In de Notre-Dame in Parijs klinkt geen muziek meer. Het gebouw staat er triest en leeg bij sinds de brand van vorig jaar tijdens de stille week. Hoeveel muziek heeft in die immense kerk geklonken in de acht en halve eeuw dat het gebouw er staat?
advertentie
Dat vroeg Henri Chalet (*1983) zich af. Hij is dirigent en directeur van de Maîtrise Notre-Dame de Paris, de koorschool van de Notre-Dame die al sinds de twaalfde eeuw bestaat en sindsdien de diensten opluistert. De zangers zijn kinderen en jong volwassenen.
In zijn toelichting deelt Chalet een mooie gedachte: een kerkgebouw komt pas tot leven als er wordt gezongen en gemusiceerd. Dat verklaart ook de titel van de cd: Cathédrale d’émotions. Nu staat de kathedraal er zielloos bij en het is verdrietig dat dit goede koor ook voorlopig dakloos is. Met daarbij de kanttekening dat het koor een groot deel van dit nare jaar 2020 toch niet had kunnen zingen. Dat is dan misschien een geluk bij een ongeluk.
Nu de kerk voorlopig buiten gebruik is en een voorzichtig begin wordt gemaakt met de restauratie, leek het Chalet een goed plan om een cd uit te brengen met muziek die de afgelopen acht jaar in de kathedraal heeft geklonken. De cd is een verrassing, niet alleen wat repertoire betreft, maar ook vanwege de hoge kwaliteit van het koor – de kinderen doen op deze cd niet mee.
Kerstfeest in de zomer, zo zou je deze cd kunnen noemen. Een groot deel van het repertoire op deze schijf bevat muziek over de geboorte van Jezus. Morton Lauridsen doet dat als opening van de cd heel verheven, maar daarna barsten twee carols los. Dat het koor Latijn kan zingen in Circa canit Michael (begeleid door middeleeuwse muziekinstrumenten), is logisch, maar het Engels in I saw three ships van John Rutter (en verderop de cd in andere Engelse muziek) is beslist acceptabel.
Het koororgel van de Notre-Dame komt op deze cd ruimschoots aan bod, maar een paar keer krijgen we ook het hoofdorgel te horen, bespeeld door Olivier Latry. Imposant is de orgelpartij in het Magnificat van Jean-Charles Grandrille (*1982). Helemaal volgens de traditie van de renaissance knipt Grandrille de tekst van het Maria’s lofzang in kleine stukjes die elk een eigen muzikale identiteit krijgen. Een aantal malen lopen de deeltjes in elkaar over. De muziek is helemaal in de sfeer van wat de huidige organisten van de Notre-Dame doen. Ongedachte akkoorden en ongehoorde registercombinaties van het orgel.
Na nog meer Engelse carolmuziek van William Mathias en Gustav Holst sluit de cd af met meer nieuwe muziek. Philippe Hersant (*1948) schreef een zinderende en beweeglijke koorpartij bij Pseaume 121 (in de protestantse telling is dat Psalm 122). Moeilijke muziek misschien, maar door de goede uitvoering werd ik al gauw meegesleept in het muzikale verhaal. Wat een verrassing als er opeens koperblazers opduiken.
Het Veni Sancte Spiritus van Yves Castagnet (*1964) is een compositie op de tekst van de bekende pinkstersequens. Castagnet is / was al dertig jaar de titularis van het koororgel van de Notre-Dame. Zijn instrument werd bij de brand van vorig jaar zwaar beschadigd, vooral door bluswater. Maar gelukkig hebben we deze opname nog. Wat een edele en grotendeels verstilde muziek (met een enkele aanzwellende uithaal) schrijft Castagnet! Uiteraard hanteert hij een onvervalst Parijs idioom, inclusief verwijzingen naar het gregoriaanse pinksterthema.
Heel mooi aan het programma op deze cd is dat er muziek wordt gezongen uit de bouwtijd van de kathedraal. Wij orgelliefhebbers associëren de NDP met overweldigende Cavaillé-Coll-klanken, maar de muren van de kathedraal weten dat dat nog maar pas in de mode is.
De opname is erg mooi. Ruimtelijkheid is gecombineerd met verstaanbaarheid tot in details.
Notre Dame – Cathédrale d’émotions
Lauridsen: O Magnum Mysterium; Anoniem: Circa canit Michael: Medieval Round; Traditional/arr. Rutter: I saw three ships; Grandrille: Magnificat op. 50; De Coincy: Chanson ‘Hui matin a l’ajournee’; Anoniem: Organum a 3: Benedicamus Domino; Mathias: A babe is born; Holst: Christmas Day (A choral fantasy on old carols); Anoniem: Occidentem illustrat oriens; Hersant: Pseaume 121 (= Psalm 122) (uit: Vêpres de la Vierge Marie); Castagnet: Veni Sancte Spiritus
Maîtrise Notre Dame de Paris o.l.v. Henri Chalet, Sylvain Dieudonné en Lionel Snow; Yves Castagnet (koororgel) en Olivier Latry (hoofdorgel), Notre-Dame de Paris
Warner Classics – TT 76’15 – opnamen uit 2012, 2013, 2015, 2016 en 2018, prijs €19,99 | warnerclassics.com
