‘Er was eens …’: onder deze titel – maar dan in ’t Frans – verscheen op het label Triton een verrassende cd in het genre orgel-plus. Bij sommige verstokte orgelliefhebbers is dat genre niet populair: ze ergeren zich aan instrumenten die alsmaar door de orgelklanken heen spelen.
advertentie
Toch is het de moeite waard om eens te luisteren welke ongekende klankwerelden zich ontvouwen, zeker wanneer er nieuwe muziek gespeeld wordt die gecomponeerd is op instigatie van de beide musici die we hier aan het werk horen: organist Éric Cordé en fluitiste Julia Olmeo.
Nieuw repertoire
In de kathedraal van Dol-de-Bretagne verzorgen zij samen al enkele jaren concerten, en voor die concerten proberen ze steeds ook componisten te bewegen tot het schrijven van nieuw repertoire. Geen vernieuwende avant-gardemuziek, maar goed geschreven composities die boeiend zijn om te beluisteren.
Naast de prachtige toon van fluitiste Julia Olmeo zijn het neoklassieke orgel (grotendeels Beuchet-Debierre 1977 in een historische kas uit 1654) en de kathedrale akoestiek belangrijke componenten om deze zeven nieuwe creaties tot leven te brengen.
Scandinavisch
Een paar titels sprongen er voor mij echt uit. Om te beginnen de Trois Chants Scandinaves van de Zweedse organist Gunnar Idenstam (*1961), die in 1984 de improvisatieprijs van het concours in Chartres won, maar die ook actief is in genres als folk en rock, vaak in samenspel met andere instrumenten.
Die ervaring past hij ook toe in de drie Scandinavische melodieën, geraffineerd georkestreerd waarbij fluit en orgel soms unisono spelen, maar even later weer elk een eigen weg gaan. Verrassende percussie-effecten ontstaan door staccatospel op vulstemmen bij een gesloten zwelkast. De ritmiek is grillig, maatwisselingen geven deze volksmuziek een eigenzinnig karakter.
Bretons
Paysages Bretons (Bretonse landschappen) is een vijfdelig werk van Pierre Cholley (*1962), die is opgeleid als organist maar ook als componist van filmmuziek. Zijn muziek lijkt aan te sluiten bij de stijl van Francis Poulenc en Jean Françaix, sprankelend, onderhoudend en soms ook badinerend. Op rustige momenten kan zomaar een canon ontstaan zoals we die bij Franse orgelcomponisten wel vaker horen. Cholley weet met weinig noten al een boeiend verhaal te vertellen.
Bretonse volksmelodieën vormden de basis voor het driedelige In Memoriam Y.F. van Christopher Gilbert (*1993): kleurige, contrastrijke muziek, kundig geschreven voor beide instrumenten. Het ene moment meeslepend dansant, dan weer ingetogen als ware het kerkmuziek, effectief gebruik makend van de zwelkast.
Asturias
In de Danses-Métamorphoses van Jean-Charles Gandrille (*1982) zit een bekende melodie verstopt, die pas gaandeweg het stuk beter herkenbaar wordt: Asturias van Isaac Albeniz. Obsederende ritmes en filmische klankeffecten maken de zoektocht naar het Albeniz-thema tot een spannend avontuur. Jean-Charles Gandrille was persoonlijk aanwezig bij de opname.
Spectrum
De fluitiste benut alle mogelijkheden van haar instrument, inclusief de Flatterzunge, en breidt het spectrum van de gewone dwarsfluit uit door ook de piccolo en de altfluit in te zetten. Behalve de reeds genoemde werken bevat de cd ook nog composities van Jean-René André en Christophe Guyard. Geen bekende namen in de orgelwereld, maar ook zij leverden mooie bijdragen aan deze productie.
Het cd-boekje bevat een goede toelichting (Frans, Engels) bij het programma en biografieën van de musici. Informatie over het orgel ontbreekt, maar is op internet snel te vinden orguesdoldebretagne.fr.
Il était une fois… 7 Créations
Éric Cordé (orgel, Cathédrale Saint-Samson de Dol-de-Bretagna (Ille-et-Vilaine), Julia Olmeo (fluit)
Triton – Trihort 582, TT 69’17 | disques-triton.fr
