Hoe zou het toch komen dat je sommige orgelmuziek steeds weer hoort bij concerten en andere, soms heel interessante, veel minder? In het orgelonderwijs op vakopleidingen is de plaats van Bachs orgelwerken natuurlijk onbetwist, evenals die van zijn Noord-Duitse voorgangers Buxtehude, Bruhns en Böhm.
advertentie
Waarom gaat, wat het barokorgel betreft, de aandacht in de eerste plaats uit naar Noord- en Centraal-Duitsland en pas in tweede of derde instantie naar Zuid-Duitsland of Oostenrijk? Het zijn deze vragen en overwegingen die Kola Owolabi bezighielden voor hij nadacht over deze opname.
Apparatus
De Apparatus Musico-organisticus uit 1690 van Georg Muffat, die in Salzburg werd gepubliceerd, is een van de belangrijkste collecties zeventiende-eeuwse muziek van een Zuid-Duitse componist.
De bundel bestaat uit twaalf toccata’s en drie variatiewerken. Muffat toont daarin op een zeer hoogstaand niveau zijn unieke wijze om Italiaanse, Franse en Duitse muziekstijlen te verenigen. De eerste acht toccata’s zijn geschreven in elk van de acht kerktoonsoorten en drukken ook het karakter van elk van die modi uit. De laatste vier toccata’s klinken moderner, omdat Muffat daarin nieuwere toonsoorten als e-mineur of Bes-majeur gebruikt.
In alle toccata’s worden kruidige harmonische gedeelten afgewisseld met gewaagd en hoogontwikkeld contrapunt. De drie variatiewerken zijn een ciacona in Italiaanse stijl, een monumentale passacaglia naar Frans model, en de Nova cyclopeias harmonica. Dat laatste werk is een aria met acht variaties, een vorm die ook vaak door Pachelbel is toegepast.
Owolabi
Professor Kola Owolabi is orgeldocent aan de universiteit van Notre Dame in de Amerikaanse staat Indiana. Hij raakte al vroeg gefascineerd door de enorme kwaliteit van Muffats muziek. Als voorbereiding op deze opname ging hij in 2018 en 2019 met zijn studenten op reis naar Zuid-Duitsland en Oostenrijk. In Bad Wimpfen en Klosterneuburg kwamen ze onder de indruk van de klankeigenschappen van orgels van Johann Adam Ehrlich en van Johann Freundt.
Orgels
Terug in de Verenigde Staten werd een studiereis gemaakt naar een nieuw orgel in Cincinnati. In de Centennial Chapel van Christ Church Cathedral bouwde de firma C.B. Fisk daar een instrument in Italiaanse barokstijl. Muffats muziek bleek op dat orgel – gestemd in middentoon – verrassend goed te klinken. Het heeft een rijk palet van acht- en viervoetsregisters, zoals je dat ook tegenkomt bij de instrumenten van de gebroeders Serassi in Noord-Italië. Op dit instrument speelt Owolabi de eerste acht toccata’s.
Voor de laatste vier toccata’s en de drie variatiewerken koos hij het grote, nieuwe orgel in dezelfde kathedraal. Het is een orgel in eclectische stijl met 60 registers, in 2020 voltooid door de firma Richards, Fowkes & Co. Dit orgel is gestemd volgend Neidhardt ‘kleine stad’.
Intelligent
Kola Owolabi’s vertolking overtuigt in alle opzichten. De ‘Apparatus’ van Muffat bevat ongemeen boeiende muziek en Owolabi laat dat horen met zijn ontwikkelde virtuositeit, gevoel voor kleur en klank en zijn intelligente omgang met deze twee fraaie nieuwe orgels.
De opname gaat vergezeld van een uitgebreid boekje waarin de carrière van Muffat, de werken in deze collectie en de bespeelde instrumenten worden besproken en aangevuld worden met notenvoorbeelden en foto’s. Deze eerste integrale Muffat op nieuwe Noord-Amerikaanse orgels is buitengewoon geslaagd. Behalve als dubbel-cd is de opname ook verkrijgbaar als download en te beluisteren via streamingdiensten.
Georg Muffat: Apparatus Musico-Organisticus
Toccata I-XII; Ciacona; Passacaglia; Nova Cyclopeias Harmonica.
Kola Owolabi, Fisk-orgel (Opus 148, 2018. 22/II), Centennial Chapel en Richards, Fowkes & Co.-orgel (Opus 24, 2020, 60/IIIP), Christ Church Cathedral, Cincinnati, Ohio
Acis – APL34818, TT 107’47, booklet 20 pp. EN, prijs $ 15,00 – 29,99 | acisproductions.com
