advertentie
Het lentenummer 2009 van Orgelkunst bevat twee hoofdartikelen. In een eerste bijdrage wordt door de auteurs Luk Bastiaens en Stijn Hanssens de nauwe verbondenheid in de orgelwereld tussen Brussel en Lyon, nu bijna anderhalve eeuw, belicht. Deze liaison vangt aan begin 1863 wanneer de uit Lyon afkomstige Charles-Marie Widor, op aanraden van orgelmaker Aristide Cavaillé-Coll, bij Jacques-Nicolas Lemmens in Brussel orgel komt studeren.
In zijn voetspoor komen de stadsgenoten Paul Trillat, Valentin Neuville en Amedée Reuchsel eveneens naar Brussel. Brussel en Lyon hebben nog andere bijzondere raakvlakken door toedoen van de orgelmakers Merklin en Cavaillé-Coll. Beiden hebben hun stempel gedrukt op de 19de-eeuwse orgelbouw.
Merklin opent zijn eerste atelier in 1843 te Brussel (Elsene) en zet nadien de eerste stappen in de Franse orgelwereld door de aankoop van de orgelbouwfirma Daublaine-Callinet- Ducroquet in Parijs. Vanaf oktober 1872 is de Manufacture de Grand Orgues d’Eglise J. Merklin gevestigd in de twee Franse grootsteden: Parijs én Lyon. De Franse roemrijke orgelmaker Aristide Cavaillé-Coll levert in 1880 o.m. twee grote drieklaviersorgels: één voor het Koninklijk Conservatorium te Brussel (III-P/44) en één voor de kerk van St. François-de-Sales (III-P/45) in Lyon. Beide instrumenten, waarvan dit in Lyon nagenoeg intact bewaard is gebleven, zijn zowel naar grootte als dispositie quasi identiek. En dan is er nog, niet in het minst, de huidige titularis van de St.-François-de-Sales te Lyon, Louis Robilliard, die geregeld in Brussel te gast is voor concerten en masterclasses en met wie we een uitgebreid gesprek hadden.
Annelies Focquaert zet haar speurtocht naar verdwenen instrumenten in Antwerpen verder. Na de ontdekking in september 2007 van het stadsharmonium in het stadhuis te Antwerpen worden in het maartnummer 2009 de resultaten van een nieuw onderzoek naar het verdwenen stadsorgel in de stadsfeestzaal aan de Meir in Antwerpen gepubliceerd. Uit de archivalia blijkt dat er pas begin jaren 1920 sprake was van een orgel dat in origine bestemd was voor het Antwerps conservatorium. Het orgel kwam de oorlogsjaren ongeschonden door, maar werd in 1947 beroofd van enkele waardevolle pedaalpijpen. Rond 1960 werd een deel van de zaal afgeschermd waardoor het orgel wellicht niet meer werd gebruikt. Een brand in 2000 legde Stadsfeestzaal in de as waarbij het hele interieur verloren ging. Van het orgel bleef op twee registerschildjes en de plannen na, niets meer over…
In de rubriek ‘bij de frontpagina’ bespreekt Joost D’Hont het nieuwe Draps/Flentrop-orgel van de Sint-Nicolaaskerk te Sint-Niklaas, één der grootste nieuwe orgels in Vlaanderen uit de laatste decennia.
Voorts is, naast boek- en partituurrecensies, heel wat ruimte gereserveerd voor de bespreking van een aantal nieuwe CD’s van Vlaamse organisten. Orgelkunst herdenkt enkele vooraanstaande figuren uit de orgelwereld die ons de voorbije maanden ontvallen zijn: oud-redactielid prof.dr. Ewald Kooiman, organist en beiaardier Piet Van den Broek, en Cees van Oostenbrugge, directeur van Flentrop Orgelbouw uit Zaandam (NL).
Emeritus prof.dr. Herman Vanden Berghe, ere-vicerector van de KU Leuven, schreef de column met als titel “orgels van te lande”.
Met een orgelconcertenagenda en een inhoudsoverzicht van landelijke en internationale orgeltijdschriften besluit Orgelkunst dit eerste nummer van jaargang XXXII.
© 2009 www.orgelnieuws.nl
