De redactie van ORGELNIEUWS vroeg mij twee cd’s onder uw aandacht te brengen: ‘Choral Favourites from Cambridge’ en ‘Bairstow, Harris & Stanford: Choral Works’ uit Westminster Abbey. Ze zijn hoofdzakelijk met koormuziek gevuld, maar het orgel speelt eveneens een rol.
The Music of King’s
Dat is het minste het geval op de cd van King’s College Choir Cambridge. Het in 2016 gerestaureerde instrument van Harrison & Harrison speelt een bescheiden rol op deze cd. Helemaal verrassend is dat niet, want dirigent Stephen Cleobury is er nooit de man naar geweest om het orgel bij de uitvoeringen van dit wereldberoemde koor al te zeer op de voorgrond te plaatsen.
Een wereldberoemd koor, niet in de laatste plaats vanwege illustere dirigenten zoals Sir David Willcocks en Sir Philip Ledger. Stephen Cleobury is sinds 1982 een waardig opvolger geweest en zal in september van dit jaar met pensioen gaan. Even dacht ik ook dat deze cd een soort terugblik op die 37 bijzondere jaren zou worden, maar de toch al bescheiden Cleobury wordt in het booklet niet nadrukkelijker genoemd dan bij andere cd’s.
Tijdens een bezoek aan de chapel, begin jaren negentig van de vorige eeuw, botste een man tegen me op bij het verlaten van een van de koorbanken. Hij draaide zich om en overlaadde me met vele excuses. Het was Cleobury. Ik kan me dirigenten voorstellen die gezegd zouden hebben: ‘Wat doet u hier?’
Een wereldberoemd koor. Met Kerst en Pasen sowieso op de BBC te zien, tijdens de bijzondere Evensongs voor deze kerkelijke feestdagen. Een koor met een zeer breed repertoire.
Iets van de geweldige glans, zeg ik voorzichtig, van dit bijzondere koor raakte het wel wat kwijt de laatste jaren. Het bleef allemaal zeer goed – vind elders in de wereld maar eens een paar vergelijkbare koren – maar het werd wat minder uitgesproken en zelfs technisch wat minder perfect, dan – pak ’m beet – tien jaar terug. Daarbij baseer ik me vooral op de genoemde televisieoptredens.
Nu ik op deze cd een ‘representatieve keuze’ – zo wordt het althans gepresenteerd – uit het repertoire van die vele jaren King’s College Choir beluister, ervaar ik hetzelfde gevoel. Het is zeer goed, het is verzorgd, gedisciplineerd, maar ineens opkijken en denken: ‘Hé, wat nu?’, dat is er niet bij. Daar waar andere beroemde Britse koren – ik denk bijvoorbeeld aan St. John’s, St. Paul’s Cathedral, Trinity en Clare College Cambridge – de afgelopen decennia meer durf toonden, daar blijft King’s wat in een veilige modus hangen, zonder al te zeer te sprankelen en te verrassen.
Dat doet niets af van de kwaliteiten van de dirigent, noch van diens zangers, maar het zegt iets over keuzes die zijn gemaakt. Nogmaals, het repertoire van dit koor is zeer uitgebreid en daar zitten, tot de meest recente producties toe, juweeltjes tussen, maar bij de keuze voor de werken op deze cd blijft het bij een wat matte selectie die alleen voor die luisteraar interessant is die het koor nimmer hoorde zingen. De cd TheMusic of King’s noemen, doet geen recht aan het vele moois dat de jongens en jonge mannen uit Cambridge ons die vele jaren lieten horen.
Benieuwd welke wegen Daniel Hyde, de opvolger van Cleobury, gaat bewandelen met King’s en of hij een eigen stempel durft te zetten, met respect voor wat achter hem ligt, daarbij de uitdaging, nieuwe wegen in te slaan, niet uit de weg te gaan.
Bairstow, Harris & Stanford
En dan heeft schrijver dezes ook nog de pech dat die andere cd naast hem op tafel ligt. Label Hyperion kwam opnieuw met een cd op de proppen vanuit Westminster Abbey. James O’Donnell is ook zo’n dirigent die de laatste jaren zijn visitekaartje af heeft gegeven en de muziek in de Abbey naar grote hoogten heeft gebracht. Werken van drie Britse componisten: Bairstow, Harris en Stanford.
Allemaal componisten die vast bleven houden aan een vrij traditioneel repertoire, een laat romantisch idioom, waarbij heel zelden en voorzichtig met dissonanten wordt gespeeld. Men kan hen dit conservatisme verwijten, maar men kan ook zeggen dat er dankbaar gebruik is gemaakt van een prachtig genre dat naar een verhevener niveau is gebracht.
Dit sublimeren kan aan het koor van Westminster Abbey worden overgelaten. Daar waar je bij de cd vanuit Cambridge braaf knikkend nummer na nummer beluistert, daar blijft het hier van track 1 tot en met 13 spannend. O’Donnell geeft de muziek zo’n dynamiek, dat, zelfs al kun je sommige werken dromen, je toch denkt: ‘Dus zo kan het ook!’ En dat, zonder in buitensporigheden te vervallen!
En daarbij speelt het orgel ook nog eens een nadrukkelijke en bijtijds verrukkelijke rol.
Alleen al zo’n For lo, I raise up van Stanford – wat ga ik die componist na alle afgelopen recensies meer en meer waarderen! – brengt de luisteraar in een gemoedsgesteldheid die amper onder woorden te brengen is.
De muziek van Harris was mij veel minder bekend, maar deze composities vragen naar meer. Ook de orgelsolo Flourish for an Occasion mag er wezen. Organist Peter Holder laat daarin veel facetten van dit machtige orgel horen.
En al passeren slechts drie componisten de revue, met een zelfde voorliefde voor dit laatromantische oeuvre, toch zit er zoveel afwisseling in deze werken, dat je wilt blijven luisteren.
Wat een kwaliteit, wat een genot! Wat heerlijk dat dit anno 2019 nog ‘gewoon’ wordt gemaakt, wordt uitgevoerd! Wat een aanrader!
Ja, de cd vanuit London, zonder King’s College Choir tekort te willen doen, wint het in deze dubbele recensie op alle fronten. En het ‘erge’ is: voor je het weet komt Hyperion weer met zo’n schijf uit Westminster op de markt en sta je opnieuw versteld over wat dit koor vermag!
The Music of King’s: Choral Favourites from Cambridge
The Choir of King’s College, Cambridge | Stephen Cleobury
Monteverdi: Cantate Domino; Scheidt: Puer natus in Bethlehem; Palestrina: Magnificat primi toni a8; Lotti: Crucifixus a8; Fauré: Pie Jesu; Mozart: Ave Verum Corpus; Franck: Panis Angelicus; Parry: My Soul, There is a Country; Goss: Psalm 23, ‘The Lord is my Shepherd’; Walford Davies: Psalm 130, ‘Out of the Deep’; Walford Davies: Pslam 121, ‘I Will Lift Up Mine Eyes’; Berkeley: The Lord is My Shepherd; Gjeilo: Ubi caritas; Martin: Agnus Dei; Lauridsen: O magnum mysterium; Paulus: The Road Home; Newton arr. Cleobury: Amazing Grace; Chinese traditional arr. Cleobury: Mo Li Hau (Jasmine Flower Song); American Folksong arr. Ebb: Shenandoah
King’s College Recordings – KGS0034/CD, TT 66’25, booklet 18 p. EN, prijs £ 8,33 | kingscollegerecordings.com of hier!
Bairstow, Harris & Stanford: Choral works
The Choir of Westminster Abbey Choir | Peter Holder organ | James O’Donnell
Edward C. Bairstow: Blessed city, heavenly Salem; Let all mortal flesh keep silence;The Lamentation
William Harris: Bring us, O Lord God;Strengthen ye the weak hands; Faire is the heaven; Flourish for an Occasion
Charles Villiers Stanford: A Song of Wisdom op. 113 n° 6a; O for a closer walk with God op. 113 n° 6b;For lo, I raise up op. 145; Evening Service in A op. 12; Gloria in excelsis (from Festal Communion Service in flat op. 128)
Hyperion – CDA68259, TT 75’40, booklet 11 p. EN, prijs £ 10,50 | hyperion-records.co.uk of hier!