Ooit zat ik voor ƒ 1,50 in een blauw stoeltje op zaterdagmiddag tussen drie en vier uur bij een Bachconcert op het Doelenorgel door Arie Keijzer. Toen Keijzer al enige tijd op weg was met een groot Praeludium en Fuga, stond een corpulente man ineens op en verliet met slaande deuren de Grote Zaal onder het uitroepen van de volgende verbazingwekkende protesttekst: ‘Bach, Bach, altijd maar Bach!’
advertentie
Tja, het was ook een Bach-serie. Later, in 1978, speelde Keijzer zijn eigen Suite voor Orgel. Geen Bach dus, maar ook toen waren er weer slaande deuren …
Gothic Stories is geen Bach, verlaat platgetreden paden en bevat geen doublures in uw uitgebreide en uitgedijde collectie. Gunnar Idenstam maakt zich (op een ook al ongewoon maar fraai leaflet bij wijze van boekje) bekend als concertorganist, componist en folk musician. In zijn werk incorporeert hij invloeden uit het klassieke repertoire (Franse kathedrale orgelkunst), symfonische rock en Zweedse volksmuziek.
Idenstam bespeelt het orgel van de Sint-Katharinakerk te Hoogstraten (B); een orgel gebouwd door Pels in 1958 en gerenoveerd door onze Verschueren. Kostelijke zinnen uit de toelichting: ‘Alle 3.500 pijpen zijn gekuist en opnieuw geïntoneerd. Alle frontpijpen zijn opgeblonken …’
Het percussieduo Double Beats werd opgericht door Ni Fan (China) en Lukas Böhm (D); met steun van het Live Music Now Project van de onvergetelijke Yehudi Menuhin. Ni en Lukas zijn inmiddels docent aan de Hanns Eisler University of Music te Berlijn, waar het duo ook studeerde en waar hun samenwerking begon.
Als je het leaflet geheel uitvouwt zie je de ruïnes van de Katharinakerk. Deze laatgotische kerk werd door de wegtrekkende Duitsers in 1944 volgens de auteur ‘gedynamiteerd’. Het aangrijpende beeld van deze ruïnes is het uitgangspunt geweest voor twee nachten improviseren door Gunnar Idenstam en DoubleBeats.
Het resultaat is een klankwereld die zich moeilijk in woorden laat vangen. Symfonisch, virtuoos, meditatief, evocatief en buitengewoon (!) intrigerend. Bijvoorbeeld het eeuwig ruisen van de zee verklankt in Dark Beaches … of de rauwe kracht van de Pels en de geladen spanning in Melody … Bells in the Night waarbij de trage bewegingen van het orgel worden begeleid door de lichte carilloneske klanken van het slagwerk. Art dus van een hoog artistiek niveau. Op de een of andere manier riepen de klanken bij mij telkens associaties op met oorlogsbeelden.
Buitengewoon. Een plaat die ik als klassiek orgelliefhebber met enige reserves opzette, maar die ik door de hoge kwaliteit en muzikale integriteit buitengewoon overtuigend vind. En ook sterk qua programmering: bijvoorbeeld de aangename Zarabande als kalmerend intermezzo. Kortom, een hartelijke aanbeveling om de vertrouwde paden te verlaten en op gotisch avontuur te gaan met deze begaafde artiesten.
Trouwens, ook in de 70-er jaren in De Doelen waren er wel meer aanzetten tot het betreden van ongetreden en onbegaanbare paden. Wat dacht u van de enthousiaste concertbezoeker die aan het einde van het concert aan de immer vriendelijke Keijzer vroeg of hij een improvisatiethema mocht opgeven. ‘Jawel’, antwoordde Keijzer nietsvermoedend, ‘… en welk thema had u in gedachten?’ Antwoord van de man: ‘Kunt u improviseren over de Suite Gothique van Boëllmann?’ Voor uw gemoedsrust als lezer: nee, die improvisatie is er niet van gekomen. Keijzer koos voor een begaanbare weg … Het had zomaar een Gothic Story kunnen worden.
Gothic Stories
Gothic Stories; Between the Lines; The Mystery Rider; Dream Invasion; Elfs; The Snake; Zarabande; Dark Beaches; Bells in the Night; Melody; Oh, Blessed Relief
Gunnar Idenstam, Pels-orgel, Sint-Katharinakerk, Hoogstraten (B)
DoubleBeats: Ni Fan en Lukas Böhm, percussie
organroxx – 13, TT 55’28, opname 07/2016, prijs € 15,00| organroxx.com
