De in Zwitserland gevestigde Nederlandse orgelbouwer en organist Berhardt Edskes is woensdag 21 september op 81-jarige leeftijd overleden. Eerst als orgelmaker bij Metzler in Zwitserland en later onder de vlag van zijn eigen orgelmakerij bouwde en restaureerde hij vele (historische) orgels.
advertentie
Bernhardt Edskes werd op 28 oktober 1940 in Groningen geboren in een muzikaal gezin. Evenals zijn oudere broers, waaronder de bekende orgeladviseur Cor Edskes, was hij organist. Op twaalfjarige leeftijd werd hij organist in de Hervormde kerk van Zuidbroek. Daarna volgden aanstelingen in de kerk van Noordbroek, de Hervormde kerk van Uithuizen en de Pelstergasthuiskerk.
Metzler
De historische orgels die hij bespeelde, maar ook die uit zijn omgeving, zijn in belangrijke mate van invloed geweest op zijn latere werk als orgelmaker. Met dat vak was hij al op jonge leeftijd in aanraking gekomen in de werkplaats van orgelmaker Klaas Doornbos. Na zijn studie aan de kunstacademie ging hij in 1963 als orgelbouwer in opleiding bij de firma Metzler in het Zwitserse Dietikon.
In dienst van Metzler ontwierp hij vele orgels, waaronder ook voor Nederland. Zo tekende hij de fronten en/of het binnenwerk van onder meer de orgels in Winterswijk, Amersfoort (koororgel Joriskerk), de Grote Kerk te Den Haag en Domkerk van De Lier. Bij Metzler kreeg hij een artistiek leidende rol als ontwerper en intonateur. Ook was hij betrokken bij de restauraties in onder meer Nieuw-Scheemda (Schnitger-orgel) en Wassenaar (Hinsz/Van Dam-orgel).
Eigen orgelmakerij
Na het huwelijk met zijn Zwitserse echtgenote vestigde hij zich in 1975 als zelfstandig orgelmaker in Zwitserland, vanaf 1978 in Wohlen (Aargau). Zijn werkterrein lag voornamelijk in Zwitserland en Duitsland. Ook werkte ook onder meer samen met orgelmaker Blank, zoals aan de restauratie van het orgel in Zeerijp en het orgel in de Oude Kerk in Aalten. In 1987 en 2001 restaureerde hij het Schnitger-orgel in de Jacobikerk in Uithuizen.
Schnitger
Bernhardt Edskes was gefascineerd door de klankwereld van Arp Schnitger. Deze invloed was duidelijk aanwezig in zijn nieuwe orgels. Die bouwde hij aanvankelijk voor Zwitserland en Duitsland. Het zou nog tot 2002 duren voor hij zijn eerste orgel in Nederland bouwde, een huisorgel voor een Groningen. Zijn eerste kerkorgel voor Nederland verrees in 2004 in Het Baken in Ommen, een geheel op Schnitger geënt instrument.
Later volgden nog nieuwe orgels in onder meer de Julianakerk te Dordrecht, de Gereformeerde Gemeente te Aagtekerke en Gereformeerde Gemeente te Moerkapelle. Een bijzonder orgel in zijn oeuvre is de reconstructie in 2017 van het orgel dat Schnitger in 1699 bouwde voor de Lutherse Kerk in Groningen. Ook verzorgde hij de uitbreiding van het onder hem in 1969 gebouwde koororgel van Metzler in de Joriskerk in Amersfoort, in 2019 met een tweede klavier. In 2022 werd dit orgel de firma Edskes nogmaals uitgebreid, nu met vier pedaalstemmen.
In 2019 droeg Edskes het bedrijf over aan Andreas Boesch, die sinds 2000 in dienst was en met wie hij de leiding van het bedrijf steeds meer was gaan delen. Edskes bleef bij actief het bedrijf betrokken.
Bernhardt Edskes was al enige tijd ziek. Hij overleed op 81-jarige leeftijd. De uitvaart vindt plaats op zaterdag 1 oktober.
