Twaalf graden stilte. Muziek die erin slaagt stilte te suggereren heeft mijn bijzondere belangstelling. Op het gebied van de combinatie orgel en elektronica ben ik geen expert. Ik liet me dan ook graag verrassen door Christophe d’Alessandro (orgel) en Markus Noisternig (elektronica).
Op deze cd staan geen werken voor orgel en tape/klanksporen. In dat geval zou de opname gemaakt zijn met één set microfoons. Hier zijn er twee sets gebruikt. Met de eerste set worden de orgelklanken in de kas opgevangen en meteen weer doorgegeven aan boxen op de orgelkas. Tussen deze microfoons en boxen zit echter een computer, waarmee de orgelklanken vervormd worden. Het klinkend resultaat wordt tegelijkertijd opgenomen met de tweede set microfoons in de kerk. De orgelklanken worden dus niet na, maar tijdens de opname bewerkt. Terecht wordt de ‘bespeler’ van de computer dan ook genoemd als tweede uitvoerende.
Het gevolgde procedé wordt in het cd-boekje uitvoerig beschreven. Maar uiteindelijk moet het klinkend resultaat overtuigen. Dan valt het titelstuk me niet echt mee. Het is een staalkaart van op zichzelf best fascinerende geluidjes. Maar Les douze degrés du silenceis ook niet meer dan dat. Alleen het achtste deel bleef me fascineren toen ik het voor de tweede keer beluisterde. Daarin klonk het Suret-Giroud-orgel in de Saint-Élisabeth in Parijs ineens als die ‘logge machine die als hij van de grond komt de allure aanneemt van een lenig ruimteschip’. Deze typering is echter ontleend aan het booklet bij Jan Hage’s uitvoering van Jets d’orgue van Jan Vriend, die geen elektronica nodig heeft om het orgel die allure te geven.
Daarmee laat ik me nog niet kritisch uit over de door d’Allesandro en Noisternig gebruikte werkwijze als zodanig. Want het tweede stuk op de cd, Symphonie de l’empereur jaune (symfonie van de gele keizer) is al een stuk overtuigender dan het titelstuk. Dat komt niet door wat er op de computer gebeurt, maar door wat er op het orgel gebeurt. Want het vervormen van de orgelklank tovert een verzameling onsamenhangende piepjes en bliepjes nog niet om in een coherente compositie. De laatste track van de cd heeft echter door het gebruik van de traditionele chaconnevorm van zichzelf al een bepaalde spanningsboog. De vervorming van de orgelklank voegt hier echt een dimensie toe. De hysterie die zo bereikt wordt is ongekend!
Kortom, deze cd heeft me er absoluut van overtuigd dat hier een terrein ligt dat het verdient verkend te worden. De kansen die er liggen zijn op deze cd echter nog niet allemaal verzilverd. [DAVID DE JONG]
Les douze degrés du silence
Christophe d’Alessandro, orgue / Markus Noisternig, live electronics
Les douze degrés du silence; Symphonie de l’empereur jaune
Label: Edition Hortus
Nummer: HORTUS096
Speelduur: 67’52
Booklet: 36 pagina’s (FR/EN)
Prijs: € 23,75
[button link=”http://www.orgelshop.nl/orgelnieuws” target=”_new” style=”large” title=”BESTELSERVICE”][/button]
© 2013 www.orgelnieuws.nl