advertentie
Vanaf ongeveer 1770 was het in adellijke kringen gebruikelijk om er een ensemble van blazers op na te houden, bedoeld om feestelijke gebeurtenissen luister bij te zetten. Doorgaans bestond zo’n ensemble uit acht blazers: twee klarinetten, twee hobo’s, twee fagotten en twee hoorns. Het was in deze periode, ook wel de tijd van de Harmoniemusik genoemd, dat de zevendelige Serenade in Bes KV 361 van Wolfgang Amadeus Mozart tot stand kwam.
De bezetting is bijzonder: twaalf blazers en één strijker. Mozart voegde aan de al genoemde instrumenten twee hoorns, twee bassethoorns en een contrabas toe. Die laatste ter versterking van de in zijn ogen te zwakke baskant van het ensemble. Het is overigens niet bekend of het stuk gedurende Mozarts leven ooit in de voorgeschreven bezetting is uitgevoerd …
Discografisch gezien is de Gran Partita – deze bijnaam is niet van Mozart zelf afkomstig – in Nederland vooral bekend geworden door de legendarische Philips-opname van het Nederlands Blazers Ensemble uit 1968. De ‘remake’ uit 2005 op het eigen label mag er trouwens ook zijn. Wie het stuk liever op oude instrumenten uitgevoerd hoort worden, zit bij de blazers van Philippe Herreweghe (Harmonia Mundi) of Eric Hoeprich (Glossa) op de eerste rij.
Aan de Mozart-discografie is onlangs een orgeltranscriptie van de Gran Partita toegevoegd. Verantwoordelijk daarvoor is de Franse organist Vincent Genvrin, die eerder met succes een bewerking maakte van Die sieben letzte Worte van Joseph Haydn (zie de link onderaan voor de bespreking). Genvrin wil met zijn transcriptie de nauwe relatie tussen het blazersrepertoire en het achttiende-eeuwse orgel voor het voetlicht brengen. Het orgel is immers zelf ook een blaasinstrument en kent daarnaast diverse imitatieregisters. Ook zijn er in compositorisch opzicht nogal wat overeenkomsten in schrijfwijze. Op papier klinkt een orgelversie van de Gran Partita dus best logisch en in de praktijk is dat eigenlijk niet anders. Genvrin is wederom uiterst minutieus te werk gaan en levert ook nu knap werk af. Zijn uitvoering is gedreven, kleurrijk en – misschien nog wel het belangrijkste bij deze muziek – vol hoorbaar speelplezier. Hoewel het Clicquot-orgel van de Saint-Nicolas des Champs in Parijs niet in optimale staat verkeert, weet Genvrin dat over het algemeen prima te maskeren. In het vierhandig gespeelde Adagio krijgt hij overigens assistentie van zijn registrant Yoann Tardivel Erchoff. Uiteraard krijgen de imitatieregisters (Cornet, Hautbois etc. ) alle ruimte om zich te profileren. Wel vind ik dat het stuk in deze orgeluitvoering soms wat van zijn elegantie en warmte kwijtraakt. Maar misschien is dat niet fair: zo’n achttiende-eeuwse Clicquot klinkt nu eenmaal anders dan een groep levende blazers. Waar het uiteindelijk om draait, is dat de muziek in haar nieuwe gedaante overeind blijft – en dat doet ze.
Op de website Clicquot des Champs is een speciaal Mozart-gedeelte ingericht, waar veel achtergrondinformatie is te vinden en te downloaden (zie de link onderaan). Hortus heeft dit keer gelukkig wat meer werk gemaakt van het cd-boekje, door daarin het grootste deel van de achtergrondinformatie alsmede een Engelse samenvatting op te nemen. De gekozen registraties zijn alleen op de website te vinden.
Ten slotte: naar aanleiding van de Haydn-cd merkte een Franse recensent op dat je dergelijke initiatieven, hoe interessant ook, maar beter niet te vaak moet ontplooien. Dat moge zo zijn, maar zolang dergelijke initiatieven van dit niveau zijn, blijven ze wat mij betreft welkom. [JOOST VAN BEEK]
Wolfgang Amadeus Mozart – Gran Partita. Transcription pour orgue de et par Vincent Genvrin avec le concours de Yoann Tardivel Erchoff (3e et 4e mains).
Orgue François Henri Clicquot de l’église Saint-Nicolas des Champs à Paris.
Largo – Molto Allegro
Menuet
Adagio (pour quatre mains)
Menuet
Romance (Adagio) – Allegretto – Adagio
Tema con Variazioni
Finale
Label/nummer: Editions Hortus 071
Speelduur: 59’34”
Boekje: Frans/Engels, 24 pagina’s
Prijs: € 22,75
Links:
Joseph Haydn en de zeven kruiswoorden (recensie)
[button link=”http://www.orgelshop.nl/orgelnieuws” target=”_new” style=”large” title=”BESTELSERVICE”][/button]
© 2011 www.orgelnieuws.nl
