advertentie
Psaumes de la Réforme
Choeur La Camerata Baroque
La Tromboncina, cornets et sacqueboutes
Daniel Meylan, orgue et direction
Psalmen van Claude Goudimel, Jan Pieterszoon Sweelinck en Samuel Marechal
Label: Edition Hortus
Nummer: HORTUS 064
Speelduur: 50’24”
Booklet: 66 pagina’s (FR/EN)
Prijs: € 22,75
Muzikale interpretatie * * *
Programmakeuze * * * *
Keuze van het instrument * * *
Kwaliteit van de opname * * * *
Informatie in het booklet * * * *
Grafische vormgeving (cd en boekje) * *
[button link=”http://www.orgelshop.nl/orgelnieuws” target=”_new” style=”large” title=”BESTELSERVICE”][/button]
Psaumes de la Réforme: ik hàd toch al een cd met die titel? Inderdaad, in 1994 bracht Naxos een cd uit met a capella gezongen psalmzettingen van Goudimel, Sweelinck en l’Estocart, uitgevoerd door een Frans vocaal ensemble onder leiding van Christine Morel. Fragmenten van die cd gebruikte ik wel als ik ergens een lezing moest houden over de psalmen, al was ik niet echt gelukkig met de zang: het vibrato waarmee gezongen wordt, doet wel erg negentiende-eeuws aan.
Nu we dit jaar het vijfhonderdste geboortejaar van Calvijn herdenken, is een nieuwe cd met psalmen uit de reformatietijd meer dan welkom. Deze Zwitserse productie onderscheidt zich nadrukkelijk van de oude Naxos-opname. We weten dat Calvijn tijdens de erediensten uitsluitend eenstemmige gemeentezang toestond, zonder begeleiding. In de huiselijke kring mocht best meerstemmig gezongen worden en konden ook instrumenten meespelen. Juist dat laatste aspect, de medewerking van diverse instrumenten, bleef bij Naxos helemaal buiten beeld en komt nu bij Hortus veel meer tot gelding.
Terwijl de vocale psalmzettingen van Goudimel algemeen bekend zijn, genieten de orgelzettingen van Samuel Marechal (1554-1640) veel minder bekendheid. Op deze cd horen we er een paar, gespeeld op een positief dat Pierre Pfister vorig jaar voltooide naar voorbeeld van een renaissance-orgel uit het Germanisches Nationalmuseum in Nürnberg: vier stemmen (waaronder een houten regaal), kort octaaf, middentoonstemming.
Het regaal snatert heerlijk mee als begeleiding van sommige eenstemmig gezongen psalmen, waarbij opvalt dat organist Meylan zijn accoorden kort en bijna slagwerkachtig neerzet, alsof hij klavecimbel speelt: hij doet geen moeite om de orgeltonen een lengte te geven die overeenkomt met de gezongen noten. En Psalm 116 van Sweelinck, gespeeld met een viervoets fluitje, wordt wel wat priegelig, eerlijk gezegd.
Wanneer een psalm onbegeleid en unisono wordt gezongen door de mannenstemmen (zoals hier in Psalm 42), ademt dat veel meer de monastieke sfeer dan op de Naxos-cd, enerzijds omdat de koorleden minder gekunsteld zingen, anderzijds omdat de Zwitserse opname ruimtelijker en minder kamermuzikaal is dan die van de Franse collega’s.
Gekunsteld is misschien niet het goede woord, maar in de ingetogen psalmen ligt de dramatiek er nogal dik bovenop. Langzaam van tempo, met nadrukkelijke komma’s: in de tijd van Calvijn heeft men dat waarschijnlijk wat minder zwaar aangezet. De mooiste psalmen op deze cd vind ik dan ook de feestelijke, waarin –volgens oud gebruik- één of meer koorstemmen worden meegespeeld door blaasinstrumenten. De sackbuts of sacqueboutes, eng gemensureerde voorlopers van de trombone, mengen prachtig met de menselijke stem en geven het geheel een feestelijke grandeur.
Het booklet, samen met het cd verpakt in een kartonnen omhulsel, geeft uitvoerige en gedegen toelichting bij de gezongen psalmen. Op de cover kijkt koning David ons wat grimmig aan, detail uit een schilderij van de veertiende-eeuwse Italiaanse schilder Simone Martini.
Door de afwisseling van eenvoudige homofone psalmzettingen met kunstig-polyfone bewerkingen, unisono gezongen melodieën en instrumentale bewerkingen ontstaat een levendig en afwisselend geheel. Met een speelduur van slechts 50 minuten is het schijfje nogal zuinig gevuld. Er was ruimte genoeg om nog wat extra coupletten op te nemen, voor mijn part gewoon eenstemmig en onbegeleid, geheel in de geest van Calvijn: ik zou daar geen enkel bezwaar tegen hebben gehad. Niettegenstaande deze kanttekeningen: het schijfje kwam net op tijd om me te vergezellen naar een lezing die ik eind april moest houden in het kader van het Calvijnjaar. De klankvoorbeelden kwamen van déze cd – en ze vielen meteen in de smaak. [DICK SANDERMAN]
[button link=”http://www.orgelshop.nl/orgelnieuws” target=”_new” style=”large” title=”BESTELSERVICE”][/button]
© 2009 www.orgelnieuws.nl
