Ook het orgelleven heeft in coronatijd te maken met de gevolgen van de nog voortdurende intelligente lockdown. Concerten, excursies en festivals afgeblazen. Digitale kerkdiensten, lessen op afstand … Hoe doorstaat Nederland orgelland deze bijzondere tijd? Deel drie: Gerben Mourik.
advertentie
Gerben Mourik is organist van de Grote Kerk in Oudewater, huisorganist en artistiek leider van De Stad Klundert. Daarnaast is zijn werkweek normaal gevuld met lesgeven, studeren en concerten geven. Bovendien is hij ook nog huisvader. Gevraagd naar zijn plannen voor dit jaar, had hij daarop twee maanden geleden een ander antwoord gegeven. Een jeremiade afsteken wil hij niet. ‘Er zijn collega’s die het veel slechter hebben, zeker als je alleen van concerten afhankelijk bent.’
‘Gelukkig zijn we gezond. Onze twee kinderen heb ik nog nooit zoveel gezien als in de afgelopen tijd. Op maandag en woensdag, de dagen dat mijn vrouw werkt, ben ik normaliter huisvader en nu ook een beetje schoolmeester. Als er gewoon school is, kan ik die dagen gebruiken om te studeren.’
Dat is nu anders, ook op de overige dagen van de week. ‘Normaal is het voorjaar gevuld het maken van concertprogramma’s, studeren, overleg, vergaderingen, cd’s versturen, mailen, de pr van de concertseries in Oudewater en Klundert in de gaten houden. Dat ligt nu voor een deel stil’.
Vastigheden
Toch zijn er nog vastigheden. ’De diensten op zondag zijn de regelmaat die ik het meeste zou missen, maar die gaan gewoon door. In kleine bezetting, dat wel, met vier cantrixen die bij toerbeurt dienstdoen. Ik geniet altijd norm van het begeleiden van de diensten, ook al is het in kleine kring. Het koororgel en de akoestiek in Oudewater zijn ook nog eens de perfecte partners voor deze kleine bijeenkomsten.’
‘Opvallend is wel dat de telefoon nu veel meer overgaat dan vroeger. Je merkt dat een praatje met deze of gene je echt kan opbeuren en er voor zorgt dat je positief blijft. Want laten we eerlijk zijn, je moet er toch niet aan denken dat je deze zomer concerten zoals in de Haarlemse Bavo, de Grote Kerken in Harderwijk en Den Bosch niet kunt geven. Langzamerhand wordt dit wel het scenario wat je ziet opdoemen …’
Deze zomer geen concerten kunnen geven; langzamerhand wordt dit wel het scenario wat je ziet opdoemen.
Lesgeven doet Mourik nog steeds. In de eerste weken alleen digitaal, maar nu ook weer in Oudewater. ‘De studenten zien een les nu echt als een uitje’. Veiligheid staat wel voorop. ‘We hebben ruimte genoeg voor de voorgeschreven anderhalve meter afstand. Van de kerkdeur tot het koororgel waarop ik les geef hoef je niets aan te raken. Een flesje ontsmettende alcohol doet de rest.’
Als hij zelf veel speelt, is er minder gelegenheid om collega’s live te beluisteren. ‘Twee weken geleden kon dat weer eens tijdens een opnamedag in De Stad Klundert met Bert den Hertog, Leendert Verduijn, Andre de Jager, Geerten Liefting, Johan den Hoedt en geluidstechnicus Pieter Dijksman. Het was voor mij een groot feest. Gewoon lekker muziek maken, en ook veel lachen, want musiceerplezier staat bij mij bovenaan!’.
‘Ook de studeerkamer moest nodig opgeruimd worden. Dan word je geconfronteerd met dierbare herinneringen: een boek met persoonlijke brief van Poula Bonefaas, de liturgie voor de afscheidsdienst voor collega en vriend Cor van Butselaar, de liturgie van de nog maar kortgeleden gehouden afscheidsdienst van Jan J. van den Berg. Het confronteert je met de eindigheid. Tegelijkertijd leer je juist de goede contacten die er zijn en mooie herinneringen nog meer te koesteren!’
Caleidoscoop
Juist in deze tijd was een opname gepland voor zijn nieuwe album ‘Caleidoscoop’ op het Van den Heuvel-orgel in Lunteren. Die kon op 1 april gewoon doorgaan. ‘Ik had nu wel de tijd om alles rustig en grondig voor te bereiden. Dat was bij eerdere cd-opnamen wel eens anders.’
Voor een ras-improvisator zou dat toch geen problemen moeten opleveren? Maar zo eenvoudig is dat volgens Mourik niet. ‘Voor iedere nieuwe cd luister je eerst je vorige improvisatie-cd’s eens terug om ervoor te zorgen dat je niet in herhaling valt. Vooral vormen en stijlen vragen flink aandacht, zoals op mijn nieuwe cd het geval is met een koraalfantasie in hommage aan Reger over ‘Jesu, meine Freude’ of een improvisatie over Psalm 39 met invloeden van Brahms.’
‘De balans tussen vorm en vrijheid is het koorddansen bij improvisatie. Voor een cd heb je andere normen dan bij een concert: het is niet eenmalig. Wat is de meest ideale vorm improviseren? Dat is de vraag die je blijft bezighouden. Niet nadenken, maar gewoon doen, zoals ik op een cd twee van de nieuwe dubbel-cd heb gedaan? Of toch wikken en wegen, zoals op de andere cd? In deze tijden zal er de komende weken vast ruimte zijn om die vragen eens met wat collega’s te bespreken.’
De cd Caleidoscoop is woensdag 29 april verschenen. Op het YouTube-kanaal van Gerben Mourik is een aantal clips met een korte demo geplaatst. Op zijn website zijn nog meer geluidsfragmenten te vinden.
