Het grote Schyven-orgel van de Antwerpse kathedraal gaat volgend jaar in restauratie en zal tot in 2016 niet meer te horen zijn. Een mooie mogelijkheid om de karakteristieke klanken van het uit 1891 daterende kathedraalorgel in de oren te houden, biedt de recent verschenen cd ‘Encounters’ waarop huisorganist Peter Van de Velde samen met violiste Nadja Nevolovitsch muziek ten gehore brengt van o.a. Kreisler, Vieuxtemps, Guilmant, Rheinberger, Pärt en Hakim.
advertentie
Deze namen illustreren al dat het gaat om een mix van echte violistenmuziek met werk van organisten die ook kundig voor viool componeerden en van eigentijdse bijdragen voor deze instrumentencombinatie. Wie denkt dat het Schyven-orgel zich in z´n rol als begeleidingsinstrument zal moeten beperken tot een paar zachte achtvoetjes, vergist zich danig. Luister bijvoorbeeld eens de laatste drie minuten van de Ciacona van Vitali: daar pakt Van der Velde flink uit, met tongwerken en al! Complimenten aan Christoph Martin Frommen van Aeolus, die zo’n mooi klankbeeld heeft weten te realiseren van deze ongelijke grootheden. Want grootheden zijn het, de beide instrumenten én hun bespelers!
Kreisler, Vieuxtemps en Vitali waren zelf vioolvirtuoos en wisten dus precies hoe ver ze konden gaan in het schrijven van violistische acrobatiek. Romantisch vuurwerk, harmonisch vaak niet echt spannend, maar des te spectaculairder in het exploreren van de mogelijkheden die het instrument biedt. Dat ook Rheinberger heel goed wist wat er op een viool allemaal wel en niet kan, blijkt overduidelijk in zijn ‘Thema mit Veränderungen’ uit Opus 150. Bijzonder interessant is ‘Der geigende Eremit’ uit Opus 128 van Reger, een symfonisch gedicht voor viool en orkest waarvan Klaus Uwe Ludwig de transcriptie voor orgel verzorgde. Geen vette en hevig chromatische Reger, maar een impressionist die zich concreet baseert op doek van de Zwitserse schilder Böcklin. De strijkers en zwevende stemmen van Schyven zorgen ervoor dat we het orkest nauwelijks missen. Zo’n symfonisch orgel kan eigenlijk bijna alles. Alleen de expressiviteit op een individuele toon ontbreekt natuurlijk – maar daar zorgt in deze opname de viool van Nadja Nevolovitsch dan wel voor!
‘Fratres’ van Arvo Pärt is een compositie uit 1977, oorspronkelijk voor vijf strijkers en vijf blazers, maar later meerdere malen omgewerkt voor andere bezettingen. Pärt is de man die met weinig noten een bijzondere sfeer weet te creëren. In ‘Fratres’ klinkt zo’n 11 minuten lang de kwint A-E in de bas, en daarboven voltrekt zich het tafereel van paters die al mediterend door de kloostergang schrijden. De vader van de violiste, Arnold Nevolovitsch, is met twee composities vertegenwoordigd. Liebeserklärung (1990) werd oorspronkelijk voor een ensemble van cello’s geschreven in een laat-romantisch idioom. Vorig jaar augustus voltooide pa Nevolovitsch een veel moderner werk, ‘Kampf und Versöhnung’, expliciet geschreven voor de beide musici die we hier horen. Een aangrijpend en dissonantrijk stuk, geïnspireerd door de vele spanningen en conflicten in de wereld. De verzoening die de titel belooft, komt er uiteindelijk niet. De cd eindigt met het Capriccio van Naji Hakim (2005): handig geschreven, een collage van stijlen, virtuoos en onderhoudend – en hier met veel overtuiging gepresenteerd door Van der Velde en Nevolovitsch. Een briljante violiste, een organist die weet wanneer hij moet begeleiden én wanneer hij mag soleren, een kleurrijk orgel en een voortreffelijke opname: dat is 73 minuten en 33 seconden genieten!
Encounters | Peter Van de Velde | Nadja Nevolovitsch
Violin & Organ
Pierre Schyven Organ | Our Lady’s Cathedral | Antwerp
Präludium, Allegro (Kreisler), Aria (Vieuxtemps), Ciacona (Vitali), Méditation (Guilmant), Thema mit Veränderungen (Rheinberger), Der geigende Eremit (Reger), Kampf (Nevololovitsch), Fratres (Pärt), Liebeserklärung (Nevolovitsch), Capriccio (Hakim).
Label: Aeolus
Nummer: AE-10981
Speelduur: 73’33
Booklet: 36 pagina’s (EN/NE/FR/DU)
Prijs: € 22,75
