Nog voordat de redactie van ‘Orgelnieuws’ mij deze te bespreken cd had toegezonden bekroop mij al de vraag of ik deze cd zelf zou hebben gekocht. Ik denk het niet. Het is niet de eerste cd met de orgelwerken van César Franck. Hoeveel lp’s en cd’s met het orgeloeuvre van César Franck heeft u in de kast staan? Het plankje met de ‘F’ buigt hier al aardig door.

Text Example

advertentie

Nu kan het zijn dat zo’n nieuwe Franck-opname alle voorgaande in de schaduw zet, maar dan moet je met iets bijzonders komen! Eerlijk gezegd heb ik voor mijn gevoel op die doorbuigende plank niet dé Franck-opname staan die torenhoog boven de anderen uitsteekt. Iedere uitvoering, of het nu om die van Demessieux, Langlais, De Klerk, Dupré, Léfèbvre, Leguay, Cochereau, Roth, Guillou, Beekman, Ross, Lebrun of Latry gaat, heeft iets opmerkelijks, maar van dé Franck-uitvoering durf ik niet gemakkelijk te spreken.

Wat hoop je te krijgen als je een nieuwe opname van Francks orgelwerken op cd koopt? Uiteraard technisch goed verzorgd spel op een type instrument dat Franck waarschijnlijk voor ogen heeft gehad. En als de musicus ook nog van een ‘integrale uitvoering’ spreekt, verwacht je een zo compleet mogelijke registratie van de werken van de gekozen componist. Daarbij hoop je dan ten slotte op een organist die, hoe lastig dat ook is, zoveel mogelijk eerbied heeft voor de composities en een te nadrukkelijk eigen stempel achterwege laat.Uit de mij toegezonden bubbeltjesenvelop kwam slechts één dubbel-cd. De term ‘integraal’ wordt dan al verdacht en had ik achterwege gelaten..

Het orgel dat werd gekozen is het imponerende instrument van Georg Stahlhuth in de St. Martin te Dudelange (Luxemburg) dat later door Thomas Jann werd gerenoveerd. Een orgel met een Duits-romantisch karakter dat echter ook Frans- en Engels-romantische trekken vertoont. Het orgel wordt de laatste jaren regelmatig voor opnamen gebruikt, maar is niet hét instrument waar je als eerste aan denkt bij een registratie van de werken van César Franck.

De organist geeft dit zelf ook toe in het booklet, maar voegt er aan toe dat hij met deze opname graag een vernieuwende benadering laat horen. Los van het feit dat het orgel her en der matig gestemd voor de dag komt is de tutti-klank zo fors en overdadig dat ik moet terugdenken aan de uitvoering van Jean Guillou in de St. Eustache van Parijs. Ik heb geen moeite met het volle werk van een groot symfonisch orgel, maar bij de uitvoering van deze muziek wordt de organist bijkans de bekende olifant in een porseleinkast.

De tachtig minuten worden op beide cd’s ten volle benut. Dat maak je wel eens anders mee! De organist koos voor twee thema’s: op de eerste cd zijn werken te horen waarin het gevoel – in het booklet wordt zelfs van ‘het transcendente’ gesproken – de boventoon voert, terwijl op de tweede cd werken staan die Severin als echte composities, geschikt voor een orgelconcert, beschouwt.

Omdat ik juist bij cd 1 het beroeren van die gevoelige snaar verwachtte, bleef dat, wat mij betreft, helaas uit. Ik hoorde werk na werk en had niet de behoefte om de ‘repeat’-knop op mijn afstandbediening regelmatig in te drukken. Soms spoelde ik even terug omdat sommige passages wat onduidelijk werden gespeeld, alsof er wat werd weggemoffeld. Een enkele keer spoelde ik ook terug omdat ik vermoedde dat het geluid bij zachte passages een beetje wegviel. Inderdaad bleek dit het geval.

Pas bij het Pièce Héroïque aan het einde van cd 1 werden de oren gespitst, omdat Domenico Severin de aandacht toen nadrukkelijker wist vast te houden. Dit geboeid luisteren neemt duidelijk toe bij het starten van de tweede cd. Vooral in de rustige werken komen de Franse klanken van het orgel beter tot zijn recht. De Vox Humana mag dan tot het oorspronkelijke pijpwerk behoren, het is er een die de luisteraar een duidelijke Franse knipoog gunt. Heerlijk! Echt Duits zijn de zachte 16’ en 32’ registers van het pedaal die er soms lustig op los ‘ploffen’, wat bij de delen die pianissimo gespeeld dienen te worden toch afbreuk doet aan de beleving.

Severin verdiepte zich de afgelopen jaren vooral in Italiaanse muziek en misschien ligt daar toch zijn specialisme. Op een cv misstaat een ‘integrale Franck’ natuurlijk niet, maar deze muziek dient met meer zorg behandeld te worden. Even frank en vrij een cd met werken van César Franck aan je discografie toevoegen is er nou eenmaal niet bij!

Aan de indrukwekkende reeks Franck-opnamen is er weer een toegevoegd. Wie volgt?

César Franck – Intégrale de l’oeuvre d’orgue

Domenico Severin – Église Saint Martin Dudelange (Luxembourg)

CD 1: Chorales; Prière op.20; Fantaisie in A; Piece héroïque; CD 2: Grande Piece Symphonique op.17; Prélude, fugue et variation op.18; Cantabilé; Pastorale; Fantaisie op.16; Final op.21

Label: Syrius
Nummer: SYR-141431 (2CD)
Totale speelduur: 158 minuten
Boekje: 19 pagina’s
Prijs: € 29,50

Uitvoering: * * *
Opname: * * *