Soms zijn de kliekjes die van een maaltijd overblijven lekkerder dan die maaltijd zelf. Een restje opgebakken boerenkool met van die bruine korstjes op een plakje roggebrood: heerlijk! Zo’n cd is dit dus: de kliekjes van Karg-Elert. Maar wat smaken ze fijn.
advertentie
Met dit vijftiende deel sluit Stefan Engels zijn complete Karg-Elert af. Er staan slechts twee originele orgelwerken op. De rest bestaat uit transcripties. Het is allemaal geen wereldschokkend repertoire: ‘The Harmonious Blacksmith’ van Handel, de Sinfonia (Pastorale) uit het Weihnachtsoratorium van Bach, ‘Lieder ohne Worte’ van Mendelssohn: dat werk. Verder bewerkingen voor orgel van stukken die Karg-Elert oorspronkelijk voor harmonium had geschreven. Maar ook hier gaat het voor het grootste deel om sfeerstukjes.
De enige uitzondering vorm de Canzone Op. 46b. Dat is een bewerking van het middendeel uit Karg-Elerts tweede sonate voor harmonium. Het is een prachtig orgelwerk geworden, waarvan ik me naar aanleiding van deze cd voorgenomen heb het eens in te studeren. Maar de rest…
… klinkt grandioos op het enorme Steinmeyer-orgel in de kathedraal van Trondheim. Voor meer info over dit instrument zie de recensie van Joost van Beek van ruim drie jaar terug. De schier eindeloze hoeveelheid achtvoeten van dit instrument wordt door Stefan Engels benut voor een scala aan pasteltinten, waarop je niet uitgeluisterd raakt.
Je zou het bijna betreuren dat Karg-Elert geen bewerkingen van het Largo van Handel, het Minuet van Boccherini en de Träumerei van Schumann gemaakt heeft. Want wat maakt hij er fijne kliekjes van. Maar als het water je niet in de mond loopt bij de gedachte aan opgebakken boerenkool, denk dan maar aan frittata de maccheroni. Zelfs de meest suffe macaroni (mix uit een pakje, vlees uit een blikje) wordt dan ineens een bijzonder smakelijk omelet.
Maar het hoogtepunt van de cd wordt toch echt gevormd door een werk dat Karg-Elert geschreven heeft voor orgel: zijn Kaleidoscope op. 144, een werk van bijna twintig minuten. Over de titel wordt in het boekje bij de cd een beetje moeilijk gedaan. Maar volgens mij moet je gewoon denken aan zo’n kijker met exotische kleurpatronen die zich steeds weer op een nadere manier laten rangschikken. Zo wordt het thema van het stuk: een eenstemmige frase met een kruidig geharmoniseerd slot, tot in alle uithoeken verkend. De wijze waarop Karg-Elert erin slaagt een veelvoud aan kleuren en vormen onder één spanningsboog te houden wekt diep respect.
Het gaat hier wel om een werk dat alleen tot zijn recht komt op zo’n grote Steinmeyer als in Trondheim (of op een grote Amerikaanse Skinner). Je zult het in Nederland dus vrijwel nergens stijlgetrouw kunnen uitvoeren. Want welk instrument in ons land beschikt er niet alleen over een grote verscheidenheid aan strijkers, maar ook over een klokkenspel? Reden temeer om dit werk op deze cd te gaan beluisteren.
Of je moet even geduld hebben tot het op Spotify staat. Want de voorgaande delen van deze monumentale reeks cd’s staan inmiddels allemaal op het open deel van deze legale streamingdienst … Op die manier kun je ondertussen ook kennismaken met de harmoniumwerken van Karg-Elert. Aanbevolen! Net als deze cd.
Sigfrid Karg-Elert – The Complete Organ Works – Volume 15
Stefan Engels – The Steinmeyer Organ of Nidaros Cathedral, Trondheim, Norway
Organ Transcription by Sigfrid Karg-Elert: Variations in E Major B 49 ‘The Harmonious Blacksmith’ from the Keyboard Suite No. 5 HWV 430 (Händel); Symphonie Pastorale B 17 ‘Shepherd’s Music’ from the Christmas Oratorio BWV 248 (Bach); Echo from the Keyboard Partita in B minor BWV 831 (Bach); Abendlied from 12 Pieces for Piano for Small and Big Children Op. 85 (Schumann); Dialog from Songs Without Words Op. 38 (Mendelssohn); Cantilene from Songs Without Words Op. 19 (Mendelssohn); Wiegenlied from Three Pieces for Piano Op. 4 (Kjerulf)
Organ Works by Sigfrid Karg-Elert: Sunrise Op. 7/1 (arr. by the composer); Elegy Op. 18/2 (arr. by the composer); Morgensegen Op. 10/10 (arr. by the composer); Canzone Op. 46b; Angelus Op. 27/5b; Rondo alla Campanella Op. 156; Kaleidoscope Op. 144
Priory Records – PRCD 1185, TT 79’16, booklet 36 p. (EN), prijs £ 11,99 (ca. € 13,50 )
Bestellen: www.prioryrecords.co.uk
