In de nacht van zondag 4 februari overleed orgelmaker Han Reil op 84-jarige leeftijd. Hij leidde vele jaren, samen met zijn broer Albert, orgelmakerij Reil in Heerde.
advertentie
Han Reil werd geboren in 1939. Hij volgde een opleiding elektrotechniek aan de HTS. Toen zijn vader Johann in 1960 plotseling overleed zette hij op 21-jarige leeftijd samen met zijn 17-jarige broer Albert, zijn moeder en het personeel het bedrijf voort.
Waar Albert zich binnen de orgelmakerij toelegde op visueel en technisch ontwerp, nam Han Reil de intonatie op zich. Buiten het bedrijf deed hij daarvoor ook een tijdje ervaring op bij de Zwitserse orgelmakerij Kuhn.
Vanaf de jaren 70 oriënteerde het bedrijf zich meer op de Nederlandse en Noord-Duitse orgelbouw van de zestiende tot en met de achttiende eeuw. Dat resulteerde onder meer in de bouw van kopieën van het Schnitger-orgel in Uithuizen voor de Julianakerk in Scheveningen (1973) en het Steevens/Hinsz-orgel in Tzum voor de Immanuelkerk in Ermelo (1981). Ook restauraties van historische orgels droegen bij aan de grote ontwikkeling van het bedrijf.
Zo kreeg de orgelmakerij ook opdrachten opdrachten in het buitenland (onder meer Japan, Oostenrijk en Noorwegen). Bijzondere projecten in Nederland waren onder meer de restauratie van het Bader-orgel in Zutphen (1996) en het nieuwe koororgel in de Bovenkerk te Kampen.
In december 2001 overleed Albert, de jongste van de gebroeders Reil. In de zomer van dat jaar droegen de gebroeders de leiding van het bedrijf over aan Hans Reil, een zoon van Han. Han Reil bleef nog in het bedrijf werkzaam. In augustus 2020 vierde hij nog zijn zestigjarig jubileum als orgelmaker.
Als voormalig bestuurslid van het Nationaal Orgelmuseum wil ik de familie en de medewerkers van Orgelmakerij Reil van harte condoleren met het verlies van Han. Ik heb Han slechts enige malen mogen ontmoeten, o.a. op orgelexcursies in Duitsland en mij is een bevlogen mens bijgebleven, die alleen al aan het geluid kon horen met welk orgel, en op welke plek dat stond, van doen hadden.
Van harte gecondoleerd aan de hele familie Reil, alle medewerkers van Orgelmakerij Reil en alle vrienden van Han Reil. Toen ik hem ontmoette tijdens een orgelexcursie in Gent viel mij onmiddellijk op wat een groot vakman en bijzonder fijnzinnig mens hij was. Hij zette een indrukwekkend levenswerk neer in dienst van schoonheid, uitzonderlijke kwaliteit en vooral een brandende liefde voor mensen, muziek en prachtige instrumenten en het hogere, als bron van waaruit geheel deze rijkdom stroomt. Veel sterkte gewenst aan iedereen daar de komende tijd.
Han en zijn vrouw Aly heb ik leren kennen tijdens de door Maarten Seijbel georganiseerde buitenlandse orgelreizen. Als onderdeel van de viering van mijn 75ste verjaardag zijn mijn gezelschap, waartoe ook Han en zijn vrouw Aly behoorden, en ik uitgebreid door hem rondgeleid door de orgelmakerij in Heerde, waarna Jacques van den Dool, met zijn vrouw Siny ook tot het gezelschap behorend, geconcerteerd heeft op het Reil-orgel in Wapenveld. Ik bewaar daar mooie herinneringen aan. Aly, de verdere familie en de medewerkers van de orgelmakerij condoleer ik hierbij van harte met dit grote verlies.
Familie Reil gecondoleerd met het verlies van zo’n fijne man.
Ik prijs me gelukkig hem enkele keren te hebben mogen ontmoeten, en door zijn enorme enthousiasme en kennis te zijn geïnspireerd.
Op orgelklankgebied een groot man. En grote bewondering voor het opbouwen van zo’n fantastisch bedrijf.
Ik wens Hans veel sterkte bij het verlies en missen van je vader, ik denk dat je veel van hem heb moge leren en veel van zijn wijsheid hebt moge gebruik maken.
Als klant van orgelmakerij Reil voelde ik mij zeer verbonden met Han en zoon Hans, mede door de fijne sfeer die je voelde als je het bedrijf binnentrad.
Ik wil hierbij de familie hartelijk condoleren en sterkte toewensen.
Ik heb een groot vriend verloren. Han Reil, een paar maanden jonger dan ikzelf ben, ken ik al jaren. Ik heb altijd grote bewondering gehad hoe hij, na het overlijden van zijn vader, samen met zijn broer Albert, op jonge leeftijd de orgelmakerij hebben voortgezet en tot grote bloei hebben gebracht. Het Orgelmuseum in Elburg, waaraan hij bij de inrichting ook nog heeft meegewerkt, droeg hij een zeer warm hart toe.
Altijd stond hij met raad en daad ons terzijde als hij gevraagd werd.
Een groot en bevlogen orgelmaker en orgelliefhebber is ons ontvallen. We staren hem met dankbaarheid na en zullen hem niet vergeten.
De familie condoleren we, ook namens de Stichting Nationaal Orgelmuseum, van ganser harte met dit grote verlies.
Stichting Henrick Baderorgel Zutphen condoleert de familie en het mooie bedrijf met het overlijden van deze markante orgelbouwer.
Niet alleen met het orgel had hij gevoel voor de juiste klank! Een man waar je graag naar luisterde en van leerde. Een voorbeeld hoe in het leven te staan. Raakte de juiste snaar aan in een gesprek en hield je voor waar het leven echt om draaide. Het mens zijn met elkaar. Genieten van samenzijn en contact maken. Zijn zinnen, telkens onderbroken door zijn lach. Hoor- en zichtbaar.
Een mens tussen de mensen. Verbinder ook.
Het is de toon die de muziek maakt.
De Stichting tot behoud van het Nederlandse orgel condoleert de familie Reil en alle mensen van de orgelmakerij Reil van harte met dit verlies. De Stichting zal altijd op Han Reil terugzien als een visionaire en bevlogen orgelmaker die het Nederlandse orgel op allerlei wijze voortreffelijk heeft gediend én op een bijzondere en aimabele man. Hij zal gemist worden!
Han Reil was voor mij een mentor, evenals zijn broer, Albert Reil. Midden jaren 70 herinner ik me vele gesprekken, waarbij ik onder de indruk raakte van hun gedrevenheid en overtuiging dat het anders moest in orgelmakend Nederland. Dat is de gebroeders Reil gelukt. Zo zullen Han en zijn broer Albert herinnerd worden. Zoon Hans heeft die gedrevenheid en voortvarendheid ook.
De familie condoleer ik met het heengaan van Han Reil.
Han Reil was een hartelijke stimulator binnen ons bedrijf.
Zijn kennis en warme persoonlijkheid zal zeer gemist worden.
We zullen zijn deskundigheid en gastvrijheid erg missen.
R.I.P
Met Han Reil is een heel belangrijke orgelbouwer en een groot klankkunstenaar heengegaan. Een pionier en een fijn, innemend en even enthousiast als enthousiasmerend mens die zeer gemist zal worden. Veel sterkte gewenst voor zijn familie en alle werknemers van Orgelmakerij Reil.
Rust zacht, met stille groet,
Leo van Doeselaar
Orgelmaker in hart en nieren, gedreven door mooie klank. Elk orgel was voor hem een nieuwe ontdekkingsreis. Waar maar mogelijk onderzocht en documenteerde hij historische orgels. Kennis om later weer in te zetten bij nieuwbouw en restauratie. In de ruim 45 jaar dat ik hem heb gekend en met hem heb mogen samenwerken hebben we talloze orgels gedocumenteerd en onderzocht. Een begenadigd mens met een hart van goud is heen gegaan. Ik zal hem missen.
Jazeker, in mijn ogen een geniaal man, en hij was voor mij als werknemer een ware “Principaal”. Hij had voor iedereen een luisterend oor en hield zo de sfeer in het bedrijf op een erg fraaie manier optimaal, zodat het enorm hoge level steeds gehaald kon worden!! Het was en is nog steeds een fantastisch fijne club, en ik voelde mij in de drie jaren die ik daar als pijpenmaker nog kon werken tot mijn pensionering ook best op mijn gemak!! Rust in vrede Han!!