Soms kom je een productie tegen die van een dermate hoog niveau is, dat een kritische recensent alleen nog maar kan lijken op die muis die met de olifant de brug oversteekt en zegt: ‘Wat stampen we hard’. Deze cd van organist David Briggs en bariton David John Pike met liederen van Mahler is zo’n topproductie.
advertentie
Ik ben geen Mahleriaan. De Finale uit de Derde, het Adagio uit de Tiende vind ik prachtig. Maar dat zwelgen in emoties, die ironisch bedoelde passages met trillers van klarinetten en gerinkel van koebellen, het doet me niets. Het toppunt van treurigheid zijn uiteraard de Kindertotenlieder, die Mahler tot ontzetting van zijn vrouw Alma voltooide na de geboorte van hun twee kind.
Als de redactie van ORGELNIEUWS me geen recensie-exemplaar toegestuurd had van orgeltranscripties van juist deze liederen, had ik deze cd dus nooit aangeschaft.
Daarom ben ik bijzonder blij dat ik mijn afkeer overwonnen en deze cd toch maar beluisterd heb. Want wat David Briggs hier klaarspeelt op het nieuwe Eule-orgel van de Konstantin-Basilika in Trier grenst aan het ongelooflijke. Soms omdat je je afvraagt hoe hij passages die hoorbaar niet voor orgel gedacht zijn uit zijn vingers krijgt. Maar vaker omdat zijn transcripties volkomen natuurlijk klinken. Vooral in tussenspelen tussen de coupletten hoor je soms klanken waarvan het nauwelijks voorstelbaar is dat ze uit een orgel komen.
De zangstem van David John Pike doet me wat denken aan Robert Holl. Wat minder doorrookt misschien, maar net zo doorleefd. Met name de passages die hij met kopstem zingt, word je stil van.
Zo slaagde dit duo erin me mee te slepen in hun pleidooi voor de orkestliederen van Mahler. (Een genre dat overigens is uitgevonden door ‘onze’ Alphons Diepenbrock. Diens lied Im grossen Schweigen zou ik, nu ik deze cd gehoord heb, graag eens uitgevoerd horen worden door het duo Briggs / Pike.) Ook al blijven sommige stukken tekst en muziek me vreemd, ik heb toch ook liederen gehoord die me diep troffen.
Bijvoorbeeld het eerste Kindertotenlied, over de zon die schijnt alsof er niets gebeurd is. Of het lied Urlicht uit Des Knaben Wunderhorn. Of het derde Rückert-Lied waarin de ‘ik’ rust vindt in de zoveelste slapeloze nacht. En ook al is de tekst van het laatste Kindertotenlied me wel pathetisch genoeg, de wijze waarop David Briggs de overgang naar het slotcouplet uitserveert en de laatste klanken van de cyclus uitregistreert is aangrijpend mooi.
Het Eule-orgel lijkt het ideale medium voor de muziek die David Briggs wil maken. De prestanten klinken wat neobarok, spucken zelfs een beetje, maar worden gevuld met warmte zodra strijkers en tongwerken toegevoegd worden. Met een geraffineerd gebruik van zwelkast en setzer weet Briggs de crescendi en diminuendi die Mahler voorschrijft op een overtuigende manier te realiseren. Wat een orgel!
Kortom, of je nu een Mahler-liefhebber of -hater bent, koop deze cd. Je weet niet wat je hoort.
Mahler – Orchestral Songs – The Organ Transcriptions
Lieder eines fahrenden Gesellen (Wenn mein Schatz Hochzeit macht; Ging heut’ Morgen über’s Feld; Ich hab’ ein glühend Messer; Die zwei blauen Augen); Kindertotenlieder (Nun will die Sonn‘ so hell aufgeh’n; Nun seh‘ ich wohl, warum so dunkle Flammen; Wenn dein Mütterlein; Oft denk ich, sie sind nur ausgegangen; In diesem Wetter); Des Knaben Wunderhorn (Urlicht); Rückert-Lieder (Blicke mir nicht in die Lieder; Ich atmet’ einen linden Duft; Um Mitternacht; Liebst du um Schönheit; Ich bin der Welt abhanden gekommen) (orgeltranscriptie David Briggs)
David John Pike (bariton); David Briggs, Eule-orgel Konstantin-Basilika, Trier
Analekta – AN 2 9180, TT 69’, opname 06/2016-05/2018, analekta.com
