Een nieuwe opname met muziek van Heinrich Scheidemann is altijd een welkome aanvulling, zeker wanneer deze is opgenomen op het prachtige Scherer-orgel van Tangermünde.
advertentie
Heinrich Scheidemann (1596-1663) was een invloedrijke organist, muziekleraar en componist uit Hamburg, actief in de vroege Noord-Duitse barok. Hij was daar verbonden aan de Katharinenkirche en stond bekend als een van de belangrijkste leerlingen van Jan Pieterszoon Sweelinck, bij wie hij van 1611 tot 1614 studeerde, samen met zijn vriend Jacob Praetorius.
Connectie
Één van de weinige autografen die overgeleverd zijn van Sweelinck is een Ave Maris Stella à 3, opgedragen aan Scheidemann. Scheidemann onderhield ook een sterke band met zijn leermeester, zoals blijkt uit het schilderij van Sweelinck dat in zijn huis in Hamburg hing. Het lijkt daarnaast vrijwel zeker dat er een muzikale connectie was tussen Scheidemann en Dieterich Buxtehude.
Scheidemann’s oeuvre omvat onder andere praeludia, vrije orgelwerken, koraalvoorspelen, een koraalfantasie, diverse magnificats en intavolaties van koorwerken van bekende componisten. Zijn orgel in Hamburg, gebouwd door Scherer in 1605/1606, werd helaas verwoest tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar werd tussen 2009 en 2013 door Flentrop gereconstrueerd.
Digitaal
Michael Bennett, de in Nederland woonachtige Amerikaanse organist en waarvan hier al eerder een opname met muziek van John Bull is besproken, heeft nu een opname gewijd aan de muziek van Scheidemann. Ook deze volledig digitale productie is uitgebracht via Bandcamp, maar ook te beluisteren op streamingplatforms als Spotify en Apple Music.
De opname biedt een mooie doorsnede van Scheidemanns repertoire, waaronder bekende werken zoals het Praeludium d-Moll (met het bekende chromatische verloop, dat geweldig klinkt op een middentooninstrument!), een magnifcat-cyclus en de bekende Gaillarda.
Verantwoording
Helaas ontbreekt, net als bij Bennetts vorige productie, een booklet met verantwoording. Twee anonieme praeludia uit de Lüneburger Tabulatuur worden ook hier min of meer toegeschreven aan Scheidemann. hoewel er zonder verantwoording vraagtekens bij de toeschrijving gezet kunnen worden. Bijvoorbeeld, het Praeludium in G-Dur werd door Hans Davidsson in zijn dissertatie uit 1991 toegeschreven aan Matthias Weckmann, hoewel dit ook weer niet algemeen geaccepteerd is.
Smaak
Hoewel Bennetts interpretatie soms doet denken aan zijn eerder opgenomen uitvoering van de muziek van Bull, en het orgel veel goedmaakt, mist zijn uitvoering hier de frisheid die men zou verwachten. Zijn benadering lijkt meer op smaak gebaseerd dan op de historische uitvoeringspraktijk.
Ondanks de kritiekpuntjes blijft het een heerlijke opname om naar te luisteren.
Heinrich Scheidemann. Mascarada
Benedictam Dominum à 5 naar Orlando de Lasso (1532-1594; O Lux Beata Trinitas (Lynar Tabulatur); Praeambulum ex G (Anonymus/Scheidemann, Lüneburger Tabulatur); Praeambulum ex D; Englische Mascarada; Praeambulum ex F (Anonymus/Scheidemann, Lüneburger Tabulatur); Magnificat Septimi Toni; Canzon ex F; Fuga ex D; Fantasia Magnificat Octavi Toni Auff Zwey Clavir; Gaillard ex D
Michael Bennett, Scherer-orgel (1624), St. Stephanskirche, Tangermünde (D)
Editions Grandier – z.nr. , TT 53’12, opname 09/2023, prijs vanaf € 10 | editionsgrandier.bandcamp.com
