Text Example

advertentie

Op zondag 7 september wordt het Pels-orgel in de kerk van de R.K. parochie van Sint Jan de Doper in Ottersum opnieuw in gebruik genomen. Het orgel werd door de firma Flentrop uit Zaandam gerestaureerd en vernieuwd en verplaatst.

Het Ottersumse orgel werd gebouwd door de firma Bernard Pels & Zoon te Alkmaar en werd op 11 juli 1948 gewijd. Pels maakte gebruik van bestaande windladen. De hoofdwerklade was afkomstig uit het vorige orgel (Nolting, 1804); de laden van het zwelwerk en het pedaal waren afkomstig uit het Cavaillé-Coll-orgel (1875) dat oorspronkelijk werd gebouwd voor het Paleis voor Volksvlijt in Amsterdam. Toen het Cavaillé-Coll-orgel in 1924 in het Concertgebouw (thans Philharmonie) te Haarlem werd geplaatst, werden de windladen door Sybrand Adema vervangen door kegelladen. Twee laden kwamen via Bernard Pels in Ottersum terecht. Het Pels-orgel kreeg een plaats op het bovenste van de twee balkons die de hoge kerk kent.

In 1962 werd groot onderhoud aan het orgel gepleegd. In 1977 leidde een brand in de verwarmingsinstallatie van de kerk tot roetschade aan het kerkinterieur. In tegenstelling tot de rest van de kerkruimte werd het orgel niet schoongemaakt. Sindsdien werd gebruik gemaakt van een elektronisch orgel, wat het verval van het Pels-orgel inluidde.

In 1999 werd door Frans Meeuws, organist van de kerk, en Joep van Deursen begonnen aan schoonmaak en provisorisch herstel van het orgel. Daarbij werd met name windlekkage verholpen en werden membranen vervangen. Sindsdien werd het orgel weer regelmatig gebruikt.

Toen in 2003 bekend werd dat het Cavaillé-Coll-orgel in de Philharmonie in Haarlem gerestaureerd zou gaan worden, nam Meeuws contact op met restaurateur Flentrop, de Gemeente Haarlem en de Rijksdienst voor Monumentenzorg om te wijzen op de originele Cavaillé-Coll-laden. Na onderzoek werd duidelijk dat de windladen (pedaalladen en lade voor het Grand Orgue, hier gebruikt voor het zwelwerk) weer hun oorspronkelijk plaats in Haarlem moesten innemen. In 2004 kon het kerkbestuur de laden verkopen. De opbrengst daarvan maakte het mogelijk om zowel de windladen te vervangen als algehele restauratie deels te financieren.

In 2006 kreeg Flentrop de opdracht om het Pels-orgel te renoveren en te verplaatsen. De werkzaamheden bestonden uit het vervangen van alle windladen, aanleggen van nieuwe mechanische speeltractuur met behoud van de vrijstaande speeltafel, aanleggen van elektrische registertractuur (sleepmotoren) en setzerinstallatie. De bestaande magazijnbalg en twee regulateurs werden opnieuw gebruikt en gerestaureerd. De afkomende hoofdwerklade van Nolting bleef achter op het bovenbalkon in de kerk.

Vanwege de beperktere ruimte op het benedenbalkon werd het front enigszins aangepast. Om dezelfde reden werden de pedaalstemmen Prestant 16 en Octaafbas 8 alsmede de Subbas 16 en de Gedekt 8 gecombineerd. De lade van het hoofdwerk staat opgesteld direct achter het front, daarachter de zwelwerklade (C/Cis-lade, V-vormige opstelling en aan weerszijden de C- respectievelijk Cis-lade van het pedaal aflopend naar de frontzijde.

Naast herstel of vervanging van beschadigd pijpwerk werd de intonatie geëgaliseerd. Op 29 mei 2008 werd het orgel opgeleverd. De keuring vond plaats door Ton van Eck die als adviseur namens de K.K.O.R. bij het project betrokken was.

Op zondag 7 september wordt het orgel ingewijd met een plechtige eucharistieviering die begint om 10.30 uur. Die middag vindt een inwijdingsconcert plaats waaraan medewerking wordt verleend door Ton van Eck en diverse Ottersumse musici. Aanvang 15.30 uur, toegang gratis.

Dispositie

Hoofdwerk C-g3

Bourdon 16

Prestant 8

Fluit 8

Salicionaal 8

Bourdon 8

Octaaf 4

Roerfluit 4

Kwint 2 2/3

Octaaf 2

Mixtuur IV-VI

Trompet 8

Zwelwerk C-g3

Quintadena 16

Prestant 8

Viola da gamba 8

Vox caelestis 8

Holpijp 8

Octaaf 4

Fluit 4

Spitskwint 2 2/3

Flageolet 2

Terts 1 3/5

Scherp III-IV

Hobo 8

Schalmei 4

tremulant

Pedaal C-f1

Prestant 16

Subbas 16

Octaaf 8 (uit Prestant 16)

Gedekt 8 (uit Subbas 16)

Koraal 4

Bazuin 16

Trombone 8

Koppels

P + I

P + II

I + II

II + II 16 (elektrisch)

Overige speelhulpen

Setzer, 999 registercombinaties

Registercrescendo (balanstrede)

Meer informatie