advertentie
Er zijn organisten die er plezier in hebben hun concertprogramma’s samen te stellen uit stukken van componisten die een jubileum vieren. Zo beluisterde ik dit jaar een orgelrecital met achtereenvolgens muziek van Pasquini (300ste sterfjaar), Wilhelm Friedemann Bach (300ste geboortejaar), Schumann, Chopin (!) en Otto Nicolai (allen 200ste geboortejaar).
Voor een keer is dat wel eens aardig, maar deze praktijk levert niet zelden een weinig samenhangend programmaconcept op. Vaak duiken er zo (terecht) zelden gespeelde stukken van het tweede of derde plan op het programma op, die de luisteraar maar matig boeien.
Maar er zijn ook jubilarissen die ten onrechte vergeten dreigen te worden. Dat 2010 ook het 500ste geboortejaar is van de Spaanse componist Antonio de Cabezón, zal waarschijnlijk nog niet tot veel organisten en liefhebbers van orgelmuziek zijn doorgedrongen. Hij is echter wel degelijk en onbetwist de belangrijkste componist van muziek voor toetsinstrumenten in het 16de eeuwse Spanje. Op Europees niveau kan hij bovendien moeiteloos de vergelijking met de andere grote meesters van die tijd als Byrd, Sweelinck en Frescobaldi doorstaan.
Deze cd wil er toe bijdragen dat Cabezón de aandacht krijgt, die hij verdient. De organist Hans Stehouwer (*1946) zette met dat doel een goed doordachte selectie uit het omvangrijke oeuvre van Cabezón op de lessenaar van het welluidende Verhofstad-orgel in de Dorpskerk te Schoorl. Dat daarmee tevens een orgel op een geluidsdrager geportretteerd wordt waarvan tot heden geen andere opnamen voorhanden zijn, is mooi meegenomen.
De muziek van Cabezón kan verdeeld worden in vier categorieën: Tientos, Diferencias, liturgische muziek en Glosadas. De Tiento is een polyfone vorm, de Iberische tegenhanger van de Italiaanse ricercare. Onder de naam “Diferencias” wordt een variatiewerk verstaan. Bij de liturgische muziek komen we “versos” tegen die in afwisseling met de koorzang werden gespeeld en zettingen van hymnen. “Glosadas” zijn van versieringen en omspelingen voorziene bewerkingen van vocale werken van andere componisten, die ook wel “intavolatie” worden genoemd.
Hans Stehouwer stelde een programma van 24 stukken samen, die in vier blokken van elk zes stukken zijn verdeeld. Elk van de bovengenoemde vier categorieën is met tenminste één werk in elk van de vier blokken vertegenwoordigd. Een paar stukken lijken zich aan de indeling te onttrekken, maar zijn er met enige goede wil toch in onder te brengen: de Duos zijn in feite korte tweestemmige tientos, de Pavana en de Romance zijn voorlopers van de Diferencias en nr 24 is een vijfstemmige tiento, gebaseerd op een liturgische melodie (psalm 119).
Wie als kennismaking met het werk van Cabezón steeds één blok aandachtig beluistert, krijgt zodoende een goede indruk van de veelzijdigheid en rijkdom van Cabezóns muziek. In niet geringe mate draagt Stehouwers verfijnde en verzorgde speelwijze daar aan bij. Duidelijk waarneembaar is, dat hij niet alleen met het bespelen van het orgel maar ook met het clavichord vertrouwd is. Voor iemand die nog maar net een lange loopbaan als wiskundedocent en conrector van een scholengemeenschap heeft afgesloten, is dat een opvallende extra competentie! Zeker, het is muziek voor fijnproevers, maar draagt de fijne keuken niet juist bij aan de goede smaak?
Het bijgeleverde boekje bevat een uitvoerige toelichting op de componist, de gespeelde muziek en het bespeelde instrument. De gekozen registraties zijn alle vermeld.
Een compliment voor dit doordachte en fraaie componistenportret is op zijn plaats. Van harte aanbevolen! [BERT WISGERHOF]
Een fragment van Stehouwers vertolking van deze muziek op het orgel te Schoorl is te zien op
Muzikale interpretatie: * * * * *
Kwaliteit van de opname * * * * *
Antonio de Cabezón: Música para Órgano. Hans Stehouwer op het Verhofstad-orgel van de Dorpskerk te Schoorl.
ProgrammaDiferencias sobre el canto de la Dama le demanda; Fabordón y glosas del quarto tono; Tiento del primer tono; Pavana con su glosa; 4 Duos para principiantes; Canción francesa de Clemens non Papa Glosada; Tiento del segundo tono; Diferencias sobre la Pavana Italiana; Diferencias sobre la Gallarda Milanesa; Salmodia para principiantes del séptimo tono; Ave, Maris Stella a 2 Himno; Canción glosada Pour un Plaisir; Diferencias sobre el canto llano del Caballero; Tiento del quarto tono; Canción glosada Anchor che col partire (Cipriano de Rore); Para quien crie yo cabellos, Romance; Dic nobis, Maria. Fabordón glosado; Kyries del sexto tono; Tiento del primer tono; Magnificat del quarto tono; Canción glosada D’où vient cela (Claude de Sermesy ; Diferencias sobre Guárdame las Vacas ; Tiento del primer tono; Ad Dominum cum tribularer. Fuga en quarta con el tiple.
Nummer: SyS 015
Speelduur: 77’31.
Booklet: 28 pagina’s; Nederlands, Spaans, Engels.
Prijs: € 12,00 (inclusief verzendkosten).
U kunt deze cd bestellen door een email te sturen naar floris.stehouwer@hotmail.com
U ontvangt dan een email met betalingsinstructies.
© 2010 www.orgelnieuws.nl
