Het had ORGELNIEUWS nog niet gehaald, maar ook het jonge Belgische cd-label Organroxx is een eigen Bach-integrale begonnen. De Luikse organist Jean-Luc Thellin werd hiervoor uitgenodigd. Inmiddels is hij aangekomen bij deel 4. Hoog tijd dus voor een kennismaking.
advertentie
Het aardige van deze integrale is dat er, in ieder geval tot op heden, niet gezocht is naar historische orgel, maar dat er een selectie is gemaakt van recent gebouwde instrumenten. Drie van de vier cd’s zijn opgenomen op orgels van Dominique Thomas, wat mij betreft een prima keuze.
Temple du Bouclier
Na eerder de instrumenten van Ciboure en Wissembourg te hebben vastgelegd, was dit keer de Temple du Bouclier in Straatsburg aan de beurt. Wie het orgel ziet verwacht een instrument uit het begin van de negentiende eeuw en dito klankkarakter. Echter, Thomas heeft in deze inderdaad historische kas een instrument gebouwd waarbij de Thüringse orgelbouw uit het begin van de achttiende eeuw model stond.
Dat resulteert in een heerlijk heldere klank, maar tegelijk ook die typische grondtonigheid die we onder andere bij de instrumenten van Trost tegenkomen. Daarmee is het dus geen slaafse kopie, maar is hier vooral het beste van de Midden-Duitse werelden bij elkaar gebracht. Naast Trost hoor ik ook een vleugje Hildebrandt in bijvoorbeeld de sprankelende mixturen. Niet verwonderlijk dus dat het instrument de afgelopen jaren al verschillende keren is vastgelegd.
Italiaanse invloeden
In zijn programmaopbouw lijkt Thellin te kiezen voor eenvoudigweg een mooie mix per productie. Dat licht hij wel kort toe. Na een eerdere productie waarin de relatie met Frankrijk centraal stond, wil hij in dit vierde deel de Italiaanse invloeden in een aantal grote werken laten horen. Hoe Italiaans het echt is, daarover kan je twisten.
Het levert wel een mooi evenwichtig, bijna ideaal Bach-programma op. Met de grote E-moll en de Dorische Toccata als hoekdelen staan daartussen vooral vier Leipziger Choräle centraal, afgewisseld met een paar kleinere werken. Een mooie dwarsdoorsnede, zowel van Bachs kunnen als over de tijd gezien.
Veel facetten
Thellin heeft een fraaie, ontspannen manier van spelen waar vooral de musiceervreugde vanaf spat. Een genot om naar te luisteren. Hij kiest natuurlijke tempi, maar bij de koralen zou ik soms iets meer vocaliteit wensen. Registraties zijn zorgvuldig en creatief uitgekozen, waardoor het orgel in veel facetten voorbijkomt.
Het Thomas-orgel blijkt een bijzonder klankkarakter te hebben. Neem bijvoorbeeld de combinatie van de Bordun 8, Octave 4 en Quinta 1 1/3 in BWV 663. Dat levert een bijna zilveren klank op. Daarmee gaat wel het tempo omhoog en klinkt het niet zo cantabile als Bach heeft voorgeschreven, maar wel ontzettend mooi. Bijzonder aangenaam is ook de Principal 8 van het Hauptwerk die zowel in de begeleiding als in de cantus firmus uitstekend werk doet. Op dit orgel kan Thellin gerust nog een deel van deze integrale opnemen, want ik heb nog niet alles van het instrument voorbij horen komen.
Strakke eenvoud
De opname is goed in balans waardoor componist, orgel en organist mooi uit de verf komen. Alleen zit er bij BWV 663 vlak voor het eind een lelijke knip. Dat is jammer. Over de huisstijl van Organroxx verschillen orgelliefhebbers van mening. Zelf kan ik deze strakke eenvoud wel waarderen.
Het uitklapvel is informatief en een tweede inlegvel geeft dispositie en registraties. Voor de Nederlandse tekst moet je naar de website. Die tekst moeten ze nog een keer kritisch bekijken. Het lijkt nu meer een ongecorrigeerde versie van een vertaalsite.
Stug door
Zeker bij de zoveelste integrale komt de onvermijdelijke vraag: Is het een onderscheidende opname? Wat mij betreft niet. Is het een aangename cd? Ja, dat zeker! De eindeloze stroom Bach zorgt ervoor dat je niet echt op het puntje van je stoel zit, maar toch valt er volop te genieten van een mooi gebalanceerd Bach-concert dat zowel technisch als muzikaal gaaf wordt gebracht.
Wat mij betreft werkt Thellin dus stug door, waarbij ik vooral benieuwd ben naar de volgende instrumenten die hij voor het voetlicht brengt.
J.S. Bach Organworks 04
Praeludium & Fuge e-Moll, BWV 548; Schmücke dich, o liebe Seele, BWV 654; Praeludium & Fuge g-Moll, BWV 535; Fantasia c-Moll, BWV 570; Allein Gott in der Höh sei Ehr, BWV 662, 663 en 664; Concerto, d-Moll, BWV 974; Toccata & Fuge d-Moll, BWV 538
Jean-Luc Thellin, Thomas-orgel (2007), Eglise Réformée du Bouclier, Straatsburg (F)
organroxx – 14, TT 76’25, opname 10/2019, prijs € 15,00 | organroxx.com
