Meteen vanaf de dramatische inzet van Fête-Dieu van Andriessen had deze plaat mij helemaal te pakken. Zelden heb ik dit werk zo schrijnend horen vertolken! Tegelijkertijd met Geerten van de Weterings ‘1918’ arriveerde ter tafel een eerste cd van Jean-Baptiste Monnot met een recital in de St. Ouen van Rouen.
advertentie
Werelden van verschil, maar er zijn wonderlijk genoeg toch enkele overeenkomsten: twee jonge kunstenaars, die een gevestigde culturele traditie mogen voortzetten en dat op hun manier doen. Twee topinstrumenten met een heel karakteristiek en weinig toegeeflijk karakter. En als klinkend resultaat twee originele nieuwe orgelplaten, waar de ware liefhebber zijn of haar hart aan kan ophalen. Hiermee houden de parallellen wel zo’n beetje op …
Geerten van de Wetering heeft zich georiënteerd op de grote omwenteling in de (orgel)cultuur van na de Eerste Wereldoorlog. Een interessant project, maar Geerten heeft zich gelukkig niet rigide vastgelegd op zijn eigen concept: hij doorspekt zijn concert bijvoorbeeld met enkele werken van Bach en Buxtehude. Waar en hoe je een schilderij ophangt doet veel met de perceptie van het werk, en zo is het hier ook. Reda plaatsen rond Bach en Buxtehude is een prima manier om zijn werk smaakvol te serveren.
Vertrouwd met het intrigerende klankbeeld van de vertolking van Arthur Rubinstein van Debussy’s Cathédrale Engloutie, vroeg ik mij af hoe dit tot klinken zou kunnen komen op de robuuste Marcussen (1966) in de Hofstad. En ja, het is een heel ander werk geworden. Mystiek en poëzie liggen beduidend minder aan de oppervlakte, maar wat een zeggingskracht!
Misschien heeft Guillou toch echt gelijk als hij stelt dat elke uitvoering in feite een nieuwe schepping is. En Sybrand Zachariassen, de grote intonateur van Marcussen, zei ter gelegenheid van de bouw van het inmiddels vermaarde Rotterdamse transeptorgel dat ‘goede muziek altijd goed klinkt op een goed instrument’! En sinds 2016 heeft het instrument een zweltrede op het Borstwerk (Van Vulpen).
Het is toch wel wat om een artiest als Jan Hage – wellicht de grootste virtuoos van ons land – op te volgen, maar Geerten lijdt er niet hoorbaar onder en hij komt aan techniek ook niets te kort. Hij laat zich niet klemzetten door authentieke principes, maar levert wel authentiek doorleefde vertolkingen af. Van Buxtehude’s prachtige Ciacona in c maakt hij een monumentaal werk.
De uitgave is smaakvol en verzorgd (met fraaie zwart-witfoto’s) en de opname is uitstekend. Top dat er zulke intens muzikale recitals op cd uitkomen. En o ja, wat een fantastische chamades heeft dat orgel… daar steek ik nog graag even de loftrompet over.
1918 – Organ Music from a New Era
Geerten van de Wetering • Marcussen & Søn Organ • Kloosterkerk • Den Haag (NL)
Fête-Dieu (Andriessen); Cathédrale engloutie (Debussy, arr. Van de Wetering); Sonate III für Orgel nach alten Volkslieder (Hindemith); Nocturne (Tailleferre); Toccata uit Suite in modo conjuncto (Van der Horst); Herr Jesu Christ, dich zu uns wend BWV 632 (Bach); Herr Gott, nun schleiß den Himmel auf BWV 617 (Bach); Ciacona c-moll BuxWV 159 (Buxtehude); Orgelkonzert III (Reda); Es ist das Heil uns kommen her (Reda); Jesu, meine Freude (Reda); Wachet auf, ruft uns die Stimme [I – langsam] (David)
Excellent Recordings – ER133218, TT 73’27, booklet 16 p. NE/EN, prijs € 16,95 | geertenvandewetering.nl
