. Het orgel wordt op een nieuwe galerij geplaatst en het snijwerk wordt vernieuwd. Zowel van de situatie van 1798 als de eerdere bouwstadia zijn geen disposities bekend. In de negentiende eeuw wordt een aantal reparaties en wijzigingen uitgevoerd door onder meer W. Hardoff.
Het orgel krijgt zijn huidige aanleg in 1918 als de firma Bakker & Timmenga uit Leeuwarden het orgel technisch vernieuwt en de dispositie wijzigt. Bij deze werkzaamheden zijn windvoorziening, windladen, mechaniek en klaviatuur nieuw gemaakt. De registertrekkers van het Rugwerk zijn nu in de hoofdkast aangebracht. Het frontpijpwerk is geheel vernieuwd. Het orgel is in deze staat ongewijzigd gebleven.
Nadat het kerkgebouw in 2001 was gerestaureerd bracht Jan Jongepier een rapport uit over het orgel. Daarin werd, naast opties om het orgel te reconstrueren naar een oudere situatie, geopperd recht te doen aan de historisch gegroeide situatie van 1918. De keuze viel op deze optie, waarbij voor de uitvoering opdracht werd gegeven aan Pels & Van Leeuwen. De restauratie die begin 2011 van start ging werd begeleid door orgeladviseur Aart van Beek. Het gerestaureerde orgel zal op vrijdag 8 februari 2013 in gebruik worden genomen.
Dispositie
Hoofdwerk C-f3
Bourdon 16 – 1918
Prestant 8 – front 1918, binnenpijpwerk 1798
Holpyp 8 – 1798
Viola 8 – 1918
Octaaf 4 – 1798
Fluit 4 – 1798
Octaaf 2- 1798
Mixtuur III-IV – 1798
Trompet 8 – 1798
Rugwerk C-f3
Holpyp 8 – C-H 1918, rest 1728
Aeoline 8 – 1918; C-H i.c.m. Holpyp
Voix Celèste 8 – af c0, 1881, Viool de Gamba Hardorff
Prestant 4 – front 1918, binnenpijpwerk grotendeels 1728
Fluit 4 – 1728
Woudfluit 2 – 1728
Pedaal C-d1
Aangehangen
Werktuiglijk register
Koppeling Hoofdwerk + Rugwerk
© 2012 fotografie Ad Fahner
