Oudste orgel van Nederland voor onderzoek in RACM-Lelystad

Text Example

advertentie

Sinds kort staat het binnenwerk van het het voormalige Utrechtse Nicolaï-orgel (1479) voor onderzoek opgesteld op de locatie Lelystad van de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (RACM). Het instrument is het oudste orgel van ons land. In nauw overleg met de Stichting Peter Gerritsz-orgel en het Rijksmuseum zal onderzoek verricht worden naar de mogelijkheid om de 15e-eeuwse orgelkas en binnenwerk weer samen te voegen in de Nicolaïkerk te Utrecht.

Het Nicolaï-orgel werd gebouwd door orgelbouwer Peter Gerritsz voor de Utrechtse Nicolaïkerk en in de 16e en 17e eeuw vergroot. In 1886 moest het plaatsmaken voor een nieuw instrument. Het Rijksmuseum nam toen het orgel over en trad op als beheerder namens de Nederlandse Staat, die eigenaar is. Bij de ontruiming van het Rijksmuseum, net voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, is het orgel gedemonteerd en opgeslagen. In 1957 werd de orgelkas in bruikleen gegeven aan de Koorkerk in Middelburg. Dit werd gedaan in het kader van de wederopbouw van het abdijcomplex.

Het orgel is nu in een speciale onderzoeksopstelling gratis voor het publiek te zien. Deze opstelling (afmeting 6 x 4 meter) is de laatste fase in het onderzoek waarbij zoveel mogelijk onderdelen gepositioneerd worden conform de toestand in 1886, het moment van demontage. De RACM verricht al vijftien jaar onderzoek naar dit beroemde orgel. In samenwerking met de Stichting Nederlandse Orgelmonografieën zal hierover in 2009, in deze serie monografieën, een boek (deel 10) worden gepubliceerd.

Bovendien zal van de oudste bouwfase een reconstructie worden gemaakt. Enerzijds om ervaring op te doen met het (na)maken van diverse onderdelen, waardoor nog beter inzicht wordt verkregen in de wijze waarop deze onderdelen in de toekomst het best hersteld kunnen worden. En aan de andere kant heeft het maken van een kopie grote musicologische waarde, omdat van deze oudste bouwfase geen instrumenten van vergelijkbare omvang elders in de wereld zijn overgeleverd.

Op deze manier wordt door de RACM uitgebreid kennis vergaard over deze oudste klankbron, in deze omvang en opbouw uitzonderlijk, als inspiratiebron voor de interpretatie van de bijbehorende geschreven en geïmproviseerde muziek. Deze kennis is een belangrijke aanvulling op de verzamelde kennis rond de circa zeshonderd instrumenten die de afgelopen dertig jaar zijn gerestaureerd onder begeleiding van de orgelspecialisten van de RACM, waaronder de toporgels in de Laurenskerk (1511) in Alkmaar, de Nieuwe Kerk (vanaf 1620) in Amsterdam en de Pieterskerk (vanaf 1643) in Leiden.

Het binnenwerk te bezichtigen bij

RACM – Locatie Lelystad

Oostvaardersdijk 01-04

8244 PA Lelystad

De locatie is op werkdagen geopend van 10.00 tot 17.00 uur. Bezoekers dienen zich eerst te melden bij de balie van de dienstingang.

Belangrijke informatie over de bereikbaarheid

http://www.racm.nl/content/xml_racm/gebouwracmlelystad.xml.asp

[bron: RACM]